Neytendablaðið - 01.02.1999, Qupperneq 2

Leiðari
Það borgar sig að vera félagsmaður
eytendasamtökin voru
stofnuö fyrri hluta árs 1953
og eiga því 46 ára afmæli fljót-
lega. Á þessum tíma hafa Neyt-
endasamtökin veriö brjóstvörn
íslenskra neytenda og meðal
annars tryggt aö fyrir hendi sé
hér á landi upplýsinga- og
kvörtunarþjónusta fyrir neytend-
ur. Þaö er Ijóst að ef íslenskir
neytendur hefðu ekki haft
þessa þjónustu væri staöa
þeirra önnur og rýrari.
Á sama tíma og Neytenda-
samtökin hafa unnið hér þetta
upplýsinga- og kvörtunarstarf
hafa stjómvöld í nágrannalönd-
um okkar sinnt þessu verki fyrir
neytendur. Þar er litið á þetta
sem samfélagsþjónustu. Hér
hafa stjórnvöld hins vegar látið
sér duga að styrkja þennan þátt
í starfi Neytendasamtakanna
með litlum hluta þess sem kost-
ar að reka þjónustuna. Og þrátt
fyrir að stjórnvöld nágranna-
landa okkar sinni þessari þjón-
ustu styrkja þau jafnframt starf-
semi neytendasamtaka með
verulegum upphæðum, ekki
síst í Norður-Evrópu. Þar er litið
svo á að öflug hagsmunagæsla
fyrir neytendur sé mikilvæg fyrir
samfélagið allt, og eru styrkir
stjórnvalda um 70-90% af tekj-
um neytendasamtaka í þessum
löndum. Það er því Ijóst að fjár-
mögnun neytendastarfs hér á
landi er með allt öðrum hætti en
í nágrannalöndum okkar.
Þrátt fyrir að Neytendasam-
tökin og viðskiptaráðherra hafi
undirritað þjónustusamning um
rekstur upplýsinga- og kvörtun-
arþjónustu Neytendasamtak-
anna stendur eftir sú staðreynd
að stjómvöld hér á landi greiða
aðeins um þriðjung þess sem
þessi þjónusta kostar. Auk þess
að greiða það sem þarna
vantar upp á þarf svo að greiða
alla aðra þætti í starfsemi Neyt-
endasamtakanna með félags-
gjöldum. Þessi mikli aðstöðu-
munur gerir að verkum að
staða neytenda hér á landi er
lakari en í nágrannalöndum
okkar. íslensk stjórnvöld hafa
einfaldlega brugðist neytend-
um.
Starfsemi Neytendasamtak-
anna er því þröngur stakkur
skorinn, ekki síst í Ijósi þess
hve fámenn íslenska þjóðin er.
Það er einfaldlega ekki hægt að
halda uppi eðlilegu starfi á þeim
forsendum sem Neytendasam-
tökin hafa. Samtökin hafa því
lagt áherslu á að sinna þeim
þáttum sem þau telja mikilvæg-
ast að sinna fyrir íslenska neyt-
endur. Þar er ekki síst um að
ræða upplýsinga- og kvörtunar-
þjónustu til
að tryggja
stöðu neyt-
enda í við-
skiptum og
útgáfu Neyt-
endablaðs-
ins til að
tryggja sem
besta upp-
lýsingamiðl-
un til félags-
manna. Að auki er svo reynt að
halda uppi almennri hagsmuna-
gæslu fyrir neytendur eins og
mögulegt er.
Það er þó Ijóst að verkefnin
eru fjölmörg til viðbótar því sem
hér hefur verið nefnt. Þar má
nefna enn öflugri upplýsinga-
miðlun til neytenda, eðlilegt að-
hald að markaðnum, starf að
bættri neytendalöggjöf, verkefni
á sviði umhverfis og neyslu og
öryggis neysluvöru, svo eitt-
hvað sé nefnt. Allt eru þetta
verkefni sem er eðlilegt að
tryggt sé að hægt sé að vinna
að fyrir neytendur. Minnt skal á
að í nágrannalöndum okkar
telja stjórnvöld nauðsynlegt að
tryggja slíka starfsemi með fjár-
framlögum.
Eins og áður hefur komið
fram skipta félagsgjöld félags-
manna í Neytendasamtökunum
mestu um hvort hægt er að
halda uppi neytendastarfi hér á
landi. Það er hins vegar Ijóst að
það er takmörkunum háð hve
mikið hægt er að afla með þeim
hætti. Við búum einfaldlega
ekki í milljónasamfélagi. Því
miður hafa íslensk stjórnvöld
ekki fengist til að viðurkenna
þessa staðreynd, þrátt fyrir
þann mikilvægan áfanga sem
náðist með undirritun áður-
nefnds þjónustusamnings þar
sem íslensk stjórnvöld viður-
kenna í fyrsta sinn að þau hafi
skyldum að gegna við neytend-
ur. Fjárframlög hins opinbera
eru hins vegar alltof lítil enn þá.
Það er því Ijóst að félagsgjöld
verða áfram á næstu árum mik-
ilvægasta tekjulind Neytenda-
samtakanna og forsenda þess
að hægt sé að halda uppi neyt-
endastarfi.
Stjórn Neytendasamtakanna
hefur nú ákveðið að árgjald fé-
lagsmanna í Neytendasamtök-
unum verði 2.600 krónur fyrir
þetta ár og er það 200 króna
hækkun miðað við síðasta ár.
Það er von okkar að með
þessu árgjaldi verði hægt að
efla starfsemi Neytendasamtak-
anna til hagsbóta fyrir neytend-
ur, jafnframt því að veita félags-
mönnum enn betri þjónustu en
nú er. Ástæða er til að minna á
að félagsmenn fá ýmislegt fyrir
árgjald sitt. Fyrst er þar að
nefna sex tölublöð af Neytenda-
blaðinu með margvíslegum
fróðleik. Félagsmenn hafa að-
gang að upplýsinga- og kvört-
unarþjónustunni án þess að
greiða málskotsgjald og geta
fengið útgáfuefni Neytndasam-
takanna á tilboðsverði. Síðast
en ekki síst styrkir svo hver ein-
stakur neytandi stöðu sína með
því að vera félagsmaður í Neyt-
endasamtökunum. Með því eflir
hann samtökin og gerir þeim
kleift að sinna betur hags-
munum neytenda og hafa að-
hald á markaðnum. Það er því
full ástæða fyrir heimili landsins
að vera aðili að Neytendasam-
tökunum. Þau hagnast einfald-
lega á því þegar til lengri tíma
er litið.
Jóhannes Gunnarsson
Efnisyfimt
/ stuttu máli 3-7
Litunin klikkaði 4
Þolraunir Microsoft 5
Tjónaskýrslan skiptir miklu máli 5
llla hannaðar matvinnsluvélar 6
Hvaö deyja margir úr Creutzfeldt-Jakob- sjúkdómnum? 6
Blóm við hvert tækifæri 7
Gæöi, markaöur:
Snjóbretti 8
Borvélar með rafhlöðum 11
Árekstraprófun á fjölskyldubílum 15
Lífræna byltingin í Danmörku 18
Matvöruverð hærra hér en í Danmörku 21
Hvaða áhrif hefur evran á þig? 22
Ef þú vilt hætta við kaupin 23
Tímarit Neytendasamtakanna, Skúlagötu 26,101 Reykjavík, s. 562 5000. Netfang: neytenda@itn.is
og heimasíða á Internetinu: http://www.itn.is/neytenda Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Jóhannes
Gunnarsson. Myndir: Einar Ólason. Umbrot: Blaðasmiðjan. Prentun: ísafoldarprentsmiðja hf.
Pökkun: Bjarkarás. Uppiag: 19.000. Blaðið er sent öllum félagsmönnum í Neytendasamtökunum.
Ársáskrift kostar 2.600 krónur og gerist viðkomandi þá um leið félagsmaður i Neytendasamtökunum.
Heimilt er að vitna í Neytendablaðið í öðrum fjölmiðlum sé heimildar getið, óheimilt er þó að birta
heilar greinar eða töflur án heimildar Neytendasamtakanna. Upplýsingar úr Neytendablaðinu er
óheimilt að nota í auglýsingum og við sölu, nema skriflegt leyfi Neytendasamtakanna liggi fyrir.
Neytendablaðið er prentað á umhverfisvænan pappír.
2
NEYTENDABLAÐIÐ - febrúar 1999