Bændablaðið - 17.10.2000, Blaðsíða 5

Þriðjudagur 17. október 2000
BÆNDABLAÐIÐ
5
Starbuck II
Klónaði kálfurinn Starbuck á básnum sínum.
Þann 7. september sl. kom í
heiminn vestur í Kanada
nautkálfur sem á sér talsverða
sérstöðu. Kálfur þessi er nefni-
lega klónað afkvæmi hins
víðfræga Holstein nauts, Hano-
verhill Starbuck. Sá fæddist í
Ontario-fylki 26. apríl árið 1979
en féll frá 17. september 1998,
19 ára og 4 mánaða, hann varð
því eitt elsta kynbótanaut allra
tíma. Hanoverhill Starbuck
eignaðist á æviskeiðinu rúmlega
200.000 dætur í 45 löndum, enda
þóttu afkvæmi hans bera af, bæði
hvað varðar útlit og afurðasemi.
Reynd naut undan honum urðu
209, alls voru teknir úr honum
685.000 sæðisskammtar og
námu tekjur af sæðissölu 25
milljónum dollara. Réttum
mánuði áður en Starbuck lauk
jarðvist sinni, voru tekin úr hon-
um veQasýni sem innihéldu allar
upplýsingar um arfgerð hans.
Kálfurinn, Starbuck II, er af-
rakstur vinnu vísindamanna hjá
CIAQ (sæðingamiðstöð Quebec
fylkis), L'Alliance Bovitec. inc.
(fyrirtæki sem sérhæfir sig m.a. í
fósturvísaflutningum) og
Dýralæknadeild Háskólans í
Montreal. Hann var tekinn með
keisaraskurði og vóg 54,2 kg við
fæðingu. Heilsufar hans hefur frá
fyrstu mínútu verið með
ágætum, andardráttur var strax
eðlilegur og 10 mínútna gamall
reyndi hann að standa á fætur.
Hann er fyrsti kálfurinn sem
klónaður er úr kjama líkams-
frumu úr fullorðnum nautgrip.
Aðferðunum sem notaðar
voru við klónunina, svipar til
þeirra aðferða sem notaðar voru
til að klóna sauðkindina Dollý
fyrir fáum árum síðan. Nokkuð
hefur þeim þó fleygt fram frá
þeim tíma, þar sem 68 tilraunir
þurfti til að fá fram lífvænlegan
fósturvísi, sem leiddi til fæðingar
Starbuck II, en í tilfelli Dollýar
þurfti hins vegar 277.
Vart þarf að fjölyrða að Star-
buck II verður væntanlega
notaður sem kynbótanaut í
framtíðinni. Hægt verður að
hefja dreifingu á sæði úr honum,
strax og hann hefur aldur til.
Ekki þarf að gera neinar
afkvæmaprófanir á honum, þar
sem hann hefur nákvæmlega
sömu arfgerð og „faðir" hans,
sem þegar hefur sýnt ágæti sitt.
Hins vegar má velta því fyrir sér,
hvort skynsamlegt sé að halda
áfram notkun á nauti sem þegar á
hundruð þúsunda afkvæma, og
hvort það leiði til skyldleik-
aræktarvanda í Holstein kúast-
ofninum, sem erfitt getur reynst
að ráða bót á.
Frekari upplýsingar um
Hanoverhill Starbuck og Star-
buck II er að finna á heimasíðu
CIAQ, www.ciaq.com, einnig er
rétt að benda á heimasíðu
Dýralæknadeildar Háskólans í
Montreal, www.medvet.um-
ontreal.ca, þar er að finna mynd-
band er sýnir ferlið við klónun-
ina og fyrstu skref Starbuck II.
Baldur H. Benjamínsson.
Brímiip Imfur orúið
Grímur átt svolítið erfitt í júlí.
Hann var slappur og nennti ekki
að fara í gönguferðir, horfði ekki á
hrossin sín og hafði varla lyst á
kjöti og kjötsúpu. Lengra er varla
hægt að ná í slappleika og
almennu umkomuleysi.
Frændi Gríms benti honum á að í
smáauglýsingum DV og víðar geta
menn keypt kynstrin öll af
heilsuvörum. „Svona efni,“ sagði
frændinn, „geta læknað allt á milli
himins og jarðar.“ Þetta varð til
þess að Grímur braut odd af oflæti
sínu og keypti eitt eintak af DV en
slíkt hafði hann ekki gert síðan
Hekla gaus. Og sjá: Svo virðist
sem fjórðungur íslensku
þjóðarinnar hafi vinnu við að selja
hinum Herbalife en þetta efni
getur hjálpað fólki til að léttast og
þyngjast, hækka og lækka.
Skemmtilegast var þegar fólk
lofaði því sem það kallar
„persónuleg ráðgjöf“. Líklega á
sölumaðurinn við að hann sé
tilbúinn til að lesa valda kafla úr
bæklingum framleiðanda fyrir
fórnarlambið.
Nú er það svo að til eru ágæt
vítamín og nátturlækningavörur
af ýmsu tagi. Þetta eru vörur sem
hafa áunnið sér sess án
auglýsingaskrums og sölumennsku
af amerískum toga. Móðir Gríms
hefur til dæmis brutt fjölvítamín
og drukkið seyði af jurðum svo
árum skiptir og hún heldur því
fram að þetta sé bót allra meina.
Grímur er sem sagt að velta fyrir
sér aðferðinni við að selja
Herbalife og öllum loforðunum
sem sölumennirnir gefa. Hann er
líka að hugsa um hvernig þeir
nálgast væntanlega viðskiptavini.
Geta sölumennirnir staðið við
loforðin og hvað segja
næringarfræðingar um efnin?
Grímur man ekki betur en að
virtir vísindamenn hafi beðið fólk
um að fara sér hægt og treysta
þessum sölumönnum varlega. En
hvað hugsar feitlagni, slappi
einstaklingurinn sem þráir það eitt
að geta komist í gömlu, góðu
vinnubuxurnar? Þegar hann sér
lausnina í pillum og dufti - jafnvel
þótt bróðurpartur launanna fari í
þetta dót - skellir hann sér á
pakkann.
Grímur las og las auglýsingar. Á
stundum hló hann en svo komu
þær stundir er hann andvarpaði.
Og hvernig fór? Jú, í sláturtíðinni
fór hann út og keypti sér úrvals
lambakjöt og nýtt grænmeti. Þetta
sauð hann og snæddi og smám
saman kom gamli krafturinn og
Grímur brá sér á bak Skjóna. Þar
sem þeir félagar riðu um
Austurland saknaði Grímur þess
e.t.v. í eitt andartak að líklega
kæmist hann aldrei aftur í gömlu
buxurnar sínar. En þær voru líka
orðnar ansi slitnar.
Hvar og lnenmr?
Svör hafa boríst við
fyrirspurn í síðasta
blaði um menn á
mynd sem spurst var
fyrirum. Aðþessu
sinni hefur enginn
þekkt alla á myndinni
með vissu. Lengst til
vinstri er Eyjólfur
Jónsson, bóndi á
Höfða á Völlum og
lengst til hægri er
Gísli Hclgason, bóndi
og fræðimaður í
Skógargerði í Fellum
á Héraði. Sterkar
vísbendingar eru
síðan um að annar frá
vinstri á myndinni sé Þórður Kárason, bóndi á Litla-FIjóti í
Biskupstungum. Hinn fjórði á myndinni er Ragnar Ásgeirsson,
garðyrkjuráðunautur hjá Búnaðarfélagi íslands. Upplýsingar um
hvar og hvenær myndin sé tekin hafa ekki borist.
Hvar og hvenær er myndin tekin? Vinsamlega hafið samband við
Jónas Jónsson eða Matthías Eggertsson í síma 563 0300.
X
iqeqpiBx e J|a6sy |eu>|
uuunpeuieneþ euacj ja pepApnv