Bændablaðið - 31.10.2000, Blaðsíða 2

2
BÆNDABLAÐIÐ
Þriðjudagur 31. október 2000
Geta hvannafræ orðið
álitleg söluvara?
Landbúnaðarháskólinn á
Hvanneyri (LBH) hóf
samstarf við Heilsujurtir ehf.
síðastliðið sumar. Heilsujurtir
ehf. vinna að framleiðslu og
sölu jurtalyfja og
heilsubótarefna úr íslenskum
jurtum. Stofnendur þess eru
Sigmundur Guðbjarnarson
prófessor, ásamt nánustu sam-
starfsmönnum sínum sem
unnið hafa að verkefninu
undanfarin ár og stofnunum
sem hafa stutt verkelnið, þar á
meðal Bændasamtök íslands.
Niðurstöður rannsókna á
líffræðilegri virkni efna úr
hvönn hafa sýnt áhrif á
krabbameinsfrumur, veirur,
bakteríur og ónæmiskerfið.
Einnig hafa niðurstöðurnar
sýnt að virkni efna úr ís-
lenskum lækningajurtum er
meiri en efna sem unnin eru
úr sambærilegum jurtum
ræktuðum í suðlægari
löndum.
Megináhersla í samstarfi
LBH við Heilsujurtir ehf. ligg-
ur í því að safna upplýsingum
um ræktun, söfnun og
þurrkun hvannar. í sumar var
því farið í heimsóknir til
nokkurra bænda sem rækta
hvönn og/eða hafa góðan að-
gang að hvannarstóði á sinni
landareign. Markmiðið í fram-
tíðinni er að rækta hvönnina á
Iífrænan og vottaðan hátt.
Þannig verður hægt að sýna
fram á það að hráefnið er
fengið með þeim hætti að það
skaði ekki náttúruna. Þetta er
víða erlendis vandamál þar
sem gengið er á villta náttúru
svo að það jaðrar við
útrýmingu ákveðinna tegunda.
Greinilegt er að þar sem
hvönnin hefur verið friðuð
gegn ágangi búfjár vex hún vel
og getur fjölgað sér ört.
Hvönnina er einna helst að
finna í rökum og frjósömum
jarðvegi.
Landbúnaðarháskólinn tók
í sumar á móti um 600 kg af
hvannarfræjum til þurrkunar
í súgþurrkunarhlöðu skólans.
Nokkuð vel gekk að þurrka
þau og reyndist útkoman vera
um 150 kg af þurrkuðu og
hreinu hvannarfræi. Þeir
bændur sem höfðu þurrk-
aðstöðu, eins og fyrir
æðardún, nýttu sér hana til að
fullþurrka uppskeruna.
Tínslan gekk nokkuð vel.
Þegar fræsveipirnir voru
farnir að gulna voru þeir
klipptir eða skornir heilir af
og settir í poka. Sveipunum
var svo dreift til þurrkunar til
að þeir mygli ekki, enda eiga
þeir mjög auðvelt með að
draga alian raka í sig. Þegar
fræin eru farin að þorrna eru
þau þreskt af og geymd í
pokum á þurrum en svölum
stað.
Heilsujurtir munu síðan
sjá um að fullvinna afurðir úr
hvannarfræjunum.
Þetta nýja verkefni lofar
góðu og má segja að ef vel
tekst til varðandi útvegun
fjárfesta og markaðsöflun, geti
hér verið um að ræða
spennandi aukabúgrein.
lÁsdís Helga Bjarnadóttir
Hvanneyri.
Samningaviðræður RARIK og Félags
raforkubænda langt komnar:
Reglur uni tengirgu raforku-
bænda vlð herfl RARIK Ulbúnar
Félag raforkubænda og Raf-
magnsveitur ríkisins hafa samið
um þær reglur sem gilda eiga um
tengingu heimilisrafstöðva við
dreifikerfi RARIK. Löggilding-
arstofa hefur einnig gefið sitt
samþykki fyrir reglunum.
Olafur Eggertsson formaður
Félags raforkubænda segir það
töluverðan áfanga að þessari vinnu
skuli vera lokið. „I dag eru engar
tæknilegar hindranir fyrir því að
tengjast raforkukerfi RARIK. Ég
vonast bara til þess að menn stuðli
að því að þetta geti átt sér stað og
finni hentuga lausn til að skapa
þessu rekstrargrundvöll."
Um stofnkostnaðinn segir
Ólafur að hver bóndi sem ákveður
að virkja hjá sér verði sjálfur að
bera kostnaðinn af því að tengja sig
við dreifikerfið. „I sumum tilfell-
um þarf reyndar ekki að leggja
aukalínur ef línan frá RARIK ligg-
ur stutt frá virkjuninni. En bóndinn
ber kostnaðinn af að tengja rafstöð
sína við línumar hjá RARIK. Þessi
kostnaður getur verið mjög breyti-
legur.“
Ólafur segir að það eina sem nú
sé eftir að semja um sé verðið en
lfldega taki það nokkum tíma.
„Það er verið að semja ný rafork-
ulög og við þurfum að fylgjast með
þeirri vinnu og tryggja að okkar
hagsmunir verði þar teknir til
greina. Flutningsleiðir frá þessum
litlu rafstöðvum em yfirleitt stuttar
þannig að við myndum reyna að
semja um að borga lægri fiutn-
ingsgjöld, a.m.k. á meðan fram-
leiðslan er eins lítil og hún verður
til að byrja með. Ef það fengist í
gegn myndi það greiða mikið fyrir
þessu máli.“
Ólafur vill að lokum benda á að
þeir sem vilji kanna möguleika á
rafmagnsframleiðslu geti snúið sér
til RARIK í sínu umdæmi og at-
hugað hvaða kostir séu í stöðunni.
En það eru fleiri hliðar á þes-
sum rafmagnsmálum en þessar
samningaviðræður raforkubænda
og RARIK. Að sögn Helga Bjama-
sonar skrifstofustjóra í iðnaðar- og
viðskiptaráðuneytinu hefur ráðun-
eytið haldið fund með Orkustofn-
un, RARIK og lánastofnunum til
að mynda farveg fyrir þá sem hafa
áhuga á heimilsvirkjunum, þ.e.
hvemig þeir eiga að gera hlutina,
hvert menn eiga að snúa sér og
hvaða kröfur eigi að gera til þess
að menn geti veirð í stakk búnir til
að ráðast í slíkar virkjanir. „Það
hefur einnig verið rætt um hvort
ríkið eigi að styðja þetta á einhvem
hátt, t.d. með rannsóknir eða und-
irbúning á málinu. Þá hefur komið
fram að lánastofnanimar em fúsar
til að lána fyrir þessum fram-
kvæmdum."
Helgi vonast til að fljótlega
verði komnar einhveijar reglur
sem geri það að verkum að menn
geti hafist handa. „Það er áríðandi
að tekið sé á þessu því við finnum
að það er töluverð ásókn í þessar
virkjanir. Það skiptir miklu máli að
þetta sé vel undirbúið og þar getum
við komið til hjálpar. Það má þó
búast við að undirbúningur taki um
1 -2 ár ef hann á að takast vel.“
Endurskoðun
búnafiarsamnings
stendur nú yfir
Búnaðarsamningur er gerður
samkvæmt svokölluðum bún-
aðarlögum sem samþykkt voru
á Alþingi fyrir nokkrum árum.
Þessi lög komu í stað jarð-
ræktarlaga og búfjárræktar-
laga. Lögin kveða á um með
hvaða hætti ríkið styðji við fag-
legt starf í landbúnaði, leiðbcin-
ingaþjónustu og búfjárræktar-
starf. Samkvæmt lögunum er
fjármunum veitt til jarðabóta-
styrkja á lögbýlum og ákveðið
hve mikið er lagt í fram-
ieiðnisjóð landbúnaðarins.
Fyrsti samningurinn sam-
kvæmt þessum lögum var gerður í
ársbyrjun 1999 og gildir hann til
fimm ára eða til ársins 2003. í
samræmi við lögin er ákvæði þess
efnis að hann skal endurskoðaður
á tveggja ára fresti og um leið
framlengdur í tvö ár. Hvað varðar
fjárveitingar til þeirra verkefna
sem nefnd voru hér að framan þá
eiga menn aldrei að sjá skemur
fram í tímann en sem nemur þrem-
ur árum.
Endurskoðun á samningum
hófst í haust og vonir standa til að
verkinu ljúki í nóvember. Þegar
þetta er ritað er verið að ákveða
fjárframlög til verkefna árin 2004
og 2005.
I nýtt hús á aldarfjórðungsafmœli!
Vélar og þjónusta fögnuðu aldarfjórðungsafmæli fyrir skömmu með mikilli veisiu í nýju og glæsilegu húsi að
Krókhálsi í Reykjavík. Vélar og þjónusta hafa unnið markvisst að því að bæta þjónustu sína gagnvart bændum
sem eru rúmlega helmingur viðskiptavina fyrirtæksins. Nýlega keypti fyrirtækið Pakkhús Þríhyrnings á Hellu, og
á Selfossi er hafin sala á áburði, fóðri og annarri rekstrarvöru. Fyrirtækið hefur keypt Viðgerðarþjónustuna á
Akureyri og nú bjóða Vélar og þjónusta alútboð í fjósbyggingar. Eins og kunnugt er þá eru Vélar og þjónusta
m.a. með umboð fyrir Case en þarna má sjá eina slíka vél en fyrir framan standa bræðurnir Gunnar Bjarnason og
Stefán B. Bjarnason.
Bændablaðið kemur út hálfsmánaðarlega. Því er dreift til
allra bænda landsins og fjölmargra annarra er tengjast
landbúnaði. Alls fóru 6.519 eintök i dreifingu hjá
íslandspósti um miðjan júlí. Bændablaðinu er dreift frítt til
þeirra er stunda búskap en þéttbýlisbúar geta gerst
áskrifendur að blaðinu.
Argangurinn kostar
kr. 3.800 en sjötugir og eldri greiða kr. 1.800.
Sími: 563 0300 - Fax: 552 3855 - Kt: 631294-2279 -
Ritstjóri: Áskell Þórisson (ábm.) - Beinn sími ritstjóra:
563 0375 - Auglýsingastjóri: Eiríkur Helgason - Beinn
sími auglýsingastjóra: 563 0303 -
Blaðamaður: Hallgrímur Indriðason. - Blaðstjórn:
Sigurgeir Þorgeirsson, Hörður Harðarson, Þórólfur
Sveinsson. - Netfang: bbl@bondi.is -
Umbrot: Þrentsnið - Prentun: ísafoldarprentsmiðja -
Nr. 122-ISSN 1025-5621
Rætt um geitur í
Bændahöllinni
Geitfjárræktarfélag íslands
heldur aðalfund sinn föstudag
10. nóvember n. k. í bókasafni
Bændasamtaka íslands í
Bændahöllinni kl 14:00 . Auk
venjulegra aðalfundarstarfa
verður gefið yfirlit um geitfjár-
ræktina í landinu og Jóhanna B.
Þorvaldsdóttir á Háafelli í
Hvítársíðu segja frá þingi
norrænna geitfjárbænda sem
haldið var að Flám á Aurlandi í
Noregi dagana 1.-3.
september s. I. Einnig mun hún
greina frá kynnisferð sem hún
fór á nokkur geitabú en í Noregi
er töluverð gróska í geitfjár-
ræktinni og framleiddir eru ostar
og fleiri afurðir. Formaður
Geitfjárræktarfélags íslands er
Hinrik Guðmundsson á Bóli í
Biskupstungum.
Dæmigerður bóndi
Grunnskóli í höfuðborginni fékk
bónda i heimsókn nýlega en
áður voru bömin beðin um að
lýsa dæmigerðum bónda. Meðal
þess sem einkennir bónda að
mati krakkanna eru að hann sé
ósnyrtilegur (þó að hann sé finn
þegar hann bregði sér af bæ),
sterkur, með bumbu, óskýr í tali,
broddaklipptur og noti munn- eða
neftóbak. Klæðaburðurinn
einkennist svo af bættum fötum
eða vinnufötum, axlaböndum og
stígvélum. Og konumar eru með
skuplu, svuntu og hanska.
Trúlega haf bömin orðið hissa
þegar bóndinn lét svo sjá sig...
Fréttavefur um
hestamennsku
Alls staðar er vefurinn að ryðja
sér til rúms og nú er búið að
koma upp fréttavef fyrir
hrossaræktina og hestamennsk-
una. Á þessum vef eru fróttir um
allt sem mögulega getur tengst
hestum en þessi vefur fór af stað
fyrr í þessum mánuði. Hér er að
finna fréttir af því sem er að
gerast í hestamennskunni, menn
sem eru með hestavörur geta
kynnt vörur sínar og þjónustu,
samkomur eru þarna auglýstar
og margt fleira er í boöi. Hægt er
að skoða þennan vef á slóðinni
www.xnet.is. Aðstandendur
fréttavefsins viija hvetja þá sem
hafa frá einhverju að segja að
senda þeim töluvpóst á
847@xnet.is.
Það eru að koma
gestir!
Ferðamálabraut Hólaskóla og
Ferðaþjónusta bænda standa að
námskeiði fyrir ferðaþjónustu-
bændur fimmtudaginn 16.
nóvember nk. frá kl. 10-17:30. Á
námskeiðinu, sem haldið verður í
nýju húsnæði Ferðaþjónustu
bænda að Síðumúla 13 i
Reykjavík, verða ýmsir fyrir-
lesarar sem fjalla um margvísleg
málefni, m.a. um tölvuvæðingu,
kaffi, matarmenningu og vin. Að
námskeiðinu loknu verður mót-
taka á vegum FB þar sem nýja
húsnæðið verður formlega vígt
og að síðustu verður sameig-
inlegur kvöldverður á Grand
Hótel. Hægt er að skrá sig á
námskeiðið á skrifstofu Ferða-
þjónustu bænda í síma 570-2700
eöa á tölvupósti,
ifh@farmholidays.is. Námskeiðið
er ókeypis.