Bændablaðið - 16.09.2003, Blaðsíða 4

4
Bændablaðið
Þriðjudagur 16. september 2003
Fyrr á þessu ári greindi
Bændablaðiö frá hinni miklu fjölgun
á ref í friðlandinu á Hornströndum
og þeim skaöa sem hann veldur í
svartfuglsvarpi þar um slóðir. Þá
hefur verið skýrt frá kvörtunum
bænda yfir því að refurinn sæki nú í
stórum stíl út úr friðlandinu á
Hornströndum eftir því sem honum
fjölgar og að honum þrengir þar. En
það er víðar sem refnum fjölgar
stórlega.
Ingi Þór Yngvason frá Skútustöðum
í Mývatnssveit hefur um langt
árabil verið aðal refa- og
minkaveiðimaður þar í sveit og
segir að ref hafi fjölgað ótrúlega
mikið þar á síðustu misserum.
Hann var spurður um ástæðuna
fyrir fjölguninni.
Byggingarþjónustan
fær nýjan starfsmann
Byggingarþjónusta
Bændasamtakánna hefur ráðið
Sigurð Bjömsson
byggingartækniffæðing til
starfa. Hann mun aðallega
sinna
burðar-
virkjahönnun
og vinnslu
teikninga í
AutoCad.
Sigurður er
Skag-
firðingur og
fæddur 1970.
Hann er með
sveinspróf í
húsasmíði og
hefur
talsverða starfsreynslu á því
sviði. Árið 1994 útskrifaðist
hann sem
byggingartæknifræðingur frá
Tækniháskóla íslands og
starfaði eftir það m.a. sem
tækniffæðingur hjá
verkffæðistofunni Hniti og frá
1997 sem ráðgjafi á
burðarþolssviði hjá VSÓ.
Sigurður hóf störf hjá B.í. 1.
september.
bændur greiði kostnaðinn á móti
Vegagerðinni. Þetta virkar ekki
vegna þess að sumir bændur og
aðrir landeigendur sjá sér engan
hag í því að halda við vega-
girðingum þó að aðrir geri það.
Fyrir bragðið er viðhald vega-
girðinga ekki markvisst og sam-
fellt," segir Ólafúr.
Hann bendir á að það sé eðli-
legt að ríkisvaldið komi til móts
við bændur og leggi til vega-
girðingar og sjái um viðhald þeirra
að öllu leyti þegar farið er með
vegi yfir land þeirra og nýtingar-
möguleikar jarðarinnar þannig
skertir. Sömuleiðis lendi margir
bændur í vandræðum með að
koma búfénaði sínum yfir fjölfarna
vegi í landi sínu og þess vegna ætti
Vegagerðinni að vera skylt að
leggja undirgöng undir þessa vegi
þar sem þörfin er mest.
„Mér finnst það vera tíma-
skekkja og siðferðilega rangt að
bændur séu látnir bera kostnað af
vegagirðingum eftir að ruðst hefúr
verið með vegi í gegnum lönd
þeirra. Það er samfélagið sem á að
bera þennan kostnað," segir Ólafúr
Dýrmundsson.
r r
I vélasal hjá Istex
VegagirQingar og lausaganga
búfjár í miklum ólestri
Ingi Þór Yngvason, refa- og minkaveiðimaOur í Mývatnssveit
Refurinn flæðir yfir landiO
Víðast hvar í þéttbýli landsins er
lausaganga búfjár bönnuð og
hafa samþykktir þess efnis
komið fram á síðustu tuttugu til
þrjátíu árum eða svo. Til að
mynda er lausaganga alls búfjár
bönnuð sums staðar í Landnámi
Ingólfs og var ný samþykkt þar
um fyrir Reykjavík staðfest 11.
júlí síðastliðinn. Síðan eru mörg
sveitarfélög í dreifbýli með
reglur um bann við lausagöngu
hrossa.
í Landnámi Ingólfs eru nú yfir-
leitt ekki settar upp gripaheldar
girðingar meðffam vegum heldur
er fénaðurinn girtur af í hólfúm
sem er talið heppilegt þegar fátt er
fénaðar eins og víða er í þéttbýli.
Ólafúr Dýrmundsson landnýt-
ingarráðunautur, sem átti sæti í
vegsvæðanefnd, segir að utan
þéttbýlis sé nær ómögulegt að
koma á banni við lausagöngu
sauðfjár því það vanti girðingar til
þess að hægt sé að ffamfylgja því.
Hann segir að þó sé það til að
lausaganga sauðfjár sé bönnuð á
afmörkuðum vegsvæðum í
dreifbýli en almennt sé það þó
ekki.
Galli i vegalögum
„Sannleikurinn er sá að öll
þessi mál eru í miklum ólestri. Það
er til að mynda ákvæði í vega-
lögum sem segir að ef girt er
beggja vegna vegarins sé lausa-
ganga bönnuð. Þetta er meingallað
vegna þess að það segir ekki í
þessum sömu lögum að lokað skuli
inn á vegsvæðið. Það geta verið
girðingar beggja vegna vegar i
einn eða tvo kílómetra en við enda
þeirra er engin hindrun fyrir
skepnur að fara inn á þetta hlið-
argirta vegsvæði. Þess vegna má
segja að þetta sé verra en ekki neitt
og þessum lögum verður að
breyta. Við lögðum það einmitt til
í skýrslu vegsvæðanefndar fyrir
rúmum tveimur árum. Við lögðum
þar líka til að vegagirðingar yrðu
samfelldar og þar sem þær enduðu
yrði komið fyrir rimlahliði á
veginn þannig að búfé færi ekki
þar inn. Þá fyrst væri hægt að segja
að vörsluskilyrðin væru uppfyilt,"
segir Ólafur.
Hann segir að núverandi kerfi
varðandi vegagirðingar sé úrelt og
úr sér gengið og í skýrslu
vegsvæðanefndar eru lagðar til
breytingar á því. Nefndin vill að
landbúnaðarráðherra og sam-
gönguráðherra vinni saman að
þessum breytingum. Nú er það svo
að Vegagerðin girðir meðffam
vegum þegar farið er í gegnum
ræktað land og beitarhólf við
bæina en Vegagerðin telur sig ekki
hafa Iagaskyldu til að girða utan
þess.
Timaskekkja
„Að okkar dómi eru reglumar
um viðhald vegagirðinga mjög
gallaðar. Þar er gert ráð fyrir að
Friðun á hálendinu orsökin
„Fjölgunin hófst þegar veiði-
stjóraembættið beitti sér fyrir
friðun á ref. Upphafi var þegar
Páll Hersteinsson, þáverandi
veiðistjóri, afmarkaði hálendið og
ákvað að ríkið tæki ekki þátt í
kostnaði við refaveiðar innan há-
lendislínunnar sem hann markaði.
Þar með var hálendið orðið frið-
land fyrir refinn og honum hefur
fjölgaó jafnt og þétt síðan og
sækir nú í stómm stíl niður í
byggð. Ég sá kaflaskipti á mínu
veiðisvæði eflir þessa ffiðun á
hálendinu, það flæddi tófa inn á
svæðið. Þegar ég var að byrja í
veiðiskapnum upp úr 1970 vom
unnin 2 til 3 tófiigreni í Skútu-
staðahreppi á ári en í ár vom þau
14. Þessi fjölgun hófst eftir frið-
unaraðgerðimar á hálendinu. Síð-
an fylgdi veiðistjóraembættið
þessum friðunaraðgerðum eftir
með fjölmörgum öðmm aðgerð-
um. Þar má nefna lagabreytingar
og niðurskurð á kostnaði og enda-
lausar úrtölur sem leiddu til þess
að ríkið skar niður fjárframlög til
þessa málaflokks. Segja má að
það hafi verið eðlilegt að ríkið
gerði það vegna þess að þeir sem
áttu að vera stjómvöldum til ráð-
gjafar, töluðu á þeim nótum að
þessum peningum væri kastað á
glæ. Nú greiðir ríkið helming af
svokölluðum skotlaunum fyrir
unninn ref en sveitarfélögin í
landinu allan annan kostnað,"
sagði Ingi Þór.
Hann segir að þessi fjölgun á
ref í Mývatnssveit spilli stórlega
fúglalífi og varpi á því viðkvæma
svæði. „Því er haldið fram refúr-
inn hafi áunnið sér einhverja
sögulega hefð á því að drepa
fúgla og að menn eigi ekkert að
skipta sér af því. Ég er búinn að
stunda veiðar á ref og mink í
nærri þrjátíu ár og ég fúllyrði að
refurinn er miklu meiri vargur í
fúglalífi en minkurinn. Refúrinn
lifir nánast eingöngu á fugli,
minkurinn gerir það líka en hann
étur líka silung og fiskmeti í ám
og vötnum. Refúrinn er, eins og
allir vita, miklu stærra dýr og eitt
tófúgreni tekur miklu meira til sín
af fúgli en minkagreni," segir Ingi
Þór, sem er búinn að veiða 90 refi
það sem af er þessu ári en veiddi
80 dýr allt árið í fyrra. Hann
segist muni halda áfram bar-
áttunni við ref og mink og hvergi
gefa eftir enda væri þá voðinn vís.
Mikil fjttlgun á
ref í Keldu-
hverfi
í Kelduhverfi hafa í
sumar vciðst 16 tófur á móti
aðeins tveimur sl. sumar.
Tvær veiddust í Ásheiði,
tvær í Víkingavatnsheiði,
tyær í Framfjöllum, fimm í
Útfjöllum og fimm í
Keldunesheiði. Það eru þeir
Guðmundur á Fjöllum,
Friðgeir í Grásíðu, Egiíl frá
Syðri-Bakka og Sturla í
Kclduncsi sem sjá um
veiðarnar.
Dýrbitið lamb
Guðmundi Héðinssyni
segist svo frá að fyrir stuttu
hafi fundist dýrbitið lamb,
nýdautt, stutt norður af
Krókhyrnugili sem er suður
af Vogum. Búið var að éta af
snoppu og aftan úr lærum.
Þá fannst umgangur eftir
tófur í Bjargardal, sem er
austur af Þríhyrningi. Einnig
voru þar lambsbein. Náðust
þar tveir 7 vikna gamlir
yrðlingar, sem er óvenju
ungt (got seinnipart
júnímánaðar). Ekki náðust
fullorðnu dýrin en annað er
hvítt og hitt mórautt.
50 minkar frá áramótum
Jóhann Gunnarsson á
Víkingavatni hefur séð um
minkaveiðarnar. Segist
hann hafa fengið um 50
minka frá áramótum.
27.ágúst veiddi hann einn
hvolp og einn fullorðinn
mink, en fyrir hann var lögð
gildraíjúní. Jóhann segist
fara að veiða hvolpana í
byrjun september en þá eru
þeir farnir á stjá. Þetta
kemur frá á vef
Kelduhverfis.