blaðið - 31.12.2005, Blaðsíða 19

blaöiö LAUGARDAGUR 31. DESEMBER 2005
ÁRAMÓT I 19
Áramót endurspeglast í mismunandi siðum og venjum:
Áramót með ýmsu móti
í öllum trúarbrögðum táknar
nýtt ár nýtt upphaf. Þetta er tím-
inn þegar fólk iðrast misgjörða
sinna og lofar bót og betrun á
nýju ári. öll trúarbrögð hvetja
fylgismenn sína til að rifja upp
það sem gerðist á liðnu ári og fá
fólk til að bæta líf sitt á því nýja.
En það fagna ekki allir nýju ári á
sama tíma og það er mismunandi
eftir trúarbrögðum hvernig fylgis-
menn þeirra fagna nýju ári.
Gyðingar fastaánýársdagenhalda
stóra veislu í lok dagsins með vinum
og ættingjum. Gyðingar halda upp á
nýár í september. Við áramót snæða
þeir brauð og vín en brauðið er í lag-
inu eins og kóróna og er tákn þess að
Guð er á himnum og á að boða gott
nýár. í samkomuhúsum gyðinga er
blásið í hrútshorn til að minna fólk
á að hugsa um liðið ár og biðjast fyr-
irgefningar. Nýár er upphaf ío daga
tímabils bænagjörða þar sem Guð er
tignaður og fólk biður þess að það
verði betri manneskjur á nýju ári.
Áramót á ólíkum árstíma
Hindúar byggja tímatal sitt á upp-
hafi Saka tímabilsins sem hófst
árið 78. Hindúar halda upp á komu
hverrar árstíðar og má því segja að
þeir haldi áramót fjórum sinnum
á ári. Diwali nefnist nýársfagnaður
sem haldinn er í upphafi hausts.
Hindúar trúa því að guðir sem færa
heppni komi í hús sem eru ljósum
prýdd og búa börn til litla lampa úr
leir sem fólk setur upp hjá sér og eru
talin boða hamingju.
Baháíar miða tímatal sitt við það
þegar sendiboði Guðs; Bábinn kom
og boðaði endurkomu Guðs árið
1844 og miða baháíar tímatal sitt við
það ár. Núna er því árið 163 hjá ba-
háíum. Ár baháía eru 19 mánuðir og
hefur hver mánuður 19 daga þannig
að árið er 361 dagur hjá þeim. Bahá-
íar halda sitt nýár á vorjafndægri
eða 21 mars. Samkvæmt Ólafi Har-
aldsyni baháía gera þeir sér daga-
mun í mat og drykk um áramót. Síð-
asta mánuðinn í árinu fasta þeir frá
sólarupprás til sólarlags og neyta þá
hvorki matar né drykkjar.
Víetnamar trúa því að í híbýlum
þeirra búi guðir sem haldi lista yfir
gjörðir þeirra og verndi fjölskyldur
þeirra. Áður en nýja árið gengur í
garð færa þeir guðunum gjafir til að
hljóta náð hjá þeim þegar þeir fara
til himna. Víetnamar fagna nýju
ári í þrjá daga en þá kveikja þeir á
kertum til að heiðra látna ástvini
sem þeir trúa að snúi aftur yfir ný-
árið. Það er trú Víetnama að til að
koma í veg fyrir ógæfu á nýju ári
verði allir að vera hamingjusamir
um áramótin.
Kínverjar halda áramót 14. janúar
og þrífur fólk híbýli sín og skiptist á
gjöfum um áramótin. Á þriðja degi
hátíðarhaldanna er dans Ijónanna
dansaður og þá klæða karlmenn
sig í ljónabúninga. Dans drekanna
er einnig dansaður á þriðja degi
nýs árs og sjá nokkrir menn um
að flytja drekann um götur borg-
anna. Rautt er litur heppninnnar
og spilar stóran þátt í hátíðarhöld-
unum. Kínverjar trúa því að púður-
kerlingar fæli burt illa anda og eru
hátíðarhöldin því mjög hávaðasöm
en einnig eru slegnar trumbur. Kín-
verjar nefna ár sín eftir 12 dýrum en
hvert dýr hefur ólikar hefðir, styrk-
leika og veikleika.
Múhameðstrúarmenn miða
tímatal sitt við árið 662 en það ár
ferðaðist Muhammad frá Mecca
til Medinu. Múhameðstrúarmenn
miða tímatal sitt við gang tunglsins
og dagatalið endurtekur sig á 30 ára
fresti. Múhameðstrúarmenn halda
sitt nýár 21. mars og nota daginn til
að biðjast fyrir og minnast flótta spá-
mannsins frá Mecca til Medinu.
Margir í arabalöndum aðhyllast
kenningar zaraþústra en þau trúar-
brögð eru forveri múhameðstrúar.
Fylgismenn zaraþústra halda upp
á nýár 20. mars og stendur hátíðin
yfir í nokkra daga. Nýár kallast
norouz og er talið að haldið hafi
verið upp á það í 3000 ár. Þrátt fyrir
að múhameðstrú héldi innreið sína í
lönd sem áður aðhylltust zaraþústra
hélt norouz áfram að vera stærsta
hátíð ársins í þessum löndum. Þeir
sem aðhyllast zaraþústra gera hreint
fyrir áramót og kaupa sér ný föt til
hátíðanna. Um áramót er siður að
fólk heimsæki ættingja sína og færi
hvort öðru gjafir.
hugrun@bladid.net