blaðið - 06.09.2006, Blaðsíða 22

30 MIÐVIKUDAGUR 6. SEPTEMBER 2006
blaöiö
RÁÐSTEFNA UM
Loftslagsbreytingar,
HAFSTRAUMA OG VISTKERFI
í Norður-Atlantshafi
Hótel Nordica í Reykjavík 11.-12. sept. 2006.
Á ráðstefnunni munu íslenskir og erlendir vísindamenn fjalla um samspil loftslags og
hafstrauma. Kynnt verður nýjasta og besta þekking um möguleg áhrif loftslags-
breytinga á straumakerfi Norður-Atlantshafs og lífríki þess. Öllum er heimil þátttaka, en
ráðstefnan er einkum hugsuð fyrir vísindamenn, háskólanemendur og áhugamenn um
vísindi og umhverfismál. Ráðstefnan fer fram á ensku.
Dagskrá:
Mánudagur 11. sept.
8:30 Skráning
9:00 Ávarp umhverfisráðherra, Jónínu Bjartmarz
1. Hafstraumar og loftslagsbreytingar
Fyrirlesarar gefa yfirlit yfir loftslag og hafstrauma í Norður-Atlantshafi og víxlverkun þeirra.
Fjallað verður m.a. um hugsanleg áhrif loftslagsbreytinga á Golfstrauminn og útbreiðslu hafíss á
Norðurslóðum.
9:10 Bogi Hansen: The exchanges of water, heat, and salt between the Atlantic and Subarctic,
across the Greenland-Scotland Ridge
9:45 Leif Toudal Pedersen: Observed changes in Arctic Ocean sea ice.
10:40 Meric Srokosz: Observing the North Atlantic MOC: RAPID programme initial results and
future plans.
11:15 H. Thomas Rossby: On the Branching Gulf Stream: Its Spatial and Temporal Characteristics.
Hádegisverður
13:00 Sædís Ólafsdóttir, Áslaug Geirsdóttir and Anne E. Jennings: The establishment of the
Irminger Current west and northwest of lceland during the last deglaciation.
13:35 Trausti Jónsson: Decadal scale temperature and pressure variability in lceland from 1800
to the present.
14:15 Ingibjörg Jónsdóttir: Historical variations in sea-ice extent off lceland.
14:50 Héðinn Valdimarsson: Timeseries in lcelandic waters, variability or changes?
15:30 Fyrirlestrum lýkur fyrri dag
Þriðjudagur 12. sept.
2. Vistkerfi hafsins og loftslag
Fjallað verður um hvernig hafstraumar og hitastig og almennt ástand sjávar hefur áhrif á lífríki
og vistkerfi hafsins og hvernig vistkerfið bregst við umhverfisbreytingum.
9:00 Ken Drinkwater: Ocean conditions, ecosystems and interactions with fish stocks.
9:35 Phillip C. Reid: Evidence from the Continuous Plankton Recorder survey for climate impacts
on North Atlantic ecosystems.
10:15 Jón Ólafsson: Pieces in the iceland Sea ecosystem mosaic.
10:50 Ólafur K. Pálsson and Hjálmar Vilhjálmsson: lcelandic capelin: Recent shifts in life history.
3. Líkan af umhverfi hafsins
Fjallað verður um gerð líkana af hafstraumakerfum og kynntar niðurstöður viðamikils norræns
rannsóknaverkefnis, sem lýsir víxlverkun loftslags og hafsins í nyrsta hluta Norður-Atlantshafsins.
11:15 Helge Drange: Current status of modelling ocean currents
Hádegisverður
13:00 Mads Hvid Ribegaard: On the coupling between hydrography and larval transport in
Southwest Greenland Waters.
13:25 Ásdís Auðunsdóttir: Hydrographic conditions in lcelandic waters and sea level pressure:
Model simulations and observations.
13:50 Anne Britt Sando: The link between the wind stress curl in the North Atlantic and the
Atlantic Inflow to the Nordic Seas
14:15 Hjálmar Hátún: Decadal temperature and salinity variability in the NE Atlantic.
4. Umræður
Umræðurnar munu að hluta snúast um spurningar um stöðu þekkingar okkar á loftslagi og
hafstraumum á Norður-Atlantshafi og forgangsverkefni í rannsóknum í nánustu framtíð. Að baki
þeim býr stærri spurning, sem á erindi við alla, þ.e. hvort hætta sé á mikilli röskun á haf-
straumum í Norður-Atlantshafi vegna loftslagsbreytinga á.komandi áratugum, sem gæti haft
gríðarleg áhrif á lífríki og samfélög á svæðinu. Efni umræðnanna verður ekki beint eingöngu að
vísindamönnum, heldur að fjölmiðlum og öllum þeim láta sig framtíðina varöa.
16:00 Ráðstefnuslit
Umhverfisráðuneytið í samvinnu við menntamálaráðuneytið, sjávarútvegsráöuneytið og
utanríkisráðuneytið stendur að ráðstetnuninni. Ríkisstjórn íslands og
Norræna ráðherranefndin styrkja framkvæmd ráðstefnunnar.
Almennt skráningargjald er kr. 8000 og er hægt að skrá sig hjá Congress Reykjavík
á vefsíðunni: http://www.hafro.is/symposium,
en þar er einnig að finna dagskrá og fleiriupplýsingar

Rafmagnstækjum á heimilum fjölgar
Rafmengun
er alltof mikil
Brynjólfur Snorrason
frumkvöðull hefur
skoðað og rannsakað
rafmengun undanfarin
þrjátíu ár. Hann segist
telja að íslendingar séu verr staddir
hvað varðar rafmengun en þeir voru
fyrir nokkrum árum.
„Við erum ekki að standa okkur
á sama tíma og rafmagnstækjum á
heimilum fjölgar,” segir Brynjólfur.
,Það er hægt að ganga frá tækjum og
búnaði þannig að hann mengi ekki,
til að mynda með frágangi húsa og
þar ber hæst spennujöfnun, jarð-
skaut og jarðbindingar. Ný hús eru
miklu verr frágengin heldur en áður
og við erum að flýta okkur of mik-
ið. Eins er ákveðin hugsanaskekkja í
gangi um hvaðan jarðskautin koma,
margir álíta að þau komi frá veit-
unni sjálfri en það er ekki rétt. Það á
að útbúa það þannig í húsunum sjálf-
um að jarðskautin séu til staðar þar
en það gleymist því miður. Síðan er
ýmislegt annað sem hefur breyst og
til að mynda er farið að nota plast
við að leggja bæði heitt og kalt vatn
að húsunum. Það gerir það að verk-
um að húsin eru að stórum hluta
jarðsambandslaus sem eykur bjög-
unina á rafmagninu og veldur því
að tækin verða skaðlegri."
Verra fyrir börnin
Brynjólfur Snorrason segir að raf-
tæki geti jafnvel haft verri áhrif á
börn en fullorðna. „Þegar verið er að
rýna í tíðnina sem er í myndlampan-
um og sjónin er ekki orðin þroskuð
þá myndast erting sem gerir það að
verkum að börnin verða stressaðri,
þung í svefni og ná ekki eðlilegri
hvíld. Þetta er því af mörgum ástæð-
um óæskilegt og eins er ekki æski-
legt að sofa innan um rafmagnstæki.
Heima hjá mér er ekki leyfilegt að
vera með raftæki í svefnherberginu.
Á sínum tíma þegar synir mínir voru
á táningsaldrinum voru þeir óhress-
ir með pabba sinn en í dag eru þeir
mjög sáttir,“ segir Brynjólfur og bæt-
ir við að á Islandi sé verið að brjóta
reglugerðir víða. „Það er ekki verið
að taka nógu fast á þessum brotum.
Á íslandi vita menn voðalega lítið
um rafmengun og hrista bara haus-
inn þegar fjallað er um þetta. Hins
vegar leggja aðrar þjóðir mikla fjár-
muni í rannsóknir til að minnka svo-
kallaða THD-mengun sem er stór
hluti af rafmengun.“
Alltof mikil rafmengun
Brynjólfur tekur fram að grunn-
stofninn sem rafmagn okkar er byggt
á sé í eðli sínu góður en hins vegar
hafi verið gerðar ákveðnar skyssur.
„Við getum spornað við þessari þró-
un ef yfirvöld taka á þessum málum.
Rafmengun er of mikil og læðist að
okkur án þess að við gerum okkur
grein fyrir því. Það ætti því að taka
rafmengun alvarlegar en nú er gert.
Emda getir rafmengun haft áhrif á
heilsu fólks. Ef þú verður fyrir miklu
áreiti í langan tíma þá hefur það áhrif
á tauga- og ofnæmiskerfi líkamans.
Hvort það valdi sjúkdómum ætla ég
ekki að fullyrða en það gæti flýtt fyr-
ir ýmsum sjúkdómum. Það má oft sjá
einkenni í húsum ef um rafmengun
er að ræða og þar ber helst að nefna
óeðlilega mikla ló- eða rykmyndun,
tíð peruskipti og tíðar bilanir á raf-
magnstækjum. Allar athuganir og
rannsóknir benda til að einfaldasta
leiðin til að leysa rafmengun sé í
gegnum veitukerfin. Hins vegar er
hægt að útbúa jarðskaut á hús en það
er svolítið erfitt að eiga við það þegar
margir eiga heima í húsinu.“
Góð dýna er mikilvæg
Það er mjög nauðsynlegt að sofa í
góðu rúmi þar sem Áest eyðum við
um þriðjungi ævi okkar í svefn. Hins
vegar getur það verið vandamál að
finna réttu dýnuna, dýnu sem verð-
ur ekki til þess að við vöknum með
verki um allan líkamann. Það eru til
alls kyns tegundir af góðum dýnum
og því erfitt að finna hvað hentar
viðkomandi nákvæmlega. Best er að
kynna sér vel mismunandi framleið-
endur og verslanir. Einnig er mikil-
vægt að prófa rúmið í 10-15 mínútur
og liggja í því rétt eins og viðkom-
andi væri sofandi. Það er ekki nóg
að leggjast á bakið í rúmið í nokkrar
Vanda valið Það ermikilvægt að
vanda valið þegar fjárfest er í dýnu
enda eyðum við flest þriðjungi ævi
okkar sofandi.
mínútur heldur er nauðsynlegt að
prófa rúmið almennilega.