blaðið - 31.03.2007, Qupperneq 22

22 LAUGARDAGUR 31. MARS 2007
MaAiA
Ábyrgð okkar
er mikil
Ágætu Hafnfirðingar. Ábyrgð
okkar er mikil nú þegar við eigum
að kjósa um nýtt deiliskipulag og
þar með hvort við séum fylgjandi
eða andvíg stækkun álversins í
Straumsvík.
Fyrirliggjandi valkostir eru aðeins
tveir, stækkun eða ekki stækkun.
Stækkað álver þýðir áframhald-
andi stóriðjuuppbyggingu með
þenslu á vinnumarkaði, háu vaxta-
stigi og háu gengi, frekari skulda-
söfnun og miklum viðskiptahalla.
Stækkað álver þýðir frekari virkj-
anaframkvæmdir og ráðstöfun á
dýrmætri auðlind þjóðarinnar, raf-
orkunni okkar Islendinga, gegn allt
of lágu gjaldi til handa alþjóðlegu
stórfyrirtæki. Stækkað álver þýðir
að vinnumarkaðurinn verður áfram
þaninn til hins ýtrasta, með löngum
vinnudögum og miklu álagi á fjöl-
skyldur þessa lands. Veraldlegur
auður verður áfram drifkrafturinn,
peningarnir munu ráða.
Óbreytt staða
Ekki stækkun þýðir óbreytt staða
um stund, sem gefur okkur tækifæri
til að hugsa málin í stærra samhengi
og skoða hvaða möguleikar eru í spil-
unum til framtíðar. Raunverulegt
tækifæri til þess að sætta Hafnfirð-
inga á ný, sem nú skiptast nánast í
tvær fylkingar, með og á móti, og
vinna sameiginlega að framtíð kom-
andi kynslóða. Ekki stækkun gefur
okkur tækifæri sem þjóð að marka
stefnu um frekari virkjanir, ráð-
stöfun raforkunnar, þessarar dýr-
mætu auðlindar, sem okkur ber að
nýta rétt. Ekki stækkun gefur okkur
tækifæri til að byggja upp fjölbreytt-
ari vinnumarkað þar sem hugvit og
frekari þróunarvinna er grunnur-
inn. Ekki stækkun gefur einnig tæki-
færi til að endurskoða skipulagsmál
og sjá nýja framtíðarmöguleika opn-
ast með meiri og betri nýtni en áður
á landsvæði okkar Hafnfirðinga.
Hvað bíður ungra Hafnfirðinga?
Hverra er framtíðin? Við getum
öll verið sammála um að verði af
stækkun álversins í Straumsvík, þá
er búið að leggja línurnar til næstu
6o ára og jafnvel miklu lengur.
Hverjir eiga þá að kjósa? Er það rétt
að þeir sem komnir eru af léttasta
skeiði eigi að ákvarða hvað bíður
ungra eða ófæddra Hafnfirðinga?
Getur það verið rétt að aðeins Hafn-
firðingar, eigi að ákvarða um hvort
virkjað verði í neðrihluta Þjórsár
og að gríðarleg línumannvirki, 36
Þorsteinn Gunnlaugsson
metra há, verði lögð gegnum átta
sveitarfélög frá Suðurlandi að
Straumsvík. Getur það verið rétt að
aðeins Hafnfirðingar hafi með það
að gera hvort hér verði orka á lausu
fyrir aðra atvinnustarfsemi á land-
inu í nánustu framtíð?
Undirritaður hefur kynnt sér
málavöxtu vel, rök með og á móti
stækkuðu álveri, en telur í ljósi stöð-
unnar að best hefði verið að fresta
kosningum svo hægt væri að fara
yfir málin af meiri skynsemi og
framsýni en hingað til. Það er hins
vegar ekki í boði, og því er næst besti
kosturinn að hafna stækkun. Versti
kosturinn er að samþykkja nýtt deili-
skipulag og þannig stækkun álvers-
ins í Straumsvík. Undirritaður hefur
skilning á sjónarmiðum Alcan um
hagkvæmni stækkunar, en metur
hag Hafnfirðinga af stækkuninni of
lítinn samanborið við aðra valkosti
sem standa okkur opnir. Jafnframt
að ábyrgð okkar gagnvart komandi
kynslóðum og náttúrunni vegur
þyngra en ábyrgð okkar gagnvart al-
þjóðlegu stórfyrirtæki sem á marga
valkosti um allan heim og er ekkert
á förum.
Því skora ég á ykkur Hafnfirð-
ingar, segjum nei við nýju deiliskipu-
lagi og þar með stækkuðu álveri í
Straumsvík.
Höfundur er framleiðslutæknifræðingur B.Sc,
og rekstarverkfræðingur M.Sc., fæddur og
uppalinn í Hafnarfirði
Umrœðan
Versti kost-
urínn erað
samþykkja nýtt
deiliskipulag
Auglýsingasíminn er
510 3744
blaöi
Stærri Hafnarfjörður
eða stærra álver?
Ég vona að Hafnfirðingar muni
hafa heildarmyndina í huga þegar
þeir kjósa um stækkun álvers í
Straumsvík. Einnig þarf að hafa
í huga að möguleikar byggðar í
Hafnarfirði skerðast verulega ef
yrði af stækkun, dýrmætu bygging-
arsvæði yrði fórnað og atvinnulíf
yrði einhæft á svæðinu. Álverið í
Straumsvík var barn síns tíma. Á
þeim tíma var álverið úti í sveit og
þá var atvinnuleysi á Islandi. Tím-
arnir eru breyttir og 460 þús. tonna
álver inn í miðjum bæ næstu 60-80
árin er einfaldlega fjarstæðukennd
hugmynd.
Heildarmyndin
Nauðsynlegt er að gera sér grein
fyrir heildarmyndinni í orku-
málum. NorskHydrogerirráðfyrir
1,2 milljóna tonna álveri í nánustu
framtíð. Hvar á að fá orkuna til að
knýja svo orkufrekan iðnað? Hvaða
náttúruperlum ætla menn að fórna
fyrir þessi áform? Allt ísland er
undir í þeim efnum, hvert einasta
svæði þar sem eitthvert vatn rennur
eða þar sem varmi er í jörðu. Fáum
dettur í hug að ósnortin náttúra og
fjölbreytileg víðerni eins og finnast
hér á landi verða gífurleg verðmæti
í sjálfu sér þegar fram líða stundir.
Hreint loft og hreint vatn verða líka
gífurleg verðmæti. Hér á svo sann-
arlega við að minna á hið íslenska
máltæki: Enginn veit hvað átt hefur
fyrr en misst hefur.
Heildarmyndin á heimsvísu ber
Umrœðan
Erþað í alvöru
svona sem við
viljum hafa
það?
Andrea Ólafsson
með sér að nú þegar eru 50-70 pró-
senta álvera knúin með „hreinni
orku“, sem þó getur ekki talist
hrein né endurnýjanleg. Uppistöðu-
lón gefa frá sér metangas þegar
gróður rotnar á botni lóns og er
metan margfalt mengaðri en koltví-
sýringur. Einnig verður að horfa til
báxíðvinnslu á hitabeltissvæðum
sem er órjúfanlegur undanfari
þeirrar álbræðslu sem fer fram hér
á landi. Báxíð er unnið úr frjóum
hitabeltisjarðvegi og er blandað við
vítissóda. Úr 4-5 tonnum af slíkri
drullu koma 2-3 tonn af ætandi
rauðri drullu og tvö tonn af súráli
sem gefa eitt tonn af hreinu áli.
Súrálið er flutt á milli heimsálfa
til vinnslu og hafa flutningar gífur-
lega mengun í för með sér. Súrálið
er síðan steypt í mót og flutt til ann-
arra landa til frekari úrvinnslu í
vörur. Sóun á áli er gífurleg og sem
dæmi má nefna að á síðastliðnum
áratug hentu Bandaríkjamenn 7,1
milljónum tonna af áldósum á haug-
ana. Það jafngildir 316.000 Boeing
737 farþegaþotum, eða 25 sinnum
flugfloti heims.
Álver í Mosfellsbæ?
Það sem bæði Hafnfirðingar og
Islendingar allir þurfa að spyrja
sig núna er „Er það í alvöru svona
sem við viljum hafa það?“ Viljum
við fórna öllum okkar dýrmætu
náttúruperlum á altari álfyrirtækj-
anna? Er skynsamlegt að ætla 80-90
prósent allrar raforku í áliðnað og
slíka sóun? Er það virkilega svo að
álver séu lausn við atvinnumálum í
hverjum landshluta? Hvers vegna
ættu að gilda önnur lögmál í Mos-
fellsbæ, Garðabæ og Seltjarnarnes?
Við verðum að fara að hætta að
spyrja þessar þrálátu og einfeldn-
ingslegu spurningar: „En hvað á
eiginlega að koma í staðinn?" Það
má byggja upp öflugar heilsulindir
víða um land, þjóðgarða, eldfjalla-
garð, vísindasetur sem hvetja til
alþjóðlegra rannsókna á dýrmætri
jarðfræði Islands, þekkingarsetur
og söfn sem miðla menningarsögu
okkar og þjóðlegum fróðleik. Því
má ekki treysta á hina miklu sköp-
unargleði fólksins? Hver sá fyrir
Marel, Össur og Bakkavör sem
dæmi? Öll fóru þau af stað með litla
hugmynd í farteskinu. Hverjum
dytti í hug að spyrja hugvitsmann
hvaða hugmynd hann ætlaði að fá
næst?
Höfundur er í 5. sæti á lista Vinstri grænna í
SV-kjördæmi
Hvenær biðst Siv afsökunar?
Forustumenn aldraðra voru svo
heiðarlegir um daginn að biðja
Siv Friðleifsdóttur afsökunar. Þeir
höfðu látið að því liggja að Siv
hefði brotið lög við úthlutanir úr
Framkvæmdasjóði aldraðra.
Gott hjá þeim - því þessar úthlut-
anir er varla hægt að kalla hreint
lögbrot, þótt ekki muni miklu. Og
svo getur ráðherrann haldið því
fram að hún hafi bara samþykkt
tillögur sérstakrar nefndar um
þessa úthlutanir. Að vísu ræður
ráðherra sjálfur tveimur af fimm
í nefndinni, þar á meðal formann-
inum, og er auðvitað einn ábyrgur
fyrir úthlutuninni hvað sem
nefndin leggur til.
Siv Friðleifsdóttir heilbrigðisráð-
herra og forverar hennar úr Fram-
sóknarflokknum eru þar með
ábyrgir fyrir því að allskyns ágæt
samtök og verkefni hafa fengið
styrki úr Framkvæmdasjóði aldr-
aðra þótt forráðamennirnir hafi
alls ekki sótt um í þennan sjóð
heldur almennt til ráðuneytisins
- enda hefur málefnið sjaldnast
komið öldruðum við. Skemmst
er að minnast Óperukórsins sem
söng á Landspítalanum fyrir
greiðslu úr Framkvæmdasjóði aldr-
aðra, og hafði kórstjórinn sjálfur
ekki hugmynd um að söngeyrir-
inn væri tekinn úr byggingarsjóði
gamla fólksins.
Umrœðan
Hvenær ætlar
Siv Fríðleifsdóttir
að manna sig
uppí að biðjast
afsökunar?
Mörður Árnason
Siv Friðleifsdóttir ber auðvitað
ábyrgð á því að verkefni á borð
við óperukórsönginn eru styrkt
úr Framkvæmdasjóðnum á þeim
forsendum að þar sé um að ræða
„önnur verkefni sem stuðla að
uppbyggingu öldrunarþjónustu"
samkvæmt 9. grein laga um mál-
efni aldraðra. Hún er ábyrg fyrir
misnotkun sem þessi sjóður sætir
- sjóður sem safnað er í með nef-
skatti, 6.314 krónum á hvern gjald-
anda. Ég held að þennan skatt borgi
menn óvenju-glaðlega, vegna þess
að allir skilja hvað það er nauðsyn-
legt að byggja sæmilega yfir aldrað
fólk, yfir foreldra okkar, frændur
og frænkur - og alls óskylt fólk
sem hefur lokið vinnudegi sínum
og á annað skilið af okkur sem við
tökum en illt atlæti. Þeim mun
meiri ástæða til að vanda sig.
Siv Friðleifsdóttir ber að auki
algera ábyrgð á því að hafa látið
stjórn sjóðsins borga fyrir pólit-
ískan bækling sem út kom í fyrra,
Ný sýn - nýjar áherslur. Hann var
greiddur úr Framkvæmdasjóði
aldraðra samkvæmt áðurnefndri
heimild lagagreinarinnar um að
veita fé til „annarra verkefna sem
stuðla að uppbyggingu öldrunar-
þjónustu". I formála bæklingsins
segir Siv meðal annars frá því
sem hún sjálf (,,ég“) leggi áherslu
á og lýsir að lokum efni bæklings-
ins með þeim orðum að þar fari
„sýn mln á málaflokkinn sem hér
er kynnt“. Aftur: I bæklingnum
er kynnt „sýn mín“ á málaflokk-
inn. Ætla má að framlag um það
bil 240 skattgreiðenda í Fram-
kvæmdasjóð aldraðra í fyrra hafi
runnið í þennan pólitíska bæk-
ling Sivjar Friðleifsdóttur um
„sýn“ sína á málaflokkinn. Auð-
vitað hefur nefndin ekki þorað að
efast um þetta erindi frá sjálfum
heilbrigðisráðherranum, sem er
hvort eð er ræður úthlutuninni á
endanum.
Hvenær ætlar Siv Friðleifsdóttir
að manna sig uppí að biðjast afsök-
unar vegna misnotkunar sinnar á
því fé sem skattborgararnir ætl-
uðu til húsnæðis- og hjúkrunar-
bygginga fyrir aldrað fólk?
Höfundur er alþingismaður fyrir
Samfylkinguna í Reykjavík