blaðið - 22.08.2007, Blaðsíða 12

12
MIÐVIKUDAGUR 22. AGÚST 2007
blaðiö

Útgáfufélag:
Ritstjóri:
Fréttastjórar:
Ritstjórnarfulltrúi:
Árvakur hf.
Ólafur Þ. Stephensen
Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
Þröstur Emilsson
Elín Albertsdóttir
Allir eiga sín
mannréttindi
Blaðið sagði í gær frá máli konu, sem kærði lögregluna á Selfossi til rikissak-
sóknara og taldi sig hafa verið beitta kynferðislegu ofbeldi. Konan var hand-
tekin, grunuð um ölvun við akstur. Hún réðst að sjúkraflutningamönnum
og lögreglumönnum með svívirðingum og hótunum, neitaði að gefa þvag-
og blóðsýni og var að lokum þvinguð til að gefa þvagsýni. Sú sýnataka fór
þannig fram að lögreglumenn héldu konunni á meðan læknir og hjúkrunar-
fræðingur settu upp hjá henni þvaglegg og sóttu þvagið.
Ríkissaksóknari vísaði kæru konunnar frá og taldi að þvi valdi, sem varð
að beita hana til að ná þvagsýninu, hefði verið beitt eins varlega og unnt var
með hliðsjón af aðstæðum.
Nú er út af fyrir sig ekki ástæða til að draga í efa þá niðurstöðu lögregl-
unnar og ríkissaksóknara að nauðsynlegt hafi verið að beita konuna valdi
til að ná þvagsýninu. Þvagsýni getur verið eina leiðin til að sanna ölvuna-
rakstur á fólk og sá glæpur er sannarlega alvarlegur. Það sem orkar tvímælis
í málinu er sú staðreynd, sem fram kom í bréfi lögreglustjórans á Selfossi til
embættis ríkissaksóknara, að engar verklagsreglur eru til um hvernig skuli
staðið að sýnatöku sem þessari ef fólk neitar að gefa þvagsýni sjálfviljugt.
Það liggur í augum uppi að hér er um ákaflega viðkvæmt mál að ræða.
Til að taka þvagsýni með valdi þarf að afklæða fólk og fara höndum um
kynfæri þess. Hver á að gera það? Hvernig á að gera það? Mega karlar vera
viðstaddir þegar slíkt er gert við konu? Eru þetta ekki spurningar, sem lög-
reglan á að geta svarað ef spurt er?
Réttarhald í máli ákæruvaldsins gegn konunni hófst í gær. Enginn dómur
hefur fallið í málinu, en af málsgögnunum má ráða að öll hegðun konunnar
hafi verið sízt til fyrirmyndar. Málið er bara að meira að segja þeir, sem
verða ofurölvi, keyra fullir og eru jafnvel óþolandi, óalandi og óferjandi á
flestan hátt, eiga líka sín mannréttindi. Eins og Guðrún Jónsdóttir, talskona
Stígamóta, segir í viðtali við Blaðið i gær, verðum við að ætlast til þess af heil-
brigðisstéttum og lögreglu að mannréttindi séu alltaf virt og að „farið sé að
fólki með fullri virðingu og það haldi reisn sinni“.
Almenningur treystir lögreglunni til að rannsaka og upplýsa kynferðis-
brot og verður auðvitað líka að geta treyst því að við óvenjulegar aðstæður,
eins og upp komu í máli konunnar, séu vinnubrögð lögreglu hafin yfir vafa.
Einfaldasta leiðin til að tryggja það er að setja reglur, sem lögregla getur
farið eftir. Það er hæpið, sem Páll Winkel aðstoðarríkislögreglustjóri segir
í Blaðinu í dag, að verklagsreglur heilbrigðisstarfsfólks dugi í tilvikum sem
þessum. Það er væntanlega ekki heilbrigðisstarfsfólkið, sem beitir valdi,
heldur lögreglumenn. Með verklagsreglum fyrir lögreglu væru bæði lög-
reglumenn og þeir, sem þeir kunna að þurfa að hafa afskipti af vegna ölvuna-
raksturs, betur settir.
Ólafur Þ. Stephensen
IB SÆKTU LEIÐARANN A WWW.MBL.IS/PODCAST
I Auglýsingastjóri: Steinn Kári Ragnarsson Ritstjórn & auglýsingar. Hádegismóum 2,110 Reykjavík
Aðalsími: 510 3700 Símbréf á fréttadeild: 510 3701 Símbréf á auglýsingadeild: 510 3711
Netföng: bladid@bladid.net, frettir@bladid.net, auglysingar@bladid.net
I Prentun: Prentsmiðja Morgunblaðsins
jyiJrJi 10 m
I LflNWtlý’TSSIÍóL'i
F«t?GAE 100 WtiHult
SVETLAllfl, §2 to
vnwKofiji hja
TJÓA -SíTóíUS,
BotblI?280Kji.
LlST^Áa^IAKlFMl
FoHGr^ o KZ.
(HAtfN syAp SIQr
I MOe&UN EN LOTar.
h M^ETA 'í PYRRAMÍUtfj)
7

Virðing við lögregluna takk!
Það varð að frétt daginn eftir
Menningarnótt að allt hefði farið
afar friðsamlega fram og lítið sem
ekkert hefði verið um ólæti eða
líkamsárásir. Sem betur fer. Eina
dökka fréttin var af heimilisföð-
urnum sem gerði athugasemd við
náunga sem voru að vinna skemmd-
arverk og var eltur uppi og barinn,
og það nánast um hábjartan dag.
Svo fréttist að árásarmönnunum
hefði verið sleppt eftir yfirheyrslur.
Þetta leiðir hugann að því „ástandi“
sem hefur mikið verið til umfjöll-
unar að undanförnu og snýr að mið-
borg Reykjavíkur.
Stefán Eiríksson lögreglustjóri
hefur tjáð sig á skorinorðan máta
um málið og heitir aðgerðum í
samvinnu við borgaryfirvöld. Allt
er þetta gott og blessað. Umræðan
í kjölfarið hefur þó verið býsna
skondin. Helst dettur mönnum í
hug að loka vínbúðinni í Austur-
stræti eða allavega að banna það að
selja einn kaldan í stykkjatali. Mér
er til efs að það lagi ofbeldisverk að
næturlagi í miðbænum sem virð-
ist vera stóra vandamálið. Síðan er
það opnunartími skemmtistaðanna.
Borgaryfirvöld hafa nefnt þann
möguleika að takmarka opnunartím-
ann og færa hann til þess horfs sem
var áður fyrr. Eru allir virkilega búnir
að gleyma því hvernig hlutirnir voru
hér áður en afgreiðslutíminn var gef-
inn frjáls? Upp úr klukkan þrjú á næt-
urnar um helgar, þegar stöðunum
var lokað, fylltist miðborgin af fólki
með tilheyrandi veseni og ofbeldi.
Allir að reyna að ná í leigubíl á sama
tíma, og annað sem enn er verra, ung-
lingadrykkja og útihátiðarstemming
tók völdin. Eftirpartí í heimahúsum
KLIPPT OG SKORIÐ
Grímseyjarferjuævintýrið
virðist engan endi ætla að
taka og er orðið farsa líkast.
Pétur Gunnarsson,
ritstjóri með meiru,
skrifaði um máhð í
gær eftir að Ríkisend-
urskoðun skiptist á
skeytum við Arna
Mathiesen fjármálaráðherra.
„Erfið staða ráðherrans, ef athuga-
semd Renda á við rök að styðjast
virðist hann annað hvort ekki hafa
betri skilning á því umhverfi sem
hann stýrir eða þá að staðhæfingar
hans um staðreyndir málsins eru
rangar. Hvort er eiginlega verra?"
skrifar Pétur og bætir við að Sturla
Böðvarsson sé í sérkennilegri
aðstöðu vegna málsins. „Hann var
tóku við undir morgun og lögreglan
átti fullt í fangi með útköll í úthverfi
og heimahús.
Auknar sektir fyrir óvirðingu
Það leysir því engan vanda að loka
vínbúðinni í Austurstræti, hætta að
selja þar kaldan bjór né heldur að
hverfa til fortíðar með afgreiðslu-
tíma skemmtistaða. Að mínu mati er
aðeins eitt ráð sem dugar. Aukin lög-
gæsla í miðborginni og ekki síður að
breyta lögum á þann hátt að sektum
verði beitt þegar veist er að lögreglu
Steinunn Valdís Óskarsdóttir
eða henni sýnd vanvirðing að öðru
leyti. Það eru ótrúlegar fréttir sem
maður heyrir að lögreglan þori
ekki út úr bílum sínum á tilteknum
stöðum í miðborginni nema vera
minnst fjórir eða fimm saman. Að
lögreglan þori ekki að láta sjá sig af
ótta við árásir eða ofbeldi!! Halló
- er ekki allt í lagi?
Ég held að oft á tíðum sé lögreglan
að vinna verk sín við ótrúlega erf-
iðar og flóknar aðstæður. í mörg ár
hefur verið talað um virðingarleysi
gagnvart lögreglunni og erlendir sér-
fræðingar hafa margoft bent á, í um-
ræðum um ofbeldi í miðborginni, að
það sé áberandi hversu lítil virðing
samgönguráðherra og pólitískur
ábyrgðarmaður ferjumálsins og
þess klúðurs sem undirbúningur
þess er á alla lund en nú er hann
orðinn forseti Alþingis og þannig
í senn höfuð fjárveitingarvaldsins
- sem var hlunnfarið í málinu - og
síðast en ekki síst yfirmaður Ríkis-
endurskoðunar, varðhundsins sem
er að finna að framkvæmd málsins.“
Helga Sigrún Harðardóttir,
skrifstofustjóri þingflokks
Framsóknar og varaþing-
maður í Suðurkjördæmi, skrifar
um ályktun stuttbuxnadeildar
sjálfstæðismanna (SUS) en þar
er þess krafist að forstöðumenn
ríkisstofnana reki stofnanir sínar
innan fjárheimilda, að ráðherrar og
sé borin fyrir lögreglunni. Þessu þarf
að breyta. Einn liður í því gæti verið
að breyta lögum, líkt og gert var
með sektargreiðslur fyrir of hraðan
akstur. Fólk sem þarf að greiða tugi
þúsunda fyrir að aka of hratt einu
sinni, gerir það tæplega aftur. Sam-
kvæmt mínum upplýsingum hefur
þetta nýja ákvæði um gríðarlega háar
sektir fyrir að keyra of hratt sannað
gildi sitt. Verulega hefur dregið úr
hraðakstri.
í sumár var töluvert rætt á Netinu
um myndband þar sem meint harð-
ræði lögreglu við handtöku á Egils-
stöðum er gagnrýnt. Ekki ætla ég í
sjálfu sér að hafa skoðun á því hvað
sé rétt eða rangt að gera við slíkar
aðstæður, en hitt er ljóst að í aðdrag-
anda handtökunnar er lögreglunni
sýnt algert virðingarleysi. Mér er til
efs að nokkurs staðar annars staðar í
heiminum væri slík framkoma liðin
gagnvart lögreglu. Því miður er það
þannig að oft á tíðum eru það pen-
ingasektir sem gilda, til að koma í
veg fyrir hlutina. Varpa því fram
þeirri hugmynd hvort ekki ætti að
fara sömu leið og með hraðakstur-
inn - menn hugsa sig þá kannski
tvisvar um áður en þeir pissa utan
í lögreglubíla eða senda löggunni
fokkmerki og freista þess með öllum
ráðum að espa hana til átaka, að ég
tali nú ekki um að láta sér detta í hug
að ráðast á lögreglufólk. Vissulega
getur verið sannleikskorn í því að lög-
reglan megi betur vinna sér inn fyrir
virðingunni. Eins viljum við fæst
búa við takmarkalaust lögregluríki.
En ofangreint virðingarleysi er fýrir
allt of löngu orðið landlægt og okkur
öllum til skammar.
Höfundur er alþingismaöur
ráðuneyti búi svo um hnútana að
fjárlögum sé fylgt og að látið sé af
óásættanlegu umburðarlyndi gagn-
vart brotum á þeim lögum. „Eins
og oft áður er það sem ekki er sagt,
sem vekur athygli.
Stuttbuxnakrakk-
arnir minnast ekki
einu einasta orði á
brot fjármálaráðherra
á fjárreiðulögum í
tengslum við Grímseyjarferjuna
og áfellisdóm Ríkisendurskoð-
unar yfir verkum hans... Að
ekki sé minnst á ærumeiðingar í
garð sjálfstætt starfandi sérfræð-
ings sem reynt hefur verið að kenna
um klúðrið sem fylgdi kaupum og
endurbótum á Grímseyjarferjunni."
the@bladid.net