Orðlaus - 01.04.2005, Blaðsíða 42
Fermingarstorminn er að lægja. Endalaust
auglýsingaflóðið er að réna, og ólgandi
stöðuvatnið sem hefur myndast á gólfinu undir póstlúgunni minni fer að kyrrast
og tæmast. Hvert sem litið er má sjá fermingarhitt og þetta; fermingarrúm,
lampa, bækur og skartgripi svo ekki sé nú minnst á græjur, föt og hárgreiðslur.
Fermingarbörnin flæða inn í kirkjurnar og spýtast svo út mun græjuríkari. Hér á
árum áður streymdu þau út sem fullorðnir einstaklingar en svo er ekki lengur.
Ég hef mikið hrist höfuðið, ranghvolft augum og jafnvel frussað yfir börnum
nú til dags. Fermingarbörnin eru ekki lengur fullorðin í skilningi laganna
- en mér finnst þau yfirleitt bara vera orðin fullorðin miklu fyrr. Öllu heldur
finnst mér börn fullorðnast allt of fljótt. Þó að "fullorðin" sé kannski
ekki rétt orð. Persónulega finnst mér ekki vera óbrigðult samasemmerki
á milli þess að hætta að vera barn og að vera orðin fullorðin.
Um daginn birtust tveir strákar,
á aldrinum 8-10 ára, fyrir utan
gluggann minn. Þeir stóðu þar
lengi og dáðustað litla kettinum
mínum sem sat rígsperrtur í
gluggakistunni. Mér hlýnaði
um hjartaræturnar; strákar úti
að leika sér! Ekki gameboy eða
ipod eða hvað þetta allt heitir
svo langt sem augað eygði.
Yndislegt! Því þegar ég var lítil
vorum við börn miklu lengur.
Við lékum okkur úti á kvöldin
- allir árgangar götunnar
samankomnir. Við klifruðum
í trjám og fórum út að hjóla,
fórum í snúsnú eða eltingaleik
og lékum þess á milli með barbí
eða bíla. Leikskólakennari sem
ég þekki segir mér að núna þyki
það sko ekki fínt að leika með
dúkkur eftir átta ára aldur. Og
ef stelpurnar halda því áfram
gæta þær þess vandlega að
það sjáist ekki til þeirra. Barbí á
mögulega aðeins lengri líftíma.
Það er ekki bara þetta sem mér
hefur blöskrað. Föt eru hátt
listanum líka. Ég bjó hjá ömmu
minni og afa í einn mánuð þegar
ég var 19 ára. í fyrsta skipti sem
amma mín hengdi upp úr vél
sem innihélt nærföt af mér kom
hún nánast grenjandi af hlátri
inn í herbergið mitt; "Geturðu
frætt mig á því hvað þetta er?!"
Emjaði hún og veifaði helst til
efnislitlum G-streng framan í
mig. Ég hló bara með henni, því
mér finnst það eiginlega líka
fyndið að við göngum í pjötlum
semömmurokkar, konurnarsem
nýta allt og henda engu, hefðu
áhyggjulaust og blístrandi rölt
með út í tunnu. Þegar G-strengir
eru teknir að gægjast upp úr
níðþröngum buxum stelpna í
ellefu eða tólf ára bekk - tja,
þá blöskrar mér. Og ég efast
heldur ekkert um að þeir teygi
aumingjalega arma sína á eftir
ennþá yngri stelpum.
Ég fór í eina fermingarveislu í
ár. Fermingardrengurinn var
skemmtilegur að vanda, búinn
aðsléttaannarsvilltarkrullurnar
og ífínumjakkafötum. (veislunni
voru einnig tvær stelpur sem litu
út fyrir að vera á aldur við hann
(ég læt það fylgja hér að ég er
afburða léleg í að skera úr um
aldur!). Önnur þeirra var í pilsi
sem hefði flokkast sem snípstutt
ef ekki hefði verið fyrir pífuna
neðst á því. Og málningin sat
óhagganleg á sínum stað.
Nú er ég kannski ekki hæfur
samanburður. Maskari var ekki
til í mínum orðaforða fyrr en í
blálok 10. bekkjar. Og þá var
hann spari. Þetta er að miklu
leyti mömmu minni að kenna,
eða þakka, því hún hafði bara
óljósar hugmyndir um hvað
Þetta eru tvær gerðir af
"fullorðnun" sem eiga sér stað
allt of fljótt að mínu mati. Það
liggur í augum uppi að 11 ára
drengur á ekki að þurfa að bera
ábyrgð á 13 mannverum. Eins
finnst mér hitt dæmið slæmt.
G-strengir og maskari eru ekki
ein á ferð, klámvæðingin - og
áhrif hennar á poppstjörnur og
fyrirmyndir barnanna - tekur
líka fullan þátt.
Ég er hlynnt því að börn læri að
taka ábyrgð. Ég er hlynnt því að
þau taki þátt í heimilisstörfum,
læri á strætókerfið og kunni
að vinna - á meðan það er
ekki eingöngu til þess að hafa
efni á nýjustu 20.000 króna
gallabuxunum. Ég er á móti
því að þeim sé skutlað út um
allt og að þeim séu gefnar
rándýrar gjafir. En mest af öllu
er ég líklega á móti því að börn
"fullorðnist" hönd í hönd við
"Ég hló bara með henni, því mér
finnst það eiginlega líka fyndið að
við göngum í pjötlum sem ömmur
okkar, konurnar sem nýta allt og
henda engu, hefðu áhyggjulaust
og blístrandi rölt með út í tunnu"
maskari gæti verið á þessum
tíma. Mamma mín sagði mér
sögu um daginn þar sem við
röltum á milli snyrtivörubúða
(við kunnum nú báðar á
maskara). Langafi minn, afi
hennar, ólst upp í sveit á
Vestfjörðum. Þegar pabbi hans
drukknaði féll ábyrgðin á hann,
sem elsta son, að taka við búi og
börnum. Hann var 11 ára gamall
þegar hann var orðinn bóndi og
bar ábyrgð á móður sinni og 12
systkinum.
klámvæðinguna. Að þau feli
barbídúkkurnar og bílana og
smelli sér í magaboli.
Að verða einsog lítil, ókynþroska
útgáfa af kyntákni er ekki að
verða fullorðin. Það er að vera
villt barn. Ég vona innilega
að börn framtiðarinnar snúi
þessari þróun við, því ekki má
hún ganga lengra. Ég kæri mig
ekkert um að eignast barn sem
við þriggja ára aldur er orðin
smækkuð útgáfa af klámstjörnu
eða hasarhetju.
Sunna Dís
Hvað er það fyrsta sem
þér dettur í hug þegar þú heyrir...
Viðar Haraldsson
25 ára
Fegurð:
Kona
Helga Júlía
Vilhjálmsdóttir
20 ára
Fegurð:
Góð og falleg kona
Fegurð:
Lítil börn
Fegurð:
Sólin er falleg
Heiða
Arnarsdóttir
29 ára
Fegurð:
Fjölskylda
ísrael:
Stríð
ísrael:
Sorg og óréttlæti
ísrael:
Stríð
ísrael:
Óeirðir
israel:
Hörmungar
Innflytjandi:
Tælendingar
Tónlistarmyndbönd:
Sílíkon
Fasteignasalar:
Svindlarar
Innflytjandi:
Asíufólkið sem maður
sér í miðbænum
Tónlistarmyndbönd:
Berar stelpur að dilla sér
Fasteignasalar:
Þeir reyna allt
sem þeir geta
Innflytjandi:
Gott fólk
Tónlistarmyndbönd:
Skemmtileg
Fasteignasalar:
Jakkafataklæddir menn
Innflytjandi:
Útlönd
Tónlistarmyndbönd:
Gróf
Fasteignasalar:
Oftast frekar óprúttnir
einstaklingar
Innflytjandi:
Skemmtileg tilbreyting
Tónlistarmyndbönd:
"Tits" and "ass"
Fasteignasalar:
Jakkaföt