Bændablaðið - 24.05.2005, Blaðsíða 12

Í maí árið 2002 var samþykkt á
Alþingi þingsályktunartillaga
um stefnu í byggðamálum fyrir
árin 2002 til 2005. Í 3. kafla
þingsályktunartillögunnar eru
settar fram tillögur um aðgerðir.
Þar er m.a. lagt til að unnið
verði að sérstakri byggðaáætlun
fyrir Eyjafjörð með það að
markmiði að efla þetta öflugasta
þéttbýlissvæði utan höfuðborg-
arsvæðisins sem byggðakjarna
fyrir Norður- og Austurland. Í
árslok 2002 skipaði Valgerður
Sverrisdóttir, iðnaðar- og við-
skiptaráðherra, verkefnisstjórn
til að gera tillögur til ráðherra
um stefnumörkun byggðaáætl-
unar við Eyjafjörð.
Í kjölfar tillagna verkefnis-
hópsins og í Byggðaáætlun Eyja-
fjarðar var lagt til að gerður yrði
það sem kallað er Vaxtasamningur
Eyjafjarðarsvæðis til aukinnar
samkeppnishæfni, sóknar og al-
þjóðatengsla. Það var gert í júlí ár-
ið 2004 og um haustið hófst
ákveðin vinna við verkefnið en
það fór á fulla ferð eftir síðustu
áramót. Halldór Gíslason hjá At-
vinnuþróunarfélagi Eyjafjarðar
segir að iðnaðarráðherra hafi átt
frumkvæðið að þessum vaxtar-
samningi sem miðar að því að efla
sterkustu atvinnugreinarnar á
svæðinu.
Þær voru skilgreindar sem
matvælaiðnaður, ferðaiðnaður,
heilsuiðnaður og mennta- og rann-
sóknaiðnaður. Þessar fjórar at-
vinnugreinar á að efla og fá til að
vinna saman, eins konar sam-
vinnuverkefni.
Halldór segir að það séu ansi
margir aðilar sem koma að samn-
ingnum en iðnaðarráðuneytið
leggur mest til hans eða 90 millj-
ónir á næstu fjórum árum. KEA
kemur að þessu með beinum fjár-
framlögum upp á 15-20 milljónir
og Atvinnuþróunarfélagið leggur
bæði til peninga og vinnu. Verk-
efninu lýkur árið 2007.
Halldór segir að oft séu eining-
ar litlar og vaxtarsamningurinn
miði að því að koma þeim í sam-
vinnu sem eykur slagkraftinn.
Hann segir menn hafa fundið fyrir
því í okkar litla samfélagi að ótrú-
lega lítill samgangur sé á milli að-
ila og því sé þetta upphaf að því að
búa til samstarfsvettvang.
Stofnanir Háskóla Akureyrar
voru fengnar til að hafa yfirumsjón
með samvinnu í öllum greinunum.
Í vetur hafa verið haldnir margir
fundir og eru komnar fram hug-
myndir að mjög mörgum verkefn-
um en engin verkefni eru farin af
stað en það gæti orðið í sumar.
Þess má geta að vaxtasamning-
ur fyrir Vestfirðinga er að verða til
og Austfirðingar hafa farið fram á
að fá svona samning.
12 Þriðjudagur 24. maí 2005
Hér má sjá Sölva Rey Magnússon og Lindu Elínu Kjartansdóttur sem
dvelja í sauðburðinum hjá afa sínum og ömmu í Norðurhlíð í Aðaldal.
Sölvi var að eignast sína fyrstu skepnu - gimbur sem nefnd hefur verið
Baltasína. /Bændablaðsmynd: Atli.
Fyrsta gimbrin hans Sölva
Eins og kunnugt er þá er gert
ráð fyrir fjármagni í gerð nýrrar
brúar yfir Bjarnarfjarðará í
vegaáætluninni 2005-8, en þó
ekki fyrr en árið 2006. Ástand
mannvirkisins er á þá leið að
umferð yfir brúna er orðin
hættuleg að sögn Vegagerðar-
innar. Samkvæmt upplýsingum
frá Rögnvaldi Gunnarssyni, for-
stöðumanni hjá Vegagerðinni í
Reykjavík, hefur vegamálastjóri
óskað eftir að undirbúningi
verði hraðað þannig að unnt
verði að hefja framkvæmdir á
þessu ári. Til að tryggja umferð
á brúnni á þessu ári er verið að
skoða hjá Vegagerðinni hvernig
unnt sé að styrkja hana með lág-
markskostnaði.
Ferðaþjónustuaðilar og stjórn-
endur annarra fyrirtækja norðan
Bjarnarfjarðarár eru uggandi yfir
ástandinu sem er að skapast á leið-
inni norður, en eina leiðin norður í
Árneshrepp er um Bjarnarfjarðar-
brú. Að sögn Rögnvaldar er ólík-
legt að viðgerðum á brúnni verði
lokið fyrir 10. júní, en þá er von á
fyrstu stóru rútunum norður yfir
Bjarnarfjarðará sem vitað er um
með ferðafólk. Engin dagsetning
virðist hafa verið ákveðin um hve-
nær verði hafist handa við viðgerð-
ina á brúnni né hve langan tíma
hún muni taka. Rögnvaldur segir
að þangað til verði að gera grein
fyrir stærð rútubíla sem um brúna
fara þannig að unnt sé að skoða
hvort hægt sé að heimila þeim um-
ferð um brúna áður en styrking á
henni fer fram.
Oft er það þó þannig að rútur
eru á vegum ferðaskrifstofa um
víða veröld sem láta ekki vita af
dagsferðum sínum norður á
Strandir, en tilkynningaskylda um
ferðalög um þjóðvegi landsins er
alger nýlunda hjá Vegagerðinni.
Eins og kunnugt er fara allar fólks-
og vöruflutningar norður í Árnes-
hrepp um þessa brú og þar á meðal
allir fiskflutningar úr Norðurfirði
eftir að strandsiglingar lögðust af.
Þessi frétt er af vefnum
www.strandir.is
Brúin yfir Bjarnarfjarð-
ará er orðin hættuleg
Nýi búnaðarlagasamningurinn,
sem undirritaður var 18. maí sl.,
ber ekki í sér miklar breytingar
frá hinum fyrri. Sigurgeir Þor-
geirsson, framkvæmdastjóri
Bændasamtaka Íslands, var
spurður um þær breytingar sem
voru gerðar.
,,Varðandi ráðgjafarþjónustuna
er lögð enn aukin áhersla á rekstr-
ar- og fjárhagsráðgjöf og hvað
tækni varðar á hagkvæmar fjár-
festingar í vélum og tækjum. Þetta
á að vera megin viðfangsefnið í
ráðgjafarþjónustunni.
Hvað varðar ráðunautaþjón-
ustu búnaðarsambandanna stendur
það áfram, sem ákveðið hafði ver-
ið í síðasta samningi, að frá og
með árinu 2006 verða framlög
ekki greidd til leiðbeiningamið-
stöðva með færri en þrjá ráðu-
nauta. Ég hygg að alls staðar á
landinu sé sú krafa nú uppfyllt",
sagði Sigurgeir.
Önnur breyting, sem varðar
búnaðarsamböndin, er sú að nú
munu allar greiðslur lífeyrishækk-
ana, það er að segja lífeyrisskuld-
bindinga búnaðarsambandanna
vegna eldri ráðunauta, verða
greiddar úr sameiginlegum potti.
Það lýtur að því að jafna þessar
byrðar milli búnaðarsambandanna.
Það hefur stundum verið ærinn
baggi fyrir smærri búnaðarsam-
böndin að bera þessar skuldbind-
ingar og kemur misjafnt niður á
mismunandi tímum.
Hvað þróunar- og jarðarbóta-
verkefni varðar eru ákveðnar
breytingar. Felldur er niður verk-
efnaflokkurinn -bætt aðgengi al-
mennings að landi- en það voru lít-
ilsháttar framlög til að merkja
gönguleiðir, setja prílur yfir girð-
ingar, göngubrýr yfir læki o.s.frv.
Þetta hefur lítið verið notað sl. 6 til
7 ár. Það þótti því tímabært að
breyta um áherslur og í staðinn er
tekinn upp verkefnaflokkur með
enn meiri fjármunum sem er kall-
aður -hreinsunarátak í sveitum-.
Þar er stefnt að því í anda verkefn-
isins "Fegurri sveita" að stuðla að
hreinsun í sveitunum. Þetta hefur
ekki verið útfært endanlega en rætt
um að stuðla sérstaklega að niður-
rifi ónýtra bygginga og girðinga
og að fjarlægja brotajárn. Verkefni
tengd búfjárhaldi verða útvíkkuð
þannig að þau taki til lagfæringa á
eldri byggingum sem hvort heldur
miða að bættum aðbúnaði búfjár-
ins eða að því að bæta vinnuað-
stöðu og auka hagkvæmni í nýt-
ingu þessara bygginga. Þá er gert
ráð fyrir umtalsverðri aukningu á
fjármunum til kornræktar strax í ár
og á næstu árum. Sú breyting er
gerð að Bændasamtökin geta end-
urskoðað árlega þær reglur sem
gilda um þróunar- og jarðarbóta-
framlögin. Það er því meiri sveigj-
anleiki í nýtingu þessara fjármuna
en verið hefur. Landbúnaðarráð-
herra þarf að staðfesta reglurnar,
verði þeim breytt. Þess vegna höf-
um við núna svigrúm fram undir
haustið með að ganga frá þeim
reglum sem gilda munu fyrir árið
2006. Umsóknartímanum er líka
breytt og umsóknarfrestur verður
árlega til 1. mars í staðinn fyrir að
bændur hafa þurft að ganga frá
þessum umsóknum á haustin. Svör
frá Bændasamtökunum skulu ber-
ast eigi síðar en 30. apríl," sagði
Sigurgeir Þorgeirsson.
Fóðurkál, einkum repja, hefur mest verið notuð
til beitar fyrir fé enda ést hún afar vel og hefur
skilað góðum vexti í rannsóknum. Vetrarrepja
hentar betur en sumarrepja til haustbeitar, eink-
um vegna stutts
nýtingartíma sum-
arrepjunnar. Vetr-
arrepju ætti að vera
nóg að sá í fyrri
hluta júní eigi að
byrja að nýta hana
á fyrstu tveim vik-
um septembermán-
aðar (þarf 90-120
vaxtardagar), fer
þó eftir vaxtarskil-
yrðum á hverjum
stað.
Miðað við 75%
nýtingu ætti 1 ha af
repju að duga fyrir
tæplega 90 lömb í 35
daga en ef nýtingin
er ekki nema 50%
þarf að fækka lömb-
unum niður í 60. Þetta er þó vitaskuld mjög háð því
hverni repjan hefur sprottið um sumarið og er rétt að
sá frekar ríflega miðað við þann lambafjölda sem bú-
ist er við að þurfi að bata, frekar en að láta akurinn
klárast án þess að ná fimm vikna beitartíma. Afgang-
inn má alltaf nýta fyrir líflömb og fullorðnar ær til að
byggja þær upp fyrir næstu meðgöngu og mjalta-
skeið. Æskilegt er að lömbin hafi aðgang að öðru
beitilandi, annað hvort há eða úthaga, með grænfóðr-
inu til að uppfylla trénisþarfir.
Jarðvegur sem fóðurkál er ræktað í þarf að vera
vel ræstur, ekki súr
og sæmilega unninn
og gæta þarf að því
að hann sé ekki orð-
inn of þurr þegar sáð
er – herfa, sá og
valta í einni lotu ef
kostur er. Ráðlagt er
að bera á repjuna
130-160 kg N, 35-
50 kg P, og 75-95 kg
K á hvern hektara.
T.d. 800-980 kg.
Fjölgræðir 5 eða
750-900 kg. NPK
17-5-13.
Auk repjunnar
hefur mergkál sums
staðar gefið góða
raun, einkum sunn-
anlands en stöngull
mergkálsins getur reynst lömbunum erfiður til átu.
Góð samantekt um tilraunir með grænfóðurrækt
fyrir lömb var birt sauðfjárræktarblaði Freys haustið
2001 og í Handbók bænda 2004 og 2005 eru upplýs-
ingar um jarðvegskröfur, áburðar- og sáðmagn og
uppskeru hjá repju og fleiri grænfóðurtegundum.
Grænfóður fyrir lömb
Nýi búnaðarlaga-
samningurinn
Vaxtasamningur Eyjafjarðar
Samstarfsverkefni hins
opinbera og einkaaðila
atvinnulífs við Eyjafjörð