Bændablaðið - 07.04.2011, Blaðsíða 2

2 Bændablaðið | fimmtudagur 7. apríl 201
Fréttir
Aðalfundur Sambands garðyrkju-
bænda (SG) verður haldinn á Hótel
Selfossi / Riverside, á morgun, 8.
apríl 2001. Fundurinn hefst stund-
víslega kl. 13:00 með starfsskýrslu
stjórnar og framlagningu ársreikn-
inga. Fundastjóri verður Bjarki
Reynisson.
Aðildarfélög SG eru fjögur; Félag
blómaframleiðenda - Félag garð-
plöntuframleiðenda, Félag grænmetis-
framleiðenda og Landssamband kart-
öflubænda.
Á aðalfundinum verður m.a.
kynnt og afgreidd tillaga að ályktun
um afstöðu SG til viðræðna um aðild
Íslands að Evrópusambandinu.
Í lok síðasta mánaðar var
haldið fjölsótt málþing á
Kirkjubæjarklaustri þar sem
fjallað var um eflingu landbúnaðar
í Skaftárhreppi. Á málþinginu var
meðal annars farið yfir nýtingu
lands í hreppnum, tækifæri sem
liggja í einstaka framleiðslugrein-
um og rætt um raunhæfar leiðir til
nýliðunar á bújörðum.
Fram kom að íbúaþróun á svæðinu
síðasta áratuginn hefði verið neikvæð-
ari en meðaltalið á landsbyggðinni.
Hins vegar fælust ýmis tækifæri í
hreppnum, m.a. vegna vannýttra
möguleika í landnýtingu. Fram kom
í máli Margrétar Ólafsdóttur land-
fræðings að um 18% af jörðum í
sveitarfélaginu væru ekki í ábúð. Á
þeim hluta málþingsins sem sneri
að sóknartækifærum í landbúnaði
var komið víða við. Þar lögðu allir
fyrirlesarar áherslu á að fjölbreytni
í greininni skapaði aukin tækifæri
og sterkari samfélög. Fjallað var um
stöðu og horfur í sauðfjárrækt, fram-
leiðslu á repju til olíugerðar og land-
búnað samhliða ferðaþjónustu.
Á þinginu kom fram að viðhorf
bænda sjálfra er mikilvægur hluti af
því að auðvelda og efla nýliðun í land-
búnaði. Hugarfarsbreyting sem lýtur
að aukinni trú bænda á atvinnugrein-
ina getur því verið hvati til nýliðunar
og eflingar landbúnaðarsamfélaga. Í
máli Gunnfríðar E. Hreiðarsdóttur frá
Samtökum ungra bænda kom fram að
eðlileg nýliðun hefði almennt ekki átt
sér stað í landbúnaði undanfarin ár,
það sýndi m.a. hár meðalaldur bænda.
Takmarkandi þættir á nýliðun væru t.d.
hátt verð á jarðnæði og greiðslumarki.
Það voru Samtök ungra bænda og
atvinnumálanefnd Skaftárhrepps sem
stóðu að málþinginu en stefnt er á að
halda sambærilegar samkomur víðar
um land á næstu mánuðum.
Sunnudaginn 10. apríl verður
mikið um að vera í Rangárhöllinni
á Gaddstaðaflötum á Hellu þar
sem hátíðin „Hestafjör 2011, hátíð
æskunnar á Suðurlandi“ fer fram.
Boðið verður upp á fjölbreytta
dagskrá frá kl. 14:00 fyrir alla fjöl-
skylduna, m.a. skrautreið polla,
sirkusatriði, villta vestrið, lands-
þekktur leynigestur kemur í heim-
sókn og Íslandsmeistararnir 2010,
Hekla Katharína Kristinsdóttir og
Guðmunda Ellen Sigurðardóttir
verða með sýningaatriði. Auk þess
verður hópatriði og sýningar barna
og unglinga frá 6 hestamanna-
félögum. Hátíðin er haldin á vegum
hestamanafélaganna Geysis á Hellu
og Sleipnis á Selfossi. Frítt er inn á
hátíðina og allir sem vettlingi geta
valdið hvattir til að mæta. /MHH
Rangárhöllin á Hellu:
Hestafjör 2011
Aðalfundur
Sambands garð-
yrkjubænda
- Haldinn á Selfossi 8. apríl
Efling landbúnaðarsamfélaga rædd á Klaustri - Hugarfarsbreytingu þarf til að auka nýliðun:
18% af jörðum í Skaftárhreppi ekki í ábúð
Greiðslumark hækkaði um 5 krónur á lítra
- Framboðið aðeins fjórðungur af eftirspurninni á fyrri kvótamarkaði ársins
Fyrri uppboðsmarkaður ársins með
greiðslumark mjólkur var haldinn
1. apríl síðastliðinn. Á markaðinum
náðist jafnvægisverð upp á 285 krón-
ur á lítrann en á bak við það verð
standa viðskipti upp á 229.072 lítra.
Gríðarlegur munur var á framboði
og eftirspurn eftir greiðslumarki að
þessu sinni en 10 gild tilboð um sölu
komu fram á meðan 62 gild tilboð
komu fram um kaup. Óskað var eftir
ríflega 1,6 milljónum lítra til kaups
en aðeins voru ríflega 400 þúsund
lítrar boðnir til sölu.
Framboð á greiðslumarki nú
er verulega minna en var á fyrsta
kvótamarkaði, sem haldinn var
1. desember á síðasta ári, eða 49
prósentum minna. Hins vegar er
eftirspurnin umtalsvert meiri, eða
83 prósent umfram það sem þá var.
Þá hefur verðið hækkað um 5 krónur
á lítra.
Kom verulega á óvart
Sigurður Loftsson, formaður
Landssambands kúabænda, segir
það hafa komið sér verulega á óvart
hversu lítið framboð var af kvóta.
„Við höfðum á tilfinningunni að það
væri umtalsverð þörf fyrir viðskipti
af hálfu seljenda. Á síðasta markaði
voru boðnir til sölu rúmir 900 þús-
und lítrar og þá seldust ekki nema
um 140 þúsund lítrar. Nú er ekki
boðnir til sölu nema um 400 þúsund
lítrar. Hvað gerðist í millitíðinni? Ég
hef enga haldbæra skýringu á því.“
Sigurður bendir jafnframt á að
hluti af þeim kvóta sem boðinn
var til sölu sé verðlagður á fráleitu
verði. „Seljendur og kaupendur
eru kannski að senda hvorir öðrum
einhver skilaboð og athyglisvert
verður að sjá hvað gerist í fram-
haldinu. Hins vegar er þó nokkur
hluti kvótans sem boðinn er til sölu
nú á verði sem er undir jafnvægis-
verðinu. Það gefur vísbendingu um
að þar sé hópur sem liggur á að selja
kvóta. Ég átti hins vegar von á að
það væri umtalsvert stærri hópur
miðað við það sem við höfðum heyrt
og miðað við síðasta markað.“
Kvótaverð nú er fimm krónum
hærra en á síðasta markaði. Sigurður
segir það ákveðin vonbrigði. Það
segi þó ekki að sú aðferðafræði sem
beitt sé með kvótamarkaði sé röng.
Hins vegar sé nú kominn heldur
holari hljómur í þá kröfu kúabænda
að kvótamörkuðum verði fjölgað á
hverju ári. „Það verður mjög erfitt
fyrir okkur að færa rök fyrir þörf á
fleiri markaðsdögum hvert ár. Mín
skoðun er þó reyndar sú að þrjá
markaðsdaga þurfi til hið minnsta.
Það væri frekar að menn settu lág-
marksmörk til að markaður megi fara
fram, þau mörk sem menn telja þurfa
til að ná einhverju jafnvægisverði.“
/fr
Eigendur lands sem tekið verður
vegna fyrirhugaðra framkvæmda
við gerð Vaðlaheiðarganga eru
ósáttir við það verð sem Vegagerðin
býður og þykir það í lægri kantin-
um. Samningaviðræður eru í gangi
milli aðila, en mikið ber í milli.
Stofnfundur hlutafélagsins
Vaðlaheiðargöng ehf. var haldinn á
Akureyri fyrr í þessum mánuði, en
félagið er stofnað samkvæmt heimild
í lögum um stofnun hlutafélaga um
vegaframkvæmdir sem Alþingi sam-
þykkti í júní í fyrra. Hluthafar eru
Vegagerðin með 51% hlut og Greið
leið ehf. með 49% hlut.
Vaðlaheiðargöng verða 7,5 km
löng með vegskálum beggja vegna.
Lengd vegskála verður 280 m.
Þversnið ganganna verður 9,5 m
og vegtengingar 4,1 km. Grafnir
verða út um 700 þúsund m3, þar af
500 þúsund m3 Eyjafjarðarmegin.
Vaðlaheiðargöng munu stytta
Hringveginn um 16 km og áætluð
umferð við opnun ganganna er um
1400 bílar á sólarhring. Áætlað er
að taka Vaðlaheiðargöng í notkun í
árslok 2014 og er heildarkostnaður
við framkvæmdina áætlaður 10,4
milljarðar króna á verðlagi ársins
2011.
Steingrímur J.
mælir með göngum
Steingrímur J. Sigfússon fjármála-
ráðherra sagði á stofnfundinum
að allt mælti með að ráðist yrði í
þessa framkvæmd, ekki síst nú á
tímum hækkandi eldsneytisverðs.
Dýrmætt væri að fá styttingu á
mikilli samgöngu- og flutningaæð,
eins og Vaðlaheiðargöng yrðu frá
Eyjafjarðarsvæðinu og austur á bóg-
inn.„Það er þjóðhagslega hagkvæmt
að draga úr eldsneytisnotkun og sliti
á bílum, þannig að bæði notandinn
og þjóðarbúið njóta góðs af.“
Deilt um verð og ýmis
grundvallaratriði
Alls mun land fimm jarða
verða tekið að hluta vegna fram-
kvæmda við gerð ganganna; tvær
þeirra eru Eyjafjarðarmegin,
Hallland og Halllandsnes og þrjár
Fnjóskadalsmegin, Skógar, Nes og
Tungunes. „Við erum alls ekki sáttir
og þykir Vegagerðin bjóða okkur sví-
virðilega lágt verð fyrir landið,“ segir
Guðmundur H. Guðmundsson, bóndi
í Halllandi í Svalbarðsstrandarhreppi.
Guðmundur segir að taka þurfi 6–7
ha af jörð hans vegna framkvæmda
við göngin.
Um er að ræða ræktað land að
hluta en eins nefnir hann að landið
henti afar vel til bygginga, bæði
íbúðarhúsa og/eða orlofshúsa. Hann
segir ekki tímabært að nefna upp-
hæðir, en ljóst sé að það verð sem
Vegagerðin bjóði sé afar lágt.
Karl Axelsson, hæstaréttarlög-
maður hjá Lex, fer með málið fyrir
hönd landeigenda og segir hann
samningaviðræður í gangi milli
þeirra og Vegagerðarinnar. „Það ber
mikið í milli, það er alveg óhætt að
fullyrða það,“ segir hann. Bendir
hann á að bændur á áðurnefndum
bæjum muni fá umferð um Þjóðveg 1
um jarðir sínar. „Það er bæði deilt um
verð og eins um ýmis grundvallar-
atriði sem tengjast þessu máli,“ segir
hann.
Mögulegt að kalla til
matsnefnd eignanámsbóta
Náist ekki samkomulag milli land-
eigenda og Vegagerðar um bætur
fyrir land er sá möguleiki fyrir hendi,
að sögn Karls, að til verði kvödd
matsnefnd eignarnámsbóta. Eins
geti komið til þess að málið verði
rekið fyrir dómstólum, uni menn ekki
niðurstöðu matsnefndarinnar, þannig
að verið getur að langt sé í að niður-
staða fáist í málinu.
Guðmundur á Halllandi væntir
þess að betri niðurstaða fáist, komi
málið til kasta matsnefndar eignar-
námsbóta. Hann segir væntanlega
umferð skipta sig og sína litlu og
sér lítist vel á að ráðist verði í gerð
Vaðlaheiðarganga. „Ég hef aldrei
sett mig upp á móti nýjungum, en
Vegagerðin getur ekki vaðið hér yfir
allt og alla. Við teljum sanngjarnt að
við fáum viðunandi verð fyrir okkar
jarðir, en eins og staðan er nú bíðum
við bara eftir því hvaða stefnu málið
tekur,“ segir Guðmundur. /MÞÞ
Áætlað að taka Vaðlaheiðargöng í notkun í árslok 2014:
Bændur ósáttir við lágt verð sem boðið er fyrir landið
- Mikið ber á milli þess verðs sem Vegagerðin býður og krafna bænda
Skrifað undir stofnsamning Vaðlaheiðarganga hf. á Hótel Kea fyrr í þessum
mánuði, f.v. Sigurbergur Björnsson frá innanríkisráðuneytinu, Steingrímur
J. Sigfússon fjármálaráðherra, Hreinn Haraldsson vegamálastjóri, Pétur Þór
Jónasson formaður stjórnar Greiðrar leiðar og Kristján L. Möller alþingismaður.
Ungur og efnilegur knapi, sem mun
koma fram á Hestafjöri 2011.
Núverandi stjórn SG, Sveinn A.
Sæland, formaður er lemngst til
vinstri.
Sjávarútvegs- og landbúnaðar-
ráðuneytið sendi frá sér fréttatil-
kynningu í vikunni þar sem greint
var frá því að Jón Bjarnason,
sjávarútvegs- og landbúnaðar-
ráðherra, hefði síðasta föstudag
kynnt ríkisstjórn Íslands ályktun
Búnaðarþings vegna aðildarvið-
ræðna Íslands við ESB. Var það
gert í framhaldi af fundi sem full-
trúar BÍ áttu með ráðherra í kjölfar
þingsins. Í ályktun um ESB-málin
og varnarlínur bænda fóru sam-
tökin fram á það að hún yrði kynnt
ríkisstjórninni.
Afstaða bænda
til ESB-viðræðna
kynnt í ríkisstjórn
Fjöldi manns sótti málþing í Kirkjuhvoli á Kirkjubæjarklaustri um eflingu
landbúnaðar í Skaftárhreppi. Mynd | Ingibjörg Eiríksdóttir.