Bændablaðið - 07.04.2011, Blaðsíða 18

18 - Mjólkuriðnaðurinn BLAÐAUKI BÆNDABLAÐSINS 7. APRÍL 2011
Heimavinnsla
mjólkurafurða með
áherslu á ostagerð
Þann 28. apríl verður átta
kennslustunda námskeið í osta-
gerð á Keldnaholti í Reykjavík.
Farið nánara í einstaka þætti
ostaframleiðslu.
Framleiðsla einstakra ostategunda
skoðuð, til að fá tilfinningu fyrir
hver er munur á framleiðslu á
t.d. Skyri, Brauðosti, Gráðaosti
og smurostum og hvað þarf til.
Gerðar verklegar tilraunir/sýni-
kennsla með einfalda framleiðslu.
Möguleikar heimaframleiðslu
og samanburður við hefðbundna
mjólkurvinnslu. Rætt ýtarlegar um
tæki, tól og aðstöðu, sem þarf fyrir
hverja ostategund. Leiðbeinandi:
Þórarinn Egill Sveinsson, mjólkur-
verkfræðingur. Verð er kr. 12.000.
Skráning á endurmenntun@lbhi.
is eða í síma 433 5000 (fram komi
nafn, kennitala, heimili og sími).
Einstaklingar á lögbýlum eiga
möguleika á að sækja um styrk hjá
Starfsmenntasjóði bænda (www.
bondi.is . Eins er hægt að hafa
samband í síma: 433 5033/ 433
5000.
Rekstur MS – Akureyri gekk vel á
síðastliðnu ári; innvigtun á mjólk
nam tæplega 38 milljónum lítra,
sem er svipað magn og var árið
á undan. Framleiðendur eru 210
talsins í þremur sýslum norðan
heiða, Húnavatnssýslu þar sem
þeir eru alls 51, og í Eyjafirði og
Þingeyjarsýslum alls 159. Hjá MS
– Akureyri eru um 80 ársverk og
er starfsstöðin sú þriðja stærsta
innan Mjólkursamsölunnar. Hún
er á Lundstúni og fer vinnslan
fram í ríflega 8.000 fermetra
stóru húsnæði, en lóðin sem fyrir-
tækið hefur til umráða er um 38
þúsund fermetrar að stærð.
Sala á liðnu ári gekk mjög vel og
segir Sigurður Rúnar Friðjónsson,
mjólkursamlagsstjóri hjá MS –
Akureyri, að árið 2010 hafi verið
gott rekstrarár. „Liðið ár var mjög
hagstætt, framleiðslan gekk vel og
salan var mjög góð. Fyrstu mánuðir
þessa árs gefa vísbendingu um að
þetta ár verði einnig gott, það fer vel
af stað og ekkert sem gefur tilefni
til að ætla að breyting verði þar á,“
segir Sigurður Rúnar.
Tvær flugur í sama höggi
Sú vörutegund sem á miklum og
sívaxandi vinsældum að fagna er
íþróttadrykkurinn Hleðsla sem kom
á markað í febrúar í fyrra. Hleðsla
inniheldur eingöngu hágæða
mysuprótein. Samlagið var í hópi
þeirra fyrstu í heiminum til að fjár-
festa í búnaði til að vinna mysupró-
tein með nýrri tækni úr mysunni,
en hann kemur frá Danmörku.
Búnaðurinn gerir að verkum að unnt
er að framleiða vöru sem skapar
verðmæti en sparar einnig umtals-
verða fjármuni, því ella hefði þurft
að reisa hreinsistöð á frárennsli við
samlagið. Þannig hafi tvær flugur
verið slegnar í sama höggi.
Varan selst í miklu magni í
hverjum mánuði og skapar þannig
umtalsverð verðmæti, en hráefnið
sem er uppistaða í drykknum fór
áður í svínafóður eða var skolað
á haf út. Heilbrigðiseftirlitið gerir
strangar kröfur um efnainnihald í
fráveitu og með tilliti til þess fer lítið
magn mysu í fráveitu fyrirtækisins.
Segja má að í kjölfarið hafi menn
farið að velta vöngum yfir því hvað
gera mætti við afurðina. Árangur
vöruþróunar starfsfólks MS –
Akureyri og Mjólkursamsölunnar
hefur því svo sannarlega borið ríku-
legan ávöxt.
Fyrsta sending á erlendan markað
Viðtökur Íslendinga hafa verið
sérlega góðar og er nú stefnt að því
að bjóða drykkinn til sölu erlendis.
„Við munum pakka tilraunasendingu
nú í vikunni, síðan á framhaldið
eftir að koma í ljós,“ segir Sigurður
Rúnar.
Hann segir að fyrir fáum árum
hefði enginn trúað því að unnt væri
að búa til verðmæta framleiðsluvöru
úr hráefni sem áður var ekki nýtt.
Innan samlagsins liggja menn nú
yfir því hvað hægt er að gera við síu-
vökva sem inniheldur mjólkursykur,
sem er aukaafurð sem til fellur við
framleiðsluna. „Við vitum enn ekki
hvað úr verður en það gæti dregið til
tíðinda þegar líður á árið, við erum
að vona að þá getum við kynnt til
sögunnar nýja, verðmæta vöru úr
hráefni sem fram til þessa hefur ekki
verið notað og sjáum fram á, ef vel
tekst til, að hún skapi verðmæti fyrir
mjólkuriðnaðinn,“ segir Sigurður
Rúnar.
MS er stór aðili í flutningum
MS – Akureyri tók á liðnu ári á móti
tæplega 38 milljón lítrum af mjólk
frá 210 framleiðendum. Mjólkin er
sótt um langan veg á alls 6 tank-
bílum, hver þeirra er ekinn allt að
80 til 100 þúsund kílómetra á ári.
Þá hefur fyrirtækið yfir að ráða
fjölda aftanívagna sem taka frá 5
og upp í 14 þúsund lítra. Sigurður
Rúnar gerir ekki ráð fyrir að mikil
breyting verði á næstu árum á fjölda
framleiðenda. „Það er auðvitað
ómögulegt að segja fyrir um hvaða
breytingar nýtt sölukerfi í greiðslu-
marki getur haft í för með sér, en
eins og staðan er nú á ég ekki von
á stökkbreytingum,“ segir hann. Á
síðasta ári varð áherslubreyting í
flutningum en þá tók fyrirtækið við
daglegum akstri á milli Akureyrar
og Reykjavíkur. „Einnig tókum
við stærri þátt dreifingar á svæðinu í
eigin hendur en þessi breyting tókst
vel og skilaði okkur hagræðingu.“
Óhrært skyr bara fyrir norðan
MS – Akureyri er langstærsti einstaki
framleiðandi osta í landinu og eru
framleiddar alls 12 tegundir osta hjá
fyrirtækinu. Yfir 60% fara til osta-
gerðar af innveginni mjólk hjá sam-
laginu. Stjórnendur MS hafa gefið
út að næsta stóra fjárfesting á vegum
fyrirtækisins verði í nýjum búnaði
til ostagerðar. „Það eru uppi áform
um að endurnýja ostagerðartæki og
vonandi verður það að veruleika. Við
erum sífellt að leita leiða til að nýta
hráefnið betur og búa til betri vörur,
það er alltaf hægt að gera gott betra,“
segir hann og bætir við að á næstu
mánuðum verði smurostar komnir í
nýjar og endurbættar umbúðir.
KEA-skyr, sem framleitt er hjá
MS –Akureyri, nýtur mikilla vin-
sælda og setur hvert sölumetið á
fætur öðru. MS – Akureyri er eina
samlagið í landinu sem framleiðir
óhrært skyr upp á gamla, þjóðlega
mátann og kunna fjölmargir traustir
viðskiptavinir vel að meta það. Það
er síað í gegnum poka, líkt og tíðk-
ast hefur allt frá landnámsöld, en
mysan sem til fellur við það er seld
kjötiðnaðarfyrirtækjum sem fram-
leiða þorramat og einstaklingum til
drykkjar og súrsunar. „Gamla góða,
óhrærða skyrið á sinn dygga hóp
aðdáenda og við viljum gera veg
þess sem mestan,“ segir Sigurður
Rúnar.
Engin vernd í fjarlægð lengur
Hvað framtíðina varðar segir
samlagsstjóri að ágætlega horfi
með reksturinn á næstu árum, en
vissulega hafi hann af því áhyggj-
ur ef ákveðið verði að ganga í
Evrópusambandið, verndartollar
heyri þá sögunni til en slíkt myndi
án efa hafa mikil áhrif á starfsstöð-
ina á Akureyri þar sem ostafram-
leiðsla er stór hluti starfseminnar.
„Ég sé það fyrir mér að ef við miss-
um 30-40% af markaðnum, sem
ekki er óvarlegt að áætla, muni það
hafa gríðarleg áhrif á okkar starf-
semi og raunar hef ég efasemdir
um að mjólkuriðnaðurinn almennt
muni standa slíkt áfall af sér,“ segir
Sigurður Rúnar. Hann bendir á
að flest Evrópulönd hlúi að fram-
leiðslu sinna landbúnaðarvara og
vilji vera sjálfum sér næg á þeim
vettvangi. „Ég óttast auðvitað að
innflutningur á mjólkurvörum verði
verulegur komi til þess að við göng-
um í ESB og það er löngu liðin tíð
að tala um að íslenskar vörur njóti
fjarlægðarverndar, slíkt á ekki við
lengur. Samgöngur hafa breyst á
liðnum árum og eru mjög örar til og
frá landinu og eins er geymsluþol
mjólkurvara meira en áður með
tilkomu nýrrar tækni. Við njótum
því engrar verndar í fjarlægðinni
lengur,“ segir Sigurður Rúnar. „En
við eigum tækifæri í okkar góðu
vörum sem felast einkum í miklum
gæðum og mikilli fjölbreytni og
vörum án aukaefna þar sem fram-
leiðslan tekur mið af þeim aðstæð-
um sem við búum við.“
/MÞÞ
MS – Akureyri tók á móti tæplega
38 milljónum lítra af mjólk í fyrra
-Fyrsta tilraunasendingin af íþróttadrykknum í sölu erlendis
Sigurður Rúnar Friðjónsson, mjólkursamlagsstjóri hjá MS – Akureyri. Mynd/MÞÞ
Bændum og búaliði var boðið að skoða nýju, glæsilegu innvigtunarað-
stöðuna sem tekin var í notkun hjá MS – Akureyri í lok síðasta árs.
Nýtt innvigtarhús
tekið í notkun
Ný og glæsileg innvigtunarað-
staða var tekin í notkun hjá MS –
Akureyri í lok síðasta árs. Um er
að ræða 340 fermetra byggingu,
hvar í eru tvær akbrautir, 25 metra
löng hvor sem rúmar mjólkurbíl og
vagn. Góð aðstaða er til þvotta og
þrifa innandyra. Inndælingarafköst
eru 35 þúsund lítrar á klukkustund,
sérstakur búnaður sem tryggir
góða meðferð mjólkurinnar, unnt
að losa og þvo tvo bíla sam-
tímis. Allur búnaður í húsinu er
nýr. Mjólkinni er dælt beint í 75
þúsund lítra sílótanka og hægt er
að kæla innvigtaða mjólk niður í
1-2 gráður. Rekjanleiki á innvigt-
aðri mjólk er nánast fullkominn,
rekja má framleiðslu niður í hólf í
tankbíl og þannig til framleiðenda.
„Það er mjög mikilvægt, við leggj-
um ríka áherslu á gæðamál í okkar
starfsemi og þau skipa veglegan
sess í daglegum rekstri. Það er líka
krafa yfirvalda að hægt sé að rekja
hráefnið til framleiðenda,“ segir
Sigurður Rúnar, mjólkursamlags-
stjóri hjá MS – Akureyri.
DALVEGI 16c · 201 KÓPAVOGI
SÍMI 568 6411 · WWW.RAFVORUR.IS
· Tekur heitt vatn > sparneytin
· Stórt op > auðvelt að hlaða
· Þvotta og orkuklassi A
· Engin kol í mótor
12 kg
Þvottavél
Amerísk
gæðavara