Fréttablaðið - 02.05.2012, Blaðsíða 14

14 2. maí 2012 MIÐVIKUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Atli Fannar Bjarkason (dægurmál) atlifannar@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir, ritstjórnarfulltrúi, sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is FÓLK OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Sigurður Elvar Þórólfsson seth@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
greinar@frettabladid.is
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
SKOÐUN
Ótrúlegt
úrval íbúða til sölu
eða leigu!
STÆRSTI
HÚSNÆÐISVEFUR
LANDSINS
Verkfræði kemur víða við sögu í sam-félagi nútímans. Flestir þekkja til
starfa verkfræðinga við hönnun og gerð
mannvirkja sem ber fyrir augu í byggð
sem óbyggðum. Minna sýnileg, en ekki
síður mikilvæg, eru fjölmörg önnur við-
fangsefni verkfræðinga, í hönnun orku-
kerfa, fjarskiptakerfa, hátæknibúnaðar í
heilbrigðisþjónustunni, margs konar iðn-
fyrirtækjum, og svo má lengi telja. Þegar
við fljúgum milli landa eða ökum innan
bæjar, drögum fram símann eða ræsum
tölvuna, erum við að nýta búnað sem
verkfræðingar hafa gegnt lykilhlutverki
við hönnun á.
Greinum verkfræðinnar er sameigin-
legt að þar eru hagnýt viðfangsefni
leyst með þekkingu á raunvísindum og
aðferðum stærðfræðinnar. Á undan-
förnum árum hefur verkfræðin verið
í örri þróun og verkfræðingar takast á
við æ fjölbreytilegri viðfangsefni. Nýjar
verkfræðigreinar hafa rutt sér til rúms á
sviði heilbrigðistækni, rekstrar og fjár-
mála, hugbúnaðarþróunar og kerfislíf-
fræði, svo nokkur dæmi séu tekin. Efna-
hagsástand undanfarinna ára hefur í
sumum greinum haft áhrif hérlendis á
framkvæmdir, verkefni og atvinnumál
verkfræðinga, eins og annarra. Við því
hafa sumir brugðist með því að finna sér
starfsvettvang erlendis, tímabundið eða
til lengri tíma, og búa þar að því að störf
verkfræðinga eru að miklu leyti óháð
landamærum. Aðrir nýta þekkingu sína
til að hasla sér völl með frumkvöðlastarfi
og nýjum atvinnutækifærum.
Verkfræðingafélag Íslands fagnar á
þessu ári aldarafmæli, en félagið var
stofnað í Reykjavík af þrettán verk-
fræðingum og öðrum „verkfróðum
mönnum“, eins sagt er frá, þann 19. apríl
árið 1912. Á þeim hundrað árum sem nú
eru liðin frá stofnun félagsins hafa orðið
stórstígar framfarir á öllum innviðum
samfélagsins og aðbúnaði fólks. Á undan-
förnum áratugum hafa verkfræðingar
átt þar drjúgan hlut í að leggja vegi um
vegaleysur, beisla orku náttúrunnar, færa
tækni atvinnulífsins til nútímahorfs og
leggja með öðrum hætti grunn að þeim
lífsgæðum sem við lifum við í dag.
Verkfræði er kennd við tvo háskóla hér-
lendis, Háskóla Íslands og Háskólann í
Reykjavík. Full ástæða er til að hvetja
ungt fólk til náms í tækni- og raunvís-
indagreinum, bæði stúlkur og pilta, þar
sem atvinnutækifæri framtíðarinnar eru
óþrjótandi, jafnt á erlendri grundu sem
hérlendis.
Verkfræði – tækifæri til framtíðar
Menntamál
Kristinn
Andersen
formaður
Verkfræðinga-
félags Íslands
HALLDÓR
Engin stefna
Framsóknarkonan Vigdís Hauksdóttir
á oft góða spretti á þingi. Á dögunum
lagði hún fram fína fyrirspurn til for-
sætisráðherra sem hljóðaði svona:
„Hver er heildarkostnaður ríkissjóðs
á þessu kjörtímabili við flutning
ráðuneyta, stofnana, nefnda og ráða
í samræmi við þá stefnumörkun
ríkisstjórnarinnar að flytja alla
stjórnsýsluna í nágrenni
við forsætisráðuneytið?“
Svarið er ekki síðra. Það
hefst svona: „Ríkisstjórn
Íslands hefur ekki markað
þá stefnu að öll stjórnsýslan
skuli færð í nágrenni við
forsætisráðuneytið.“
Kannast ekki við það
Strax í kjölfarið segir raunar að
áhersla hafi verið lögð á það við
breytingar á ráðuneytum að aðalskrif-
stofur þeirra séu nálægt svonefndum
stjórnarráðsreit. Heilbrigðisráðuneytið
hafi til dæmis flust þangað ásamt
fastanefndum, en „forsætisráðuneytið
kannast ekki við að aðrar stofnanir,
nefndir og ráð hafi verið flutt í
nágrenni við ráðuneytið.“
Áhugasömum til upplýsingar
hafa tilfærslur ráðuneyta á
þessu kjörtímabili kostað
um kvartmilljarð. Svo má
rífast um hvort það
er mikið eða
lítið.
Botninum náð?
Andrea Ólafsdóttir bætti nýrri vídd í
kosningabaráttuna um Bessastaði í
gær þegar hún tilkynnti um framboð
sitt og sagðist í leiðinni ekki myndu
þiggja meira en lágmarkslaun fyrir
starfið næði hún kjöri. Afganginn
mundi hún gefa til góðgerðarmála.
Nú verður spennandi að sjá hver
dúkkar upp næstur og býður
betur. Ólafur Ragnar Grímsson
hefur reyndar þegar sagt að
hans starf yrði í raun með
öllu ólaunað, enda hafi hann
þegar aflað sér svo mikilla
eftirlaunaréttinda. Það verður
erfitt að undirbjóða það.
stigur@frettabladid.isA
thyglisverð úttekt Þjóðmálastofnunar Háskóla Íslands á
áhrifum kreppunnar á afkomu einstakra tekjuhópa sýnir
að stjórnvöld hafa náð því markmiði sínu að verja lífs-
kjör þeirra tekjulægstu. Á árunum 2008 til 2010 rýrnaði
kaupmáttur fjölskyldutekna Íslendinga að meðaltali um
20%. Þau tíu prósent þjóðarinnar sem hafa lægstar tekjur urðu hins
vegar fyrir 9% kjaraskerðingu og hópar um miðbik tekjustigans um
14%. Tíundi hlutinn með hæstu tekjurnar hefur hins vegar orðið
fyrir 38% kjararýrnun.
Jóhanna Sigurðardóttir forsæt-
isráðherra þakkar stjórnvöldum
þessa niðurstöðu í grein í Frétta-
blaðinu í gær og fyrir liggur að
aðgerðir þeirra hafa haft veruleg
áhrif á hana. Tekið var upp þrepa-
skipt skattkerfi, þar sem skatt-
byrði þeirra lægst launuðu var
lækkuð, en skattar hækka veru-
lega með hækkandi tekjum. Þá hafa ýmiss konar bætur almanna-
trygginga verið hækkaðar, eins og fram kemur í skýrslunni.
Án efa voru þetta réttlætanlegar aðgerðir til að milda höggið af
hruni krónunnar og öðrum kjaraskerðingum á þá tekjulægstu. Það
er líka rétt, sem bent er á í skýrslu Þjóðmálastofnunar, að ójöfnuður
í íslenzku samfélagi á árunum fyrir hrun var orðinn óheilbrigður.
Til lengri tíma litið felast hins vegar ýmsar hættur í því að beita
skattkerfinu til að jafna tekjur fólks. Ein er sú að samspil skatt- og
bótakerfis hafi í för með sér að til dæmis ungt fjölskyldufólk lendi
í gildru jaðarskatta; það er, að þegar tekjurnar aukast um tiltölu-
lega fáar krónur skríði fólk yfir mörk, sem hafa í för með sér að
skattar hækka og bætur lækka, þannig að öll kjarabótin hverfur og
jafnvel gott betur. Það er raunar annað úttektarefni að skoða áhrif
breytinga á bóta- og skattkerfinu að þessu leyti.
Í öðru lagi dregur þrepaskipt skattkerfi almennt úr jákvæðum
hvata fólks til að leggja harðar að sér til að hækka tekjur sínar.
Eigin dugnaður á að ráða mestu um hversu gott fólk hefur það,
fremur en að það sé ákveðið af þeim sem hanna skattkerfið. Lág-
tekjumaðurinn þarf að hafa hvata til að verða millitekjumaður og
sá síðarnefndi til að verða hátekjumaður. Þær breytingar sem hafa
verið gerðar hér á landi draga klárlega úr þessum hvata.
Í þriðja lagi vinnur skattpíning millistéttar- og hátekjufólks gegn
þeirri viðleitni, sem forsætisráðherra nefndi sjálf í grein sinni, að
efla skapandi greinar og auka erlenda fjárfestingu. Hátæknifyrir-
tæki berjast um hæft, vel launað starfsfólk við sambærileg fyrir-
tæki erlendis. Alþjóðleg fyrirtæki sem íhuga að fjárfesta hér horfa
ekki eingöngu til þess skattaumhverfis sem þeim sjálfum er búið,
heldur líka hvernig skattlagningu starfsfólksins er háttað. Telji
fjárfestar og frumkvöðlar að skattaumhverfið sé fjandsamlegt, eru
þeir líklegir til að staðsetja fyrirtækin annars staðar en á Íslandi.
Stjórnvöld tala mikið um gildi þess að beita skattkerfinu til tekju-
jöfnunar. Þau ættu líka að tala um hvernig auka megi möguleika
og hvatningu íslenzkra launþega til að afla sér meiri tekna, sem til
lengri tíma eykur auðvitað tekjur ríkissjóðs.
Á að beita skattkerfinu til tekjujöfnunar?
Jöfnuður og
jákvæðir hvatar