Fréttablaðið - 12.12.2012, Qupperneq 32

12. DESEMBER 2012 MIÐVIKUDAGUR4 ● Vímulaus æska
● SÍMTAL Í FORELDRAHÚS
VAR VENDIPUNKTUR
Fyrir tæpum tveimur árum
stóðum við frammi fyrir
vanda sem var okkur fram-
andi og virtist óviðráðanlegur. Við
höfðum óljósa hugmynd um síma-
númer sem foreldrar í vanda mættu
hringja í. Síðan þá höfum við verið
virkir þátttakendur í foreldrahópum
Foreldrahússins og fengið þar ómet-
anlega ráðgjöf og stuðning. Eflaust
eru margir þættir sem hafa stuðlað
að því að gera óyfirstíganlegan
vanda að viðráðanlegu verkefni, en
þetta eina símtal var vendipunktur.
Við erum í ævarandi þakkarskuld við
starfsmenn Foreldrahúss, Jórunni
sem tók símann þennan morgun
og foreldrahópana sem hafa verið
ómetanleg stoð.
Dóttir okkar 10 ára fór á
námskeið Foreldrahúss-
ins. Við vorum í fyrstu efins um að
þetta hentaði henni, þar sem engin
vandamál voru til staðar. Hún er
greind með ADHD og hafði geng-
ið vel, var bara dálítið til baka. Eftir
foreldrasamkomu að loknum tíma
númer tvö sáum við betur út á
hvað námskeiðið gekk. Við hvetjum
alla foreldra sem eiga börn á sjálfs-
styrkingarnámskeiði til að mæta á
slíkan fund. Námskeiðið hjálpaði
dóttur okkar að opna á tilfinning-
ar sem voru að bærast innra með
henni, sem hvorki hún né við áttuð-
um okkur á. Þegar á námskeiðið leið
fundum við að hún þurfti hjálp við
að koma hlutunum frá sér og við
ræddum við námskeiðshaldarann
sem hjálpaði henni að tjá sig um
veikindi á heimilinu. Eftir það varð
hún opnari og tilbúnari að tjá sig.
Þetta námskeið er eitthvað sem
öll börn eiga að fara á.
Námskeiðið bjargaði og
styrkti mína dóttur.
UMSAGNIR
● MÓÐIR 10 ÁRA STÚLKU
SEM SÓTTI SJÁLFSSTYRK
INGARNÁMSKEIÐ
un ákvörðunarinnar. Grasrótin
tók sig til og mótmælti þessu. Við
fórum í blöð og fjölmiðla og vökt-
um athygli á stöðunni. Við efnd-
um líka til undirskriftasöfnunar,
listar lágu frammi á öllum bens-
ínstöðvum og á undraskömmum
tíma tókst okkur að safna undir-
skriftum 10.000 einstaklinga sem
kröfðust endurskoðunar ákvörðun-
arinnar eða að önnur úrræði kæmu
í staðinn. Þessar undirskriftir voru
svo afhentar þáverandi forsætis-
ráðherra, Davíð Oddssyni, en allt
kom fyrir ekki, Tindum var lokað.
Grasrótarstarfið hélt þó áfram og
nokkru seinna eða árið 1996, gekk
Foreldrahópurinn formlega til liðs
við Vímulausa æsku – Foreldra-
samtök, eins og það hét þá. Það má
segja að hugmyndin að því hafi
komið frá Guðrúnu Katrínu Þor-
bergsdóttur heitinni, sem þá var
forsetafrú. Hún lagði til við hópinn
að þessi leið yrði farin. Það væri
mun vænlegra til árangurs og hún
reyndist sannspá.“
Upphafleg gildi og markmið
samtakanna eru enn í fullu gildi,
að efla mátt foreldra í baráttunni
við vímuefnavandann, ásamt því
að opna leið fyrir áhugasama til
sjálfsræktar og auka fræðslu til
almennings.
„Við megum aldrei missa sjón-
ar á þessum gildum. Við eigum
að styðja og styrkja foreldra sem
eiga börn í vímuefnaneyslu eða
glíma við önnur alvarleg vanda-
mál. Þá má heldur ekki gleymast
að halda þétt utan um barn eftir að
meðferð lýkur og ekki síður fjöl-
skyldu viðkomandi því það verða
allir þátttakendur í harmleiknum
þegar barn eða ungmenni leiðist út
í vímuefnaneyslu og glímir við af-
leiðingar hennar. “
Jórunn hefur komið að starfi
samtakanna stærstan hluta þess
tíma sem liðinn er frá stofnun
þeirra, haustið 1986. Jórunn var
ráðin forstöðukona Foreldrahúss,
sem tók til starfa 8. apríl 1999, og
veitti Foreldrahúsi forstöðu allt
þar til hún lét af störfum í byrjun
þessa árs.
„Hugmyndina að Foreldra-
húsi átti ein úr Foreldrahópnum.
Henni fannst vanta afdrep fyrir
foreldra og börn svo auka mætti
þjónustuna og bæta og efla starf-
ið. Fyrsta Foreldrahúsið var opnað
í Vonarstræti 4b og tókst það með
samstilltu átaki Foreldrahópsins
og fjölmargra bakhjarla. Foreldrar
standsettu húsið, máluðu, saumuðu
gluggatjöld og gerðu það sem til
þurfti, allt í sjálfboðavinnu. Starfið
jókst og verkefnin margfölduðust
og fljótt var svo komið að Vonar-
strætið rúmaði ekki þetta kröftuga
starf. Síðustu árin í Vonarstrætinu
voru erfið, þar var hver krókur og
kimi nýttur og dugði ekki til. Auk
þess var leigusamningi sagt upp
og virtist stefna í lokun Foreldra-
húss en það gátum við ekki hugs-
að okkur. Með hjálp tryggra bak-
hjarla fékk Foreldrahúsið að starfa
í Vonarstrætinu þar til samtökun-
um áskotnaðist stærra og betra
húsnæði í Borgartúni 6. Þar rúm-
ast nú öll starfsemin í dag.“
Virðing er lykilatriði í samskipt-
um við börnin
Jórunn segir að ekkert af því
sem unnið hefur verið í nafni sam-
takanna hefði verið framkvæman-
legt ef ekki hefði komið til velvild
og hlýhugur einstaklinga og fyrir-
tækja.
„Í upphafi voru nokkrir fordóm-
ar í garð þeirra sem áttu börn í
vímuefnavanda, fyrst og fremst
vegna vanþekkingar á málefninu.
En með aukinni fræðslu og upp-
lýsingamiðlun, opnari umræðu
um viðfangsefnið, hafa viðhorfin
gjörbreyst. Samtökin hafa þó allt-
af notið mikillar velvildar og eiga
fjölmarga trygga og trausta bak-
hjarla og hafa átt í gegnum tíðina.
Opinberir aðilar hafa líka stutt
dyggilega við samtökin í gegnum
árin. Þetta verður seint fullþakkað.
Samtökin Vímulaus æska hafa vita-
skuld ekki bjargað heiminum en
upphaflegu markmiðin hafa ekki
gleymst og mega aldrei gleymast.
Þau eru í fullu gildi enn í dag. Það
er það sem öllu skiptir, að styðja og
styrkja fjölskyldurnar. Þá má held-
ur ekki gleyma því að grunnurinn
að starfinu var foreldrasamtök og
sá grunnur er enn mjög traustur.“
Jórunn starfaði fyrir samtökin
í hartnær 16 ár, fyrst í sjálfboðnu
starfi en síðar var hún ráðin í laun-
að starf. Síðustu tvö starfsárin hjá
samtökunum gegndi hún starfi
framkvæmdastjóra Vímulausrar
æsku.
„Þetta er og hefur alltaf verið
mér hjartans mál. Vænst þykir
mér um að hafa getað lagt lið,
vísað veginn og hjálpað foreldrum
og börnum þeirra sem hafa lent í
grimmri glímu við vímuefni og
vandamál þeim tengd. Það getur
enginn sett sig í spor foreldra sem
lenda í þessari stöðu með börnin
sín en mestu skiptir að gefa aldrei
upp vonina. Ég stend sátt upp að
loknu dagsverkinu en ég hefði vita-
skuld viljað gera miklu meira. Það
er aldrei nóg að gert þegar börn
og ungmenni og velferð þeirra er
annars vegar. Það eru mörg verk-
efni sem bíða úrlausnar og hluti
af því að vinna úr verkefnunum
er að tryggja nægilegt fjármagn
svo unnt sé að sinna málaflokkn-
um sómasamlega. Þar á ég bæði
við aðstoð til þeirra sem leiðst hafa
út í neyslu og eins forvarnarþátt-
inn. Hann er afar mikilvægur. Við
megum heldur ekki gleyma því við-
fangsefni sem við er að eiga. Við
þurfum að hlusta á börnin og ung-
lingana og koma fram við þau af
virðingu. Við eigum að mæta þeim
á þeirra forsendum og leiðbeina
þeim þaðan á rétta braut. Þannig
náum við árangri.“
Jórunn segist kveðja samtök-
in sátt og þakklát en hefur þó ekki
alveg slitið tengslin við grasrótina.
„Ég er afar þakklát fyrir að hafa
fengið að kynnast öllu því frábæra
fólki sem ég starfaði með hjá sam-
tökunum og ekki síður þeim skjól-
stæðingum sem til okkar hafa leit-
að. Ég hef lært heilmikið, bæði
af skjólstæðingunum og foreldr-
um þeirra. Það er mitt lán. En
við mömmurnar sem upphaflega
tókum þátt í Foreldrahópnum fyrir
margt löngu hittumst enn reglu-
lega. Einu sinni í mánuði komum
við saman og ræðum lífsins gagn
og nauðsynjar. Í upphafi var lagð-
ur grunnur að góðu starfi og ekki
síður vináttu sem varir enn í dag.
Upphafleg gildi og markmið samtakanna eru
enn í fullu gildi, að efla mátt foreldra í bar-
áttuni við vímuefnavandann, ásamt því að opna
leið fyrir áhugasama til sjálfsræktar og auka
fræðslu til almennings.
● MÓÐIR UNGLINGS
STÚLKU SEM SÓTTI SJÁLFS
STYRKINGARNÁMSKEIÐ
framhald af forsíðu
„Í upphafi voru nokkrir fordómar í garð þeirra sem áttu börn í vímuefnavanda, fyrst
og fremst vegna vanþekkingar á málefninu. En með aukinni fræðslu og upplýsinga-
miðlun, opnari umræðu um viðfangsefnið, hafa viðhorfin gjörbreyst,” segir Jórunn
sem hefur verið viðriðin starfsemina frá stofnun haustið 1986.