Prentarinn - 01.04.2005, Blaðsíða 5

vinnumiðlun. að hann hafi
verið á vinnumarkaði og
ástundað virka atvinnuleit í
uppsagnarfresti.
■ kröfu um orlofslaun
sem unnist hefur til á
ábyrgðartímabili, sbr. 4.gr.
Hér er athygli vakin á því að
sjóðurinn takmarkar ábyrgð sína
við þrjá síðustu starfsmánuði
í þjónustu vinnuveitanda. Það
þýðir í raun að starfsmenn
gjaldþrota fyrirtækis sem eiga
inni laun fyrir fleiri mánuði tapa
öllum kröfum sem standa fyrir
utan fyrrgreint tímabil.
Abyrgðarsjóður launa ábyrgist
auk áðurnefndra þriggja mánaða,
laun á uppsagnarfresti í allt að
þrjá mánuði. Hversu langur
uppsagnarfresturinn er veltur á
ráðningarsamningi viðkomandi
starfsmanns og á réttindum
hans samkvæmt kjarasamningi.
Ráðningarsamband milli
starfsmanns og vinnuveitanda
rofnar við gjaldþrotaúrskurð.
Samkvæmt kjarasamningum
miðast uppsagnarfrestur
almennt við vikuskipti eða
mánaðamót. Réttur starfsmanns
til uppsagnarffests samkvæmt
lögum um Abyrgðarsjóð launa
miðast aftur á móti við þann dag
sem vinnuveitandi var tekinn
til gjaldþrotaskipta. Þannig á
starfsmaður rétt til launa í allt að
þrjá mánuði frá úrskurðardegi
en ekki frá byrjun næstu viku
eða frá mánaðamótum eins og
almennt gengur og gerist.
Akveði starfsmaður aftur á
móti að láta af störfum áður
en til gjaldþrots kemur, vegna
vanefnda vinnuveitanda, er
nauðsynlegt að hann standi rétt
að starfslokunum sem slíkum. í
því sambandi verður starfsmaður
að taka mið af almennum reglum
vinnuréttarins. Vanefiidir á
launagreiðslum gera það ekki eitt
og sér að verkum að starfsmaður
geti labbað fyrirvaralaust út.
Geri starfsmaður það eru líkur til
þess að hann tapi rétti sínum. í
dómaffamkvæmd hefur myndast
sú regla að skori starfsmaður
sannanlega á vinnuveitanda
að bæta úr vanefndum sínum
innan einhvers tiltekins tíma
og vinnuveitandi verður ekki
við þeirri áskorun, þá geti
starfsmaður látið af störfum þann
dag sem ffestur vinnuveitanda
rann út, án þess að missa rétt til
launa á uppsagnarfresti.
Einnig er mjög mikilvægt fyrir
starfsmann að reyna að takmarka
tjón sitt með því að leita stax
við starfslok til vinnumiðlunar,
bæði opinberrar og einkarekinnar.
Eðlilegt er að menn þiggi
atvinnuleysisbætur fái þeir ekki
vinnu við sitt hæfi fljótlega eftir
starfslok.
Hámark ábyrgðar
Gert er ráð fyrir ffekari
takmörkunum á greiðslum úr
Abyrgðarsjóði launa en þegar
hefur verið rætt um. Samkvæmt
6. gr. laganna eru að hámarki
greiddar kr. 250.000 fyrir hvern
starfsmánuð skv. a. og b. lið
5.gr. Frá 250.000 kr. hámarkinu
dragast þær greiðslur sem
vinnuveitandi kann að hafa greitt
inn á skuld sína við starfsmann
fyrir gjaldþrot. A sama hátt
koma atvinnuleysisbætur og
atvinnutekjur starfsmanns á
uppsagnarfresti til ffádráttar
kröfum hans til launa á
uppsagnarfresti. Sú regla styðst
við dómafordæmi.
Samkvæmt 19. gr.
laga um Abyrgðarsjóð
launa er hámarksábyrgð á
orlofslaunakröfu miðuð við
kr. 400.000. Hámarkið gildir
bæði um greiðslu orlofs vegna
greiðsluerfiðleika, skv. 19. gr. og
við gjaldþrot skv. 5. gr.
Aðumefhdar fjárhæðir taka
breytingum.4
Vextir á launakröfur
Kröfur sem Abyrgðarsjóður
launa greiðir bera almenna
vexti skv. 4. gr. laga um
vexti og verðtryggingu nr.
38/2001, ffá gjalddaga og
til þess dags er krafan fæst
greidd úr Abyrgðarsjóði launa.
Almennt bera kröfur hins vegar
dráttarvexti ffá gjalddaga til
greiðsludags.
4 „Fjárhæðirþærsem
nefndar eru í lögunum taka
breytingum með reglugerð
sem félagsmálaráðherra
setur. Samkvæmt reglugerð
nr. 1004/frá 22. des. 2004
er hámarksábyrgð nú kr.
260.000,- á mánuði vegna
venjulegrar launakröfu en kr.
416.000,- á mánuði vegna
orlofslaunakröfu.”
PRENTARINN ■ 5