Læknablaðið - 01.09.1928, Blaðsíða 17

LÆKNABLAÐIÐ
135
verða aö sjálfstæðum og nýtum ríkisborgurum. Er ilt, að slíkir sjúkl-
mgar verði, eins og nú er algengt, að ráða sig upp á eftirgjöf í vinnu og
lækkað kaup, því að helst er hægt að komast að slíkum kjörum að
sumrinu til; en hvað tekur þá við að vetrinum? Gæti þetta því aöeins
gengiö, að sjúklingar þessir hefðu öryrkjastyrk að styðjast við og vík
eg að því síðar. Mér finst tilvaliö, að hinn nýskipaði berklavarnarstjóri
léti mál þetta til sin taka; gæti hann, sem trúnaðarmaður stjómarinnar,
haft opið auga fyrir umtöluðum vinnuplássum og útvegað þau til handa
sjúklingum frá Kópavogi eða jafnvel heilsuhælunum, í samráði við við-
komandi lækna.
Eg hefi til þessa aðeins minst á vinnupláss hjá ríkinu, en á sama iiátt
hugsa eg mér, að hægt væri að útvega berklasjúklingum forgang aö
nokkrum vinnuplássum hjá bæjarfélögtim og jafnvel stórum einkafyrir-
tækjum. Ekki þyrftu vinnupláss þessi að vera sérlega mörg til þess, aö
koma að nokkru gagni, því að vafalaust mundu niargir sjúklingar vinna
sig upp í lætri starfa og í veikindaforföllum gætu hælin skift og komið
nýjum að.
Öryrkjastyrkir. Fleslar menningarþjóðir hafa annaðhvort lögboðið
sjúkra- og öryrkjatryggingar, eða ýta undir frjáls tryggingarsamtök, með
því að veita þeim rítlegan opinberan fjárstyrk. Þannig trygður sjúkl-
ingur fær fastan fjárstyrk úr tryggingarsjóði. Þvi hærri sem vinnuhæfi
hans er minna.
Að fráteknum sveitastyrk fá berklasjúklingar hér engan styrk, nema
til sjúkrahúsdvalar eða lækninga. Að vísu er gert ráð fyrir í berklavarn-
arlögunum, að sjúklingar geti fengið styrk, þó þeir dvelji í heimahús-
um, ef ekki fæst pláss fyrir þá i sjúkrahúsum, en ákvæði þetta hefir al-
drei komið til framkvæmda, sjálfsagt af ótta við, að það mætti teygja
það svo, að það næði til sjúklinga, sem bíða eftir sjúkrahúsvist eða eru
íarnir þaðan og yrði J>annig nýr og allstór útgjaldaliður fyrir ríkissjóð.
Þar sem nú er efst á baugi að klípa af útgjöldum vegna berklavarnar-
laganna, er Jæss síst að vænta, að framhaldsstyrkur fáist handa sjúkling-
um. Hinsvegar hlýtur ])að að vera öllum ljóst, að sjúklingum er nauö-
synlegur öryrkjastyrkur, til að létta Jæim samkepnina við heilbrigða. Oft
hafa sjúklingar sagt við mig, að ef J)eir heföu styrk, ])ó ekki væri nema
sem svaraði húsaleigu, J)á treystu J)eir sér til að hafa ofan af fyrir sér.
Eg sé ekki, að hér sé nema um eitt að gera, en það er að fara að dæmi
annara menningarþjóða og taka upp sjúkra- og öryrkjatryggingar. Þyrfti
þá nefnd manna að kynna sér erlenda tryggingarstarfsemi og gera til-
lögur um, hvert fyrirkomulag mundi okkur hentast. Teldi eg mjög æski-
legt að stjórn Læknafélags íslands hreyfði þessu máli við rikisstjórn-
ina og hvetti til skjótrá aðgerða i því.
Krabbamein. Krabbameinsdánartalan í Englandi var árið 1927 hærri
en nokkru sinni áður, 1376 af hverri miljón íbúa, og er það 14 pr. miljón
meira en áriö á undan. Hér á landi dóu 129 árið 1925 og 126 árið 1926,
svo það er minst á mununum um krabbamein hér og á Englandi.