Læknablaðið - 01.06.1943, Blaðsíða 7

LÆKNABLAÐIÐ
GEFIÐ ÚT AF LÆKNAFÉLAGI REYKJAVÍKUR
Aðalritstjóri: ÓLAFUR GEIRSSON.
Meðritstjórar: KRISTINN STEFÁNSSON og ÓLI P. HJALTESTED.
28. árg. Reykjavík 1943.9. og 10. tbl. ~~
Glaucomsjúkdómurinn.
Eftir Kristján Sveinsson.
Meining mín meö þessum lín-
um er aS lýsa þeim augnsjúkdómi,
sem hættulegastur er allra augn-
sjúkdóma hér á landi og veldur
niestri blindu, lýsa honum almennt,
einstöku einkennum, meöferð hans
og horfum og að lokum, livað helst
er aö reyna i baráttunni gagnvart
honum.
Eins og kunnugt er, er mikil
blinda hér á landi, og hlutfallslega
viS fólksfjölda mest hér á landi
af löndum álfunnar. Hefi nýlega
athugaS blindratölu hjá okkur og
eftir því sem næst verSur komist
munu vera 409 menn blindir á
landinu, 282 alblindir og 127 svo
sjóndaprir aS telja verSur þá.blinda
eftir venjulegri skilgreiningu á
blindu. Af fólki þessu reyndust
71,1% blindir af glaucomsjúk-
dómi, veldur því sjúkdómur þessi
mörgmn sinnum fleiri blindratil-
fellum (hlutfallslega) en i flestum
öSrum löndum.
Þess má geta, aS af 409 blind-
um reyndist 243 (49,4%) karlmenn
og 166 (40,6%) kvenmenn. Fram
aS 60 ára aldri reyndust aSeins
9% blindir, stígur blindratalan
svo mjög hátt fram yfir 80 ára
aldur.
Glaucomsjúkdómurinn lýsir sér
í hækkun intraoculæra þrýstings-
ins, og frá þrýstingshækkuninni
stafa svo aSaleinkenni sjúkdóms-
ins.
Glaucomsjúkdómnum er skipt í
primært'- og secundært glaucom.
ViS primæra glaucomiS er þrýst-
ingshækkunin fyrsta og þýSingar-
mesta einkenniS, en viS secundært
glaucom er þrýstingshækkunin af-
leiSing einhverra undangenginna
patholog. breytinga i auganu og
kemur aSeins í þaS augaS, en pri-
mæra glaucomiS kemur oftast í
bæSi augun, annaShvort samtímis
eSa meS lengra eSa skemmra milli-
bili. ViS báSar tegundirnar greinir
maSur acut- og kronisk glaucom,
sem geta svo blandast saman á
ýmsan liátt. Þegar þrýstingshækk-
unin hefir staSiS í nokkurn tíma
veldur hún skemmd í sjónhimn-
unni og sjóntauginni (Excavatio)
— og þar meS minnkun og loks
algerri eySingu sjónarinnar. Lam-
ina cribrosa er sá hluti augnhimn-
anna (corneosclera), sem er veik-
astur fyrir, og lætur því fyrst und-
an hinum hækkaSa augnþrýs'tingi
— þrýstist aftur á viS og tauga-
þræSirnir í lamina cribrosa þar
nieS líka. ViS ofthalmoscopiu sést
papilla dýpri en aSliggjancli augn-