Læknablaðið - 01.06.1943, Blaðsíða 14

136
LÆKNABLAÐIÐ
upp jafn marga glaucomsjúklinga
meö myopiu og hypermetropiu,
heldur hefir ekki veriö hægt aö
sanna samband glaucoms viö al-
menna sjúkdóma, æöasjúkdóma.
endokrina sjúkdóma eöa infekt-
ionssjúkdóma.
Af „disponerandi momentum‘‘
má nefna: Miklar geðshræringar,
liefir slíkt framkallað mörg acut
glaucomköst, sennilega i sambandi
við labilitet æðakerfisins, reaktion
æöainnervationarinnar, sem fram-
kallar fyrst kontraktion, síðar dil-
atation á æðunum. Einnig væri
mögulegt að það stæði í sambandi
viö dilatation pupillunnar. 1 mörg-
um tilfellum framkallast glaucom
við það aö dreypa atropini eða
dilaterandi dropum i augun, er
nauðsynl., einkum hjá gömlu fólki
aö varast slíkt, nema brýn nauð-
syn beri til, þvi þó ekki finnist
annað en augun séu alveg heil-
brigð, getur verið um latent dis-
position til glaucoma aö ræöa.
Glaucom og trauma: Flest
traumatisk glaucom eru sekundær,
en ekki er sjaldgæft að komi glau-
com viö kontusionir án þess að
Ijreytingar finnist í lens, blæðing-
ar o. s. frv., er álitið að eggja-
hvítuefni útskiljist í cam. ant. og
loki filtrationsgöngunum, sama
gildir við glauc., sem koma við
ætzanir og bruna.
Erfðir: Þá kem ég aö þeim
faktornum, sem sennil. hefir ekki
minnsta þýöingu í ætiologiu glau-
comsins og það er arfgengið. 1
einstöku tilfellum virðist vera um
dominant arfgengi aö ræða, í öðr-
um og þaö oftar um recessivt. Ef
til vill er um að ræöa arfgenga
disposition til sjúkdómsins, og
þurfi svo aöeins einhverja ástæðu
til þess aö framkalla ýms mo-
ment, sem frekar eru fyrir hendi í
ellinni t.d. lrreytingar í æðakerfinu
(arteriosclerosis) og innervation
þess, psykisk áhrif t. d. miklar
áhyggjur og sorgir. Af þeim glau-
comsjúkl., sem eg hefi haft til
meöhöndlunar er hjá meiri hlut-
anum fleiri eða færri nánustu ætt-
menn, sem hafa haft glaucomsjúk-
dóm. í mjög fáum tilfellum heíir
veriö um anticipation að ræða.
Ekki er ósennil. að lifnaðarhættir
og veðrátta hafi mikla þýðingu í
framköllun sjúkdómsins.
Prognosis.
Áður fyrr meðan ekki þekktust
aðgerðir og engin lyf voru upp-
fundin við gl. sjúkdómi var pro-
gnosis mjög slæm. Flestir, sem
fengu glaucom urðu steinblindir.
En eftir að lyf og aögerðir fund-
ust upp hefir þetta mjög breytzt,
og því fyrr í sjúkdómnum, sem
opererað er þess betri árangurs er
að vænta.
Meðferð.
Þar sem orsakir primæra glau-
comsins eru óþekktar er aðeins urn
symptomatiska meðferð að ræða,
sem hefir þá tilætlun að lækka
intraoculæra þrýstinginn. En þó
að augnþrýstingurinn sé varanl.
lækkaður er ekki um fullkomna
lækningu að ræða, þar sem aðrir
þýðingarmiklir faktorar halda
áfram t. d. truflanir á æðainner-
vation o. fl.
Meöferðin á glaucomsjúkdómi
er ýmist konservativ eða operativ.
Strax og maður hefir fundið glau-
com hjá sjúkl. er bezt að láta hann
vita aö um alvarlegan augnsjúk-
dóm sé aÖ ræöa, sem nauðsynl. sé
að fylgjast vel með. Það þarf að fá
sem nákvæmastar upplýsingar um
hvernig þrýstingurinn hagar sér
á ýmsum tímum sólarhringsins,
t. d. mæla þrýstinginn kvölds og
morguns, og sannfæra sjálfan sig