Læknablaðið - 30.12.1943, Qupperneq 25

LÆKNABLAÐIÐ '
annan, eykst mjög sýkingarmáttur
(virulens) hans. Drepast þá nag-
grísirnir stundum á 5 dögum eSa
svo, jafnvel þótt sami stofn heföi
áöur þurft 10—12 daga til þess aö
gera út af viö sambærileg tilrauna-
dýr.
Sýnt hefur veriö fram á þaö, aö
hagamýs hafi ekki ósjaldan í sér
Weilsgulusýkla (15).Yfirleitt sýkj-
ast rottur og mýs ekki, þótt dælt sé
í þær þessum sýklum. Nýlega hef-
ur þó komið í ljós, aö þriggja vikna
gamlar hvítar mýs eru mjög næm-
ar. fyrir slikum dælingum og eru
taldar mikilsveröar til ákvörðunar
á Weilsgulu (10).
Hvaö húsdýrin snertir er ekki
kunnugt um sjúkdóma af þessari
tegund nema í hundum og refum.
í þessum dýrum er veikin nokkuö
algeng og keniur stundum fram
með svæsnum einkennum, t. d.
bólgu í heila og heilahimnum, út-
breiddum blæðingum, gulu, stækk-
un á lifur og milti o. s. frv. 35—
]70% af þeim dýrum, sem sýkjast.
deyja á fám dögum. Athyglisvert
er viö sjúkdóminn í refunum, aö
þeir bráðveikjast stundum og
drepast á 1—2 dögum (peracut-
form), og yfirgnæfa þá algerlega
einkenni heilahimnu- og heila-
bólgu (11).
Allar likur benda til þess, að
hundar og refir sýkist frá rottum.
Tekizt hefur aö sýkja refi með
því aö fóöra þá á rottum. sem voru
svklaberar, en auk þess hefur ver-
iö hægt að fylgjast með því, aö
dýrin hafa af sjálfsdáöum veitt
slikar rottur og étiö. Sagt er frá
refagulu í Svíþióö (12), sem talin
var stafa af Weilsgulusýklum. 1
því sambandi er fullyrt, aö þar sem
verulega mikiö beri á slikri refa-
gulu, sé mikill ágangur af rottum
og sóöaskapur í refabúunum.
1941 voru framkvæmdar athug-
115
anir á blóövatni frá 155 hundum
í Pennsylvaníu og Philadelphiu.
Mótefni gegn Weilsgulusýklinum
fundust í um 30% af hundunum.
Af þessu var dregin sú ályktun, að
verulegur hluti af sýkingartilfell-
um af Weilsgulu í mönnum staf-
aði af smitun frá hundum (13).
Refabúin eru viöast hvar illa
varin fyrir rottum, sem daglega
ganga i æti refanna og timgast því
oft vel i námunda viö búin. Refir
eru oft mjög slyngir að veiöa rott-
urnar og éta þær venjulega tafar-
laust. Síöustu 3 árin hafa mér bor-
izt til athugunar 6 silfur- og blá-
refir, sem drepizt höföu úr gulu-
sótt. Allir voru þeir úr nágrenni
Reykjavikur. Jafnframt hef ég
fengið upplýsingar um samskonar
sýki i fleiri dýrum. Sumum þeirra
hefur batnaö, en önnur hafa drep-
izt, án þess að hræ þeirra eöa líf-
færi væru send til rannsóknar.
í marz og apríl 1941 voru sendir
frá sama refabúinu 3 refir, sem
allir höföu drepizt úr gulu. Á sama
árstíma 1942 bárust frá öðru refa-
búi 2 refir með samskonar einkenn-
um. 6 dýr veiktust i búinu, 5 blá-
refir og 1 silfurrefur. Aðeins einu
dýrinu batnaði af þessum 6. í
febrúarlok 1943 var 1 silfurrefur
meö líkum einkennum sendur frá
3. búinu í nágrenni Reykjavíkur.
Á þ'eim 6 refum, sem bárust til
rannsóknar, var gerö allnákvæm
krufning, sýklaathugun og vefja-
skoöun. Sjúkdómurinn í dýrum
þessum var með svipuöu móti.
Helztu einkennin voru gula í aug-
um, hitasótt, rænuleysi og krampa-
kippir. Viö krufningu fannst sterk
gula í öllum líffærum, lifur var
stækkuö, og blæöingar hér og þar,
mest áberandi í lungum.
Weilsgulusýklar fundust í nýr-
um og lifur frá öðrum refnum, sem
athugaður var 1942 (sjá mynd).