Bændablaðið - 18.07.2013, Blaðsíða 1

14. tölublað 2013 Fimmtudagur 18. júlí Blað nr. 399 19. árg. Upplag 30.000
Halldór Jökull Ragnarsson kjötiðnaðarmeistari var í óðaönn að skera niður dýrindis steikur úr heilgrilluðum lambaskrokk þegar tíðindamann Bændablaðsins bar að garði á Bændadegi sem
haldinn var í tengslum við Dýrafjarðardaga á Þingeyri þann 6. júlí. – Sjá nánar á bls. 7 Mynd / HKr.
Við höfum verið í svakalegum
vandræðum með ref og ég
man ekki eftir öðru eins vori
og í ár,“ segir Sólveig Bessa
Magnúsdóttir, sem er æðarbóndi
í Innri-Hjarðardal í Önundarfirði
ásamt eiginmanninum Björgvini
Sveinssyni. „Þetta er hreinn
faraldur.“
Á mínum bæ erum við búin að
vaka yfir æðarvarpinu látlaust í tvo
mánuði. Það datt ekki úr ein einasta
nótt. Ég held að það hafi sést refur á
hverri einustu nóttu, það er búið að
fella mjög marga og það er greinileg
aukning í stofninum.“
– Þér finnst þá ekki bein ástæða til
að friða refinn á Vestfjörðum?
„Nei, það finnst mér ekki á sama
tíma og Melrakkasetur í Súðavík
hefur á stefnuskrá sinni að gera
refinn að einkennisdýri Vestfjarða.
Ég segi kannski ekki að það þurfi
að útrýma refnum, en það þarf
augljóslega að gera eitthvað til að
halda stofninum í skefjum.
Ég vona að það sé að kvikna
einhver skilningur á því að það þurfi
að gera eitthvað í þessum málum.
Þetta snertir
ekki bara
æ ð a r -
bændur, því
refurinn er
farinn að
ganga nærri
f u g l a l í f i
almennt auk
þess sem
hann ræðst
á lömb og
kindur. Við
höfum reynt
að verja
æðarvarpið og aðrir fuglar á svæðinu
njóta góðs af því. Refurinn er mjög
ágeng tegund í dýraríkinu sem þarf
að hemja, nema við viljum að landið
verði án fuglalífs.
Á hendi sveitarfélaga
Bændur víða um land hafa kvartað
mjög yfir refnum síðustu misserin og
virðist ágengni hans færast í aukana í
takt við fjölgun í stofninum. Konráð
Eggertsson, hrefnuskytta á Ísafirði,
sem fengist hefur við æðarrækt í
Þernuvík við Ísafjarðardjúp, segir t.d.
að refurinn sé orðinn hreinasta plága
og skömm að því hvernig haldið sé á
málum varðandi refaveiðar.
Sólveig Bessa segir að það sé
í hendi sveitarfélaga að úthluta
fjármagni sem fáist frá ríkinu til
refaaveiða. Dregið hafi úr þeim
fjárveitingum á undanförnum árum
og það hafi leitt til þess að reyndum
kunnáttumönnum í refaveiði fari
fækkandi. Að vísu var heldur aukið
við framlag ríkisins í ár en ekki
liggur ljóst fyrir hvernig það hefur
skilað sér inn í refaveiðarnar.
Ísafjarðarbær stendur sig ekki vel
„Ísafjarðarbær hefur ekki verið
duglegur að sinna þessu á meðan
Reykhólahreppur er t.d. að gera þetta
mjög vel. Þar er borgað fyrir öll unnin
dýr en í Ísafjarðarbæ er einungis um
ákveðna upphæð að ræða. Tekin var
ákvörðun um að skipta henni á milli
ráðinna refaskytta en aðrir sem vinna
dýr fá ekkert fyrir sína vinnu. Svona
hefur þetta verið, en spurning er
hvort það muni breytast.“
Kunnátta við grenjavinnslu
er að tapast
„Það eru ekki margir sem leggja
þetta á sig fyrir ekki neitt, nema helst
æðarbændur sem hafa hagsmuni af
því að verja varplöndin. Þess vegna
dettur kunnáttan út, eins og við
grenjavinnslu. Það er orðið erfitt
að finna veiðimenn sem kunna að
vinna greni. Við sem erum að verja
varpið erum bara að ná einstökum
dýrum þó að við vitum að þau geti átt
greni með yrðlingum í næsta dal sem
ekkert er átt við,“ segir Sólveig. Hún
segir ekki vera eins mikið vandamál
í dag út af mink, enda hafi verið mun
skipulagðari veiðar á honum á vissum
svæðum. Einnig sé viðurkenndara að
það megi útrýma minknum.
Salvar Baldursson æðarbóndi
í Vigur tekur undir orð Sólveigar.
Hann býr þó við sérstakar aðstæður
verandi með sitt æðarvarp sem er á
eyju sem refurinn hefur ekki aðgang
að. Hann segir að sinn vandi í vor
hafi helst verið vegna ágangs hrafns
í æðarvarpinu. /HKr.
– Sjá nánar á bls. 2
Refurinn er orðinn plága í æðarvarpi bænda á Vestfjörðum:
„Þetta er hreinn faraldur“
– segir Sólveig Bessa Magnúsdóttir æðarbóndi í Innri-Hjarðardal í Önundarfirði, en vaka þurfti yfir æðarvarpinu í tvo mánuði.
Þessi mynd var tekin í Önundarfirði
vorið 2012. Aðfaranótt 16.
maí stóðu vaktmenn tveggja
æðarvarpa, á Ytri-Veðrará og á
Tannanesi, næturvaktina. Hér er
Karvel Þorsteinsson á Tannanesi
með þrjár af fimm tófum sem
náðust. Mynd / Magnús Hinriksson
Sólveig Bessa
Magnúsdóttir
Grípa þarf til aðgerða til að
mæta aukinni eftirspurn
12 16-17
Minkaræktin á Íslandi
skapar umtalsverðar gjaldeyristekjur
Bændadagur
í Dýrafirði
24-25