Bændablaðið - 18.07.2013, Blaðsíða 19

19Bændablaðið | Fimmtudagur 18. júlí 2013
Um þessar mundir er að hefjast
samstarfsverkefni Matís og
Jóhönnu B. Þorvaldsdóttur bónda
á Háafelli, í Hvítársíðu, sem
er helsti geitabóndi landsins.
Verkefnið felst í prófunum á
gæðum og nýtingu geitamjólkur,
auk þess sem kjötið verður
Íslensk geitamjólk
Íslendingar taka þátt í „Særimner“
Á dögunum fékk Matís Leonard
styrk til að senda fulltrúa í fimm
daga starfsnám til Svíþjóðar í
tengslum við Særimner, sem er
Norræn ráðstefna smáframleið-
enda matvæla. Smáframleiðsla
matvæla er „framleiðsla matvæla
í smáum stíl sem byggir á
handverkinu fremur vélverkinu“.
Í hópnum verða auk starfsmanna
Matís fimm samstarfsaðilar, sem
hafa þróað vörur í samstarfi
með Matís. Farastjóri hópsins er
Gunnþórunn Einarsdóttir.
Særimner er sannkölluð hátíð
þeirra sem tengjast smáframleiðslu
matvæla á einn eða annan hátt, sem
haldin verður dagana 8.-10. október
í Svíþjóð. Í ár er þemað „Norræn
matvælasköpun“ sem tengist
verkefninu „Ný norræn matargerð“
(e. New Nordic Food). Þar munu
smáframleiðendur hittast til að
kynna sínar vörur, miðla reynslu
sinni og kynnast öðrum vörum. Þar
verður einnig hægt að smakka á
framleiðslu annarra og bjóða upp á
slíkt, vilji fólk koma sínum vörum
á framfæri.
Á ráðstefnunni verða einnig
fjölmargir fyrirlestrar og málstofur
sem tengjast matvælaframleiðslu
á einn eða annan hátt. Til dæmis
verður framtíð norrænnar
matvælasköpunar til umræðu, þar
sem stjórnmálamönnum er boðið
að tjá sig. Þá verður málstofa
um fiskverkun áður fyrr, norræn
ber og geymsluaðferðir, mat og
viðskipti, auk þess sem Brynhildur
Pálsdóttir mun segja frá verkefninu
„Stefnumót bænda og hönnuða“,
sem Matís tók þátt í. Þá verður í
boði ráðgjöf til smáframleiðanda
sem vilja þróa vörur sínar áfram.
Það er því ljóst að allir áhugasamir
um smáframleiðslu matvæla geta
fundið eitthvað við sitt hæfi á
ráðstefnunni.
skoðað út frá næringarinnihaldi og
nýtingarhlutfalli.
Geitamjólk hefur á síðustu árum
notið aukinna vinsælda þar sem hún
veldur ekki mjólkurofnæmi né óþoli
eins og algengt er með kúamjólk.
Talið er að um 3-5% mannkyns geti
ekki neytt mjólkurafurða sökum
ofnæmis- og óþolsviðbragða
og er það algengasta fæðuóþol
í heiminum. Geitamjólk hefur
mjög svipað næringargildi og
kúamjólk, hátt próteinmagn og
mikið kalkinnihald, hún hentar
því sérstaklega vel fólki með
mjólkuróþol.
Hér á landi er ekki hefð fyrir nytjun
geitaafurða. Íslenski geitastofnin
n hefur átt undir högg að sækja
og telst vera í útrýmingarhættu
þrátt fyrir að vera elsti geitastofn
í Evrópu. Í verkefninu verða
skoðaðir möguleikarnir á því
að framleiða ferska geitamjólk í
atvinnuskyni. En slík framleiðsla
gæti orðið tekjuöflunarleið fyrir
bændur, auk þess sem markviss
nýting á geitaafurðum myndi styðja
við uppbyggingu geitastofnsins hér
á landi.
Gera má ráð fyrir því að íslensk
geitamjólk hafi önnur bragðeinkenni
en venja er sökum annarar fóðrunar
en gengur og gerist. Talið er að
íslensk geitamjólk verði eftirsótt
vara hérlendis og erlendis, þar sem
neysla hennar hefur aukist mjög
mikið á síðustu árum. Geitamjólk
er almennt dýrari en kúamjólkin.
Í Bretlandi er geitamjólk til dæmis
seld fyrir tvöfalt hærra verð en
kúamjólk.
Í verkefninu verður mjólkin
gerilsneidd eftir mislangan tíma frá
mjólkun. Eftir það verður mjólkin
send í skynmat. Næringargildi
mjólkurinnar verður rannsakað,
fitugreining framkvæmd og magn
laktósa greint. Einnig verður athugað
hvort fitan þráni í mjólkinni þegar
hún er fryst í lengri tíma. Hömlur
geitamjólkurframleiðslu verða skil-
greindar og þá verður horft til
þátta s.s. mjólkunartímabil, magn
mjólkur og líffræði. Framkvæmt
Ljósm. www.geitur.is
Á Særimner verður sænska
meistarakeppnin (SM) í matvæla-
framleiðslu haldin í 17 skipti og að
þessu sinni verður hún opin fyrir
keppendum frá Norðurlöndunum.
Keppt verður í fimm aðalflokkum
sem eru: kjötvörur, fiskvörur,
mjólkurafurðir, bökunarvörur og
vörur úr berjum, ávöxtum og
grænmeti. Undir hverjum aðal-
flokki eru svo ýmsir vöruflokkar. Í
ár verða nokkrir nýir og spennandi
vöruflokkar eins og mjólkursýrt
grænmeti, sinnep, sætabrauð og
nýsköpun í matvörum.
Fjöldi dómara, sérfróðir á sínu
matvælasviði, dæma keppnina,
sem fer fram fyrir opnum tjöldum.
Til mikils er að vinna því þær
vörur sem hljóta verðlaun í
keppninni fá góða athygli sem
mun auðvelda markaðssetningu
þeirra. Allir keppendur fá dóma
um sínar vörur frá dómurum,
sem hjálpar til við áframhaldandi
þróun vörunnar. Fulltrúi Íslands
í dómarahópnum verður Óli Þór
Hilmarsson, kjötiðnaðarmeistari og
sérfræðingur hjá Matís.
Hátíðin er ætluð öllum sem
hafa áhuga á matvælasköpun.
Hún er mikilvægur vettvangur
tengslanets milli smáframleiðanda,
hugmyndaauðgandi og spennandi
auk þess sem hún styrkir án efa
smáframleiðendur í framleiðslu
sinni.
Skráning á Eldrimner hófst
6. maí en opið er fyrir skráningar
til 13. september. Eftir það er
hægt að skrá sig gegn hærra
skráningargjaldi. Öllum er frjálst að
vera með og hvetjum við alla sem
starfa á þessum vettvangi eða eru
áhugasamir að láta sjá sig.
Nánari upplýsingar um hátíðina
veita:
Gunnþórunn Einarsdóttir,
gunnthorunn.einarsdottir@matis.is
og Óli Þór Hilmarsson,
oli.th.hilmarsson@matis.is
Heimasíða Særimner:
http://www.eldrimner.com/
Ljósm. Eldrimner
verður kjötmat á geitakjöti og
næringargildi rannsakað.
Til að framleiðsla á geitamjólk
verið raunhæf þarf að rannsaka
næringargildismun á milli sumars
og veturs, hámarka vinnsluaðferðir
sem og geymsluþol og öryggi en auk
þess þarf að finna hvað takmarkar
framleiðsluna. Verkefnið mun
standa í tvö ár og niðurstöður verða
kynntar í innlendum og erlendum
vísindaritum og skýrslum. Áætlað
er að verkinu ljúki 31. maí 2014.
Nánari upplýsingar veitir:
Ragnheiður Sveinþórsdóttir,
ragnheidurs@matis.is
Ljósm. www.geitur.is