Læknablaðið - 01.03.1962, Qupperneq 35

LÆKNABLAÐIÐ
11
undra, þó að héldi við land-
auðn. Hitt er miklu furðulegra,
að til skuli vera i dag íslenzk
þjóð.
Nú er sullaveiki liðin undir
lok á Islandi að heita má, og
megum við vera hreykin af því.
Þegar upplýst hafði verið
lífshlaup sullsins, opnuðust
leiðir til þess að útrýma þess-
um vágesti.
Fyrstur lil að henda á leið
til úrhóta er enskur læknir, A.
Leared, sem ferðaðisl hér um
land 18(52. Árið eftir kom grein
eftir hann í Þjóðólfi og þar
ráðleggur hanu:
1) að hundum sé meinað að
ná í sullaæti og
2) að_ hundar séu hreinsaðir
með kamala, sem eigi að
drepa í þeim handormana.
Líklega liefur þessari hug-
vekju verið fálega tekið, að
minnsta kosti segir ritstjóri
Þjóðólfs: „Grein [þessa] ...
hefir herra landlæknir Dr. .1.
Hjaltalín heðið oss að taka i
Þjóðólf, eptir ósk höfundarins,
og þvkir eigi um það synjandi,
þó að oss uggi, að úrræði þau,
sem uppá er stúngið, muni
verða torsókt til framkvæmd-
anna.“
Þó fór svo, að ráðstafanir
voru gerðar til árása á sullina.
Revnt var að fækka hundum
og væntanlega víða liætt að
gefa þeim sollin innýfli, og
hundar voru hreinsaðir, þó að
lítið væri vitað um árangur af
þeirri ráðstöfun. Allt liefur
þetta miðað í rétta átt, en ég
lield, að annað alriði hafi ráð-
ið meiru um útrýmingu sulla-
veikinnar.
Jónassen (5) segir 1882, þeg-
ar veikin var enn i algleym-
ingi: „I Kj0bstæderne og paa
0erne i Bredebuglen samt i
Þvkkvihær i Rangárvalla-Sys-
sel synes Svgdommen kun at
forekomme som en Undtagel-
se.“
Af hverju sullir voru ekki i
Breiðafjarðareyjum, er aug-
ljóst mál, þar voru engir hund-
ar. En menn vissu ekki þá,
livers vegna veikin var óþekkt
í Þykkvabæ, þar sem var gnægð
hunda og 500 fjár.
Árið 1925 skrifaði Matthías
Einarsson (8) grein í Lækna-
blaðið: Hvernig fær fólk sulla-
veiki? Sýnir hann þar fram á
með sterkum rökum, að mesta
hættan á sullasmitun fólks sé i
kvíum og kvíaám, sem eru
hnappaðar í heimahögum allt
sumarið, sé líka hættara við
sullaveiki en því fé, sem rek-
ið er á fjall. Síðara atriðinu
hafði Jón Finsen (3) Iíka tekið
eftir.
Kvíasmitun skýrir það vel,
að af þeim, sem voru svo þungt
haldnir, að þeir leituðu lækn-
is, voru helmingi fleiri konur
en karlar; þær mjólkuðu ærn-
ar. Þá verður líka auðskilið, af
hverju veikin var óþekkt í