Læknablaðið - 01.03.1962, Side 50

24
LÆKNABLAÐIÐ
esteról þó nokkru lægra hjá
Indíánum. Hér virðist það því
ekki vera fæðið eða magn fitu-
efna í blóði, sem veldur mis-
muninum á tíðleika kransæða-
sjúkdóma lijá Indíánum og livít-
um mönnum. Ef til vill er hér
um að ræða kynþáttamun, sem
aðrar athuganir henda þó eklci
til að hafi veruleg áhrif í þess-
um efnum.
Fituefni í blóði
og atherosclerosis.
Rannsóknir á sambandinu
milli fituefna í hlóði og athero-
sclerosis eru æði ósamhljóða.
Sumpart mun þetta stafa af þvi,
að sumir liafa aðeins mælt
heildarfitumagn í hlóði, en því
er lítið að treysta (sjá síðar).
Betra verður samræmið, sé mið-
að við kólesterólið eitt, eða við
fitusameindir úr flokknum Sf
0—20. En eins og áður er lýst,
er mikið kólesteról í þessum
sameindum.
Víðtækasta athugun á þessu
sviði var gerð af Gofman og
samverkamönnum hans 1952—
1954. Blóðfituefni voru mæld
hjá 15 þúsund manns á 3 árum.
I þessum hópi voru 4900 heil-
hrigðir karlar á aldrinum 40 til
60 ára. Af þeim fengu 82 síðar
einkenni um atherosclerosis, og
var þá gerður samanburður á
hlóðfitumagni þeirra og hinna
til þess að finna, hvort hægt
væri að gera sér hugmynd um
líkur fyrir atherosclerosis út frá
blóðfitumagni almennt. Beyndin
varð sú, að 'þessir 82 höfðu raun-
verulega haft meira hlóðkólest-
eról og meira af sameindum úr
flokkunum Sf 12—20 og Sf 20
—100 en meðaltalið sýndi. Þar
eð mælingarnar voru gerðar, áð-
ur en einkennin komu í ljós,
var ályktað, að æðabreytingarn-
ar væru fremur afleiðing en or-
sök blóðbrevtinganna, en um
það hafa verið skiptar skoðanir.
Þessi ályktun er þó hæpin, þegar
þess er gætt, að æðabreytingar
eru vafalaust byrjaðar löngu áð-
ur en sjúkleg einkenni koma í
ljós, shr. það, sem áður er sagt
um krufningar fallinna lier-
manna í Kóreu. Munurinn á
blóðfitumagni þessara 82 sjúkl-
inga og hinna var samt sem áð-
ur of lítill til þess, að á slíkum
mælingum sé liægt að hyggja
sjúkdómsgreiningu eða sjúk-
dómsliorfur í liverju einstöku
tilfelli. Það kom og í ljós, að
mæling á Sf-gildi hlóðfituefna
hefur enga yfirburði að þessu
leyti umfram mælingu kólest-
eróls.
Það er tekið sérstaklega fram,
að þegar dæmt var um það,
hvort einhver var með athero-
sclerosis i kransæðum, var ekki
litið á hjartakveisu (angina
pectoris) eina eða hrevtingar á
lijartalínuriti einar sem öruggt
merki, heldur urðu bæði þessi
einkenni að fara saman.
Lowy og samverkamenn hans
mældu blóðfituefni i 690 sjúk-