Fréttatíminn - 02.09.2011, Blaðsíða 22

Skannaðu kóðann eða farðu á
gottimatinn.is til að fá alla uppskriftina.
gulrótasúpa
með vorlauk og sýrðum rjóma
Rjómi með tappa
endist lengur!
ATH!
É
g fór frekar spenntur til fundar
við Söru Blædel sem ég komst
að eftir myndagúggl að væri
bráðhugguleg, dökkhærð kona á
miðjum aldri. Ég ranglaði dágóða
stund árangurslaust um anddyri hótelsins og
svipaðist um eftir konu sem passaði við lýs-
inguna. Í eyrum mínum bergmálaði hávært
skvaldur og glasaglamur gesta sem sturtuðu
í sig áfengum drykkjum í kapp við klukkuna
þar sem það var „happy hour“ á barnum og
veigarnar á viðráðanlegu verði. Úti í horni,
einsömul í ljósum sófa fjarri gleðiglaumnum,
Danski glæpasagnahöfundurinn Sara Blædel nýtur mikilla
vinsælda í heimalandinu. Hún var vinsælasti höfundur lands-
ins, að mati danskra lesenda, árið 2009 og það sama ár varð
hún efst í vali lesenda á rithöfundi ársins hjá Søndagsavisen
– með yfirburðum. Hróður hennar hefur borist víða og
meðal annars til Íslands þar sem þrjár bóka hennar hafa
komið út. Þá kom fyrsta skáldsaga hennar út í Bandaríkj-
unum fyrir skömmu. Þórarinn Þórarinsson hitti Blædel á
Hótel Nordica og kolféll fyrir henni á meðan hann komst
meðal annars að því að Sara hefur legið yfir glæpasögum
frá því hún var barn og er því á heimavelli þegar hún
spinnur glæpavefi utan um aðalpersónu sína, Louise Rick.
Tilgangslausa ofbeldið er
óhugnanlegt en áhugavert
Ég hef
hvorki
áhuga á né
smekk fyrir
því að segja
ástarsögur.
Þær eru of
hægar og
viðburða-
snauðar
fyrir minn
smekk.
Sara Blædel er heilluð
af Íslandi og finnst
fátt skemmtilegra en
að fara á hestbaki um
íslenska náttúru þar
sem hún finnur andann
hellast yfir sig.
sat dökkhærð kona sem geislaði af slíkri fegurð og
þokka að hávaðinn í bakgrunninum þagnaði í höfði
mér. Þetta fannst mér mögulega geta verið Sara
Blædel enda situr svona kona ekki ein í hótelanddyri
nema hún sé að bíða eftir einhverjum.
Verst bara að hún var svo sæt að ég missti hálfpart-
inn málið og þorði ekki að ávarpa hana og kanna hvort
hún væri virkilega sú sem ég átti að hitta. En þegar
augu okkar mættust hvarf efinn; Sara Blædel stóð upp
og gekk brosandi til mín með glampa í augunum, tók í
höndina á mér og kynnti sig. Hún var í svörtum leður-
buxum þannig að óttinn hvarf og ég vissi að hér væri
komin kona sem gaman væri að tala við.
„Ég hef komið til Íslands þrisvar sinnum áður. Ég
elska landið og finnst æðislegt að fara í útreiðartúra,“
segir Sara og strýkur lærin um leið og hún segist vera
að drepast úr strengjum enda nýkomin af baki eftir
fimm tíma túr. „Ísland er allt öðruvísi en Danmörk.
Það er allt öðruvísi; náttúran, veðrið, fólkið, maturinn.
Allt.“
Sara var að þessu sinni á Íslandi í einkaerindum
þótt hún notaði tækifærið til að hitta lesendur og
kynna bækur sínar. Tilgangur ferðarinnar var samt
fyrst og fremst að komast á hestbak.
„Náttúran hérna er svo frábær og ég fæ svo mikinn
innblástur af því að ríða um þetta dularfulla landslag.
Ég sé ekkert endilega fyrir mér lík á bak við hverja
þúfu en þetta er svo gefandi og ég á að sjálfsögðu eftir
að koma aftur til Íslands!“
Sara hefur nýlokið við sína sjöundu bók og segist
aðeins vera að slaka á eftir þá törn en frítími hennar
er naumur. „Fyrir viku kom fyrsta bókin mín út í
Bandaríkjunum og ég er að fara að kynna hana. Ég
fer á stóra glæparáðstefnu í St. Louis og síðan til New
York.“
Allir geta orðið fórnarlömb í glæpasögu
Þrjár bækur Blædel um Louise Rick hafa komið út
í íslenskri þýðingu: Kallaðu mig prinsessu, Aldrei
framar frjáls og nú síðast Hefndargyðjan. Blædel tek-
ur fyrir heit samfélagsmál í bókum sínum og þannig
koma mansal og nauðgari sem finnur sér fórnarlömb
á netinu meðal annars við sögu í þessum bókum. Nor-
rænir glæpasagnahöfundar eru mjög gjarnir á að nota
reyfara sína til að deila á samfélagið en Sara segir
þetta þó ekki nema að hluta til meðvitað hjá sér.
„Það eru alltaf einhverjir hlutir í umhverfi mínu
sem kveikja hjá mér hugmyndir og þegar ég er að
huga að nýrri bók er það yfirleitt eitthvað sem mér er
sagt eða ég frétti af sem kemur mér af stað.“
Í Hefndargyðjunni fer atburðarásin af stað þegar
fóstursonur lögreglukonunnar Louise Rick hringir í
hana úr bekkjarpartíi sem hefur snúist upp í martröð
eftir að hópur ofbeldisfullra ræningja ruddist inn og
veittist að móður stúlkunnar sem hélt partíið. „Þessi
atburður er til dæmis raunverulegur; vinkona vinkonu
minnar, sem er einmitt með mér hérna á Íslandi, lenti
í þessum aðstæðum. Hún hélt partí fyrir dóttur sína
og þar var ráðist á hana og hún meidd illa. Ekki jafn
illa og í bókinni en þetta fékk mig til að hugsa. Þetta
fullkomlega tilgangslausa og heimskulega ofbeldi,
sem við getum öll orðið fyrir, ýtti við mér og varð
kveikjan að söguþræði Hefndargyðjunnar. Allir geta
orðið fórnarlömb og endað í svona sögu. Þetta eru
ekki bara átök glæpagengja, dópista og eiturlyfjasala.
Þetta er það versta við þann ofbeldisfulla heim sem
við lifum í, en líka það áhugaverðasta við það að skrifa
um glæpi. Að skoða hvernig hversdagslífið getur um-
turnast vegna ofbeldis. Þetta getur komið fyrir mig,
þig og hvern sem er.“
Verður sífellt harðari við Louise
Sara gefur daglegu lífi aðalpersónu sinnar, Louise,
mikinn gaum í bókunum enda finnst henni nauðsyn-
legt að fylla upp í persónuna með því að veita lesand-
anum innsýn í hversdagsleg vandamál lögreglukon-
unnar. „Ég velti því stundum fyrir mér hvort ég sé að
skrifa konubækur eða glæpasögur. Ég held mig fast
við að skrifa um glæpamál, vegna þess að það er mér
mjög mikilvægt, en tel samt sem áður að þegar maður
setur persónu inn í glæpasögu verði lesendurnir að fá
tækifæri til þess að kynnast henni og þekkja hana. Ef
persónan á sér ekkert líf og engin vandamál að glíma
við, verður fólki alveg sama um hana. Þá kippa les-
endur sér ekkert upp við það ef hún er rekin, lækkuð í
tign eða jafnvel sett í umferðarlögregluna. Þá er bara
hægt að koma með nýja persónu til þess að fylla í
skarðið. Ef fólk þekkir hana og veit hvað hún hefur til
brunns að bera, trúi ég því aftur á móti að lesendum
fari að þykja aðeins vænna um hana. Ég verð líka auð-
vitað sífellt harðari við Louise vegna þess að lesendur
mínir þekkja hana orðið mjög vel og ég get þar af leið-
andi lagt meira á hana. Og meitt hana dálítið meira,“
segir Sara og hlær.
Heillaðist ung af reyfurum
Sara segist hafa legið yfir glæpasögum frá því hún
var krakki og hafi því verið forfallinn reyfarafíkill
býsna lengi. „Þegar ég var yngri las ég mest enskar
og bandarískar glæpasögur. Á þessum tíma var Maria
Lang líka að skrifa glæpasögur í Svíþjóð. Þegar ég var
12 eða 13 ára var aðalpersónan hennar rannsóknar-
lögreglumaðurinn Christer Wijk og ég var alveg með
hann á heilanum. Þegar líf vinkvenna minna snerist
um poppstjörnur þráði ég bara að giftast Christer
Wijk. Hann var átrúnaðargoðið mitt. Ég hef alltaf
elskað glæpasögur og var komin með mitt eigið bóka-
forlag í upphafi tíunda áratugarins og gaf aðeins út
reyfara. Þannig að ég er vel að mér í glæpasögum, veit
mikið um þær og nýt þeirra í botn.
„Ég hef hvorki áhuga á né smekk fyrir því að segja
ástarsögur. Þær eru of hægar og viðburðasnauðar
fyrir minn smekk. Mér finnst þær ekki áhugaverðar
en það þýðir ekki að ég setji ekki ást í persónurnar
mínar. Ég er bara svo heilluð af lögreglustörfum og
mannlegum persónum sem ég tel að hægt sé að gera
enn sérstakari og áhugaverðari ef þær flækjast í saka-
mál.“
Þórarinn
Þórarinsson
toti@frettatiminn.is
22 viðtal Helgin 2.-4. september 2011