Fréttatíminn - 08.04.2011, Blaðsíða 18

Hvað sem
gerist þá áfell-
ist ég ekki fjöl-
skyldu mína.
Aðstæðurnar
neyða þau til
að bregðast
svona við. Þau
eiga engra
kosta völ.“
Í synjun Útlend-
ingastofnunar er
vitnað í tölvupóst-
ana og þar segir:
„Þá er hún „vin-
samlegast“ beðin
að koma heim.
Samkvæmt þessu
er umsækjanda
í sjálfsvald sett
hvort hún giftist
eða ekki. Hvergi
kemur fram að
hún verði neydd
í hjónaband með
einum eða öðrum
hætti.“
Sigurður Örn
fagnar því að
Útlendingastofn-
un endurmeti
umsókn Priyönku
því hún hafi ekki
fengið sanngjarna
málsmeðferð hjá
stofnuninni.
„Í upphaflegri
ákvörðun Útlend-
ingastofnunar var
ekki tekið nægj-
anlegt tillit til ný-
legrar lagasetn-
ingar Alþingis,
þar sem sérstak-
lega er mælt fyrir
um aukna réttar-
vernd erlendra
kvenna sem bíður
ánauð í heima-
landi sínu. Þá
brást Útlendinga-
stofnun rann-
sóknarskyldu
sinni, en mjög
takmarkaðra
gagna var aflað af
hálfu stofnunar-
innar, ef nokk-
urra. Útlendinga-
stofnun braut
jafnframt gegn
andmælareglu
stjórnsýsluréttar-
ins, en Priyönku
var ekki boðið
í viðtal né var
henni gefinn kost-
ur á að tjá sig um
þau atriði sem þó
réðu upphaflegri
ákvörðun Útlend-
ingastofnunar.“
Sigurður Örn
fagnar endurupp-
töku málsins hjá
Útlendingastofnun
og vasklegri
framgöngu innan-
ríkisráðherra í
málinu.
Útlendingastofnun brást
Sigurður Örn Hilmarsson, lögfræðingur Priyönku, furðar sig á því að Útlendingastofnun hafi hengt sig í einstakt orð í
tölvupóstum frá bróður Priyönku þar sem hann biður hana að koma heim til Nepals. Póstarnir voru lagðir til grundvallar
umsókninni um dvalarleyfi. Skilaboðin um að Priyanka ætti engra kosta völ hafi komið skýrt fram í tölvuópstinum.
P
riyanka kom til Ís-
lands fyrir ári til að
vinna sem au pair
hjá íslenskri fjöl-
skyldu. Dvölin var
einungis hugsuð
til skamms tíma og
eitt af markmiðum
ferðarinnar var að jafna sig á sárum
bróðurmissi. Elsti bróðir hennar og
fyrirvinna fjölskyldunnar lést í slysi
skömmu áður. Eftir að Priyanka kom til
Íslands fékk hún fréttir af því að faðir
hennar væri líka látinn.
„Staða mín er gjörbreytt eftir að faðir
minn og bróðir létust. Ég á enga mögu-
leika á að giftast jafningja eða manni á
svipuðum aldri og ég. Það þykir ekki
góður kostur að giftast konu í mínum
aðstæðum.“
Útlendingastofnun endurskoðar nú
umsókn Priyönku um dvalarleyfi á Ís-
landi en stofnunin synjaði umsókn
hennar fyrir hálfum mánuði. Priyanka
er 23 ára og segir líf sitt í Katmandú í
Nepal hafa einkennst af mikilli fátækt
með móður og eldri bróður sem fyrir-
vinnu. Faðir hennar yfirgaf fjölskylduna
fyrir aðra konu þegar Priyanka var
tveggja ára en hún er yngst fjögurra
systkina. „Jafnvel þótt við ættum ekkert
og kúldruðumst öll í pínulitlum kofa
sem ekki hélt vatni, sagði elsti bróðir
minn alltaf að hann myndi sjá til þess að
ég fengi menntun.“
Hvers vegna viltu ekki fara aftur heim
til Nepals?
„Vegna þess að ég á mér svo marga
drauma og vonir um líf mitt. Ég vil verða
sjálfstæð.“
Og hvernig sástu framtíðina fyrir þér
áður en þú komst til Íslands?
„Ég var alltaf dugleg að læra og elsti
bróðir minn var mín stoð og stytta.
Hann hvatti mig til að halda áfram
að læra og fullyrti að ég myndi klára
menntaskóla og komast í háskóla. Hann
sagðist ætla að tryggja það, alveg sama
hvað upp á kæmi. Mér fannst ég full-
komlega örugg í höndum hans og var
spennt fyrir framtíðinni. Svo kom versti
dagur lífs míns þegar mér var tilkynnt
að hann væri dáinn,“ segir Priyanka og
brestur í grát.
„Hann var alltaf að vinna og hugsa
um okkur fjölskylduna. Mamma kom til
mín og spurði hvað yrði nú um mig. Nú
hefði ég tapað heimanmundinum líka.“
Priyanka tekur sér tíma til að jafna sig
og segist sakna bróður síns mikið.
En þú átt annan bróður, ekki rétt?
„Jú, en hann er hreyfihamlaður og
getur því ekki unnið. Ekki vegna þess
að hann vilji ekki vinna heldur vegna
þess að hann er með ónýtt hné.“
Að sögn Priyönku hefur þessi bróðir
hennar lagt hart að henni undanfarna
mánuði að snúa aftur til heimalands
síns. Fundinn sé rúmlega fertugur
maður sem sé tilbúinn að giftast henni.
Fjölskyldan hafi engin efni á að hafna
tilboðinu enda sé framtíð hennar þannig
borgið.
Auðveldast að gifta mig
„Ég er svo hrædd að ég skelf þegar ég
byrja að hugsa um þetta.“
Priyanka hækkar röddina. „Hvað sem
gerist þá áfellist ég ekki fjölskyldu mína.
Aðstæðurnar neyða þau til að bregðast
svona við. Þau eiga engra kosta völ. Get-
urðu ímyndað þér; ég á systur sem hefur
ekki enn getað gifst manni. Hún er 28
ára og enginn maður hefur áhuga á svo
gamalli „stelpu frá fátækri fjölskyldu“.
Bróðir minn getur ekkert gert til að sjá
fyrir þeim. Það er ekki hans sök og ég
áfellist hann ekki.“
Tárin fara aftur að streyma niður
vanga Priyönku. „Mamma mín er orðin
63 ára. Ég elska hana út af lífinu. Hún
hefur unnið svo mikið og lagt svo hart
að sér um ævina til að sjá fyrir mér. Ég á
henni allt að þakka. Öll menntunin sem
ég hef fengið og það að ég skuli vera hér
stödd núna, allt er það vegna hennar. Ég
hef aldrei sagt að fjölskylda mín sé vond
eða hóti mér öllu illu. Það væri bara auð-
veldast fyrir þau að gifta mig.“
Eðlilegast væri að Priyanka giftist
manni sem sæi fyrir henni og fjölskyldu
hennar og í sjálfu sér er það ekki skipu-
lagt hjónaband sem hún hræðist. Hún
segist alltaf hafa átt von á því að ætt-
ingjar hennar fyndu henni mann til að
giftast, líkt og venjan er með langflest
hjónabönd í Nepal. Að sögn Priyönku
var móðir hennar aðeins ellefu ára
þegar hún giftist föður hennar tvítug-
um. Venjan er að brúðurin fái ekki að sjá
eiginmann sinn fyrr en að giftingarat-
höfninni lokinni og þannig hafi það ein-
mitt verið í brúðkaupi foreldra hennar.
Hefðarinnar vegna fái hún ekki að vita
hver biðillinn sé sem bíði hennar.
Fjölskyldan öreigar
„Nepal er fátækasta land í heimi.
Mamma vann í verksmiðju og fékk 800
rúpíur í mánaðarlaun en af þeim þurfti
að greiða 600 rúpíur í húsaleigu. Það
var því sáralítið eftir. Við áttum enga
fjölskyldu að sem gat hjálpað okkur
eftir að pabbi sneri við okkur bakinu,“
segir Priyanka en bætir við að hún hafi
fengið ástríkt uppeldi og ekki hafi skort
umhyggju.
Priyanka yfirgaf heimaland sitt í
fyrsta skipti þegar hún kom til Íslands í
fyrra. Hún tengdist strax nýju fósturfjöl-
skyldunni sterkum böndum og börnin
á heimilinu, sem eru hálfnepölsk, urðu
nánast eins og systkini hennar.
Fjölskyldan hefur styrkt hana til
náms við verk- og raunvísindadeild há-
skólabrúar Keilis þar sem hún hefur
blómstrað og fengið hæstu einkunnir
í öllum fögum. „Ég hef alltaf verið
duglegur námsmaður og ég á mér
draum um að komast í háskóla og læra
efnafræði. Mér finnast raunvísindi eins
og eðlisfræði og stærðfræði gríðarlega
skemmtileg.“
Priyanka fékk menningarsjokk þegar
hún sá vellystingarnar sem Íslendingar
bjuggu við. „Mér brá þegar ég sá allt
dótið sem börnin hérna áttu. Ég átti
ekki eitt einasta leikfang þegar ég var
lítil en ég lék mér með mold og steina.“
Hún segist líka hafa verið lengi að
venjast því hve mikill matur væri á boð-
stólum.
Vill sjálf sjá fyrir fjölskyldunni
„Ef ég fer til Nepals núna verð ég að gift-
ast manni sem mun ætlast til að ég þjóni
honum og hugsi um heimilið og börnin
hans. Þess vegna vill hann líklega
giftast mér. Ég get ekki hugsað mér þau
örlög því ég vil ráða minni framtíð sjálf.
Mig langar að klára námið í Keili og fara
svo í háskóla og að því loknu vil ég geta
séð fyrir fjölskyldu minni. Tíu þúsund
krónur á mánuði væri nóg til að fram-
fleyta henni.“
Hefur fjölskylda þín hótað þér?
„Þau segja ekki að eitthvað skelfilegt
komi fyrir ef ég kem ekki aftur. Bróðir
minn hefur hins vegar gert mér það ljóst
að ég eigi að koma heim og fái engu um
það ráðið. Ég þori þess vegna ekki að
segja honum að ég hafi fengið synjun á
dvalarleyfi frá Útlendingastofnun. Ég
hef ekki þorað að vera í samskiptum við
hann í margar vikur.“
Rúmlega þrettán þúsund manns hafa
undirritað áskorun til stjórnvalda á Fa-
cebook um að leyfa Priyönku að dvelja
áfram á Íslandi. „Mér líður miklu betur
núna en undanfarinn hálfan mánuð.
Umsókn mín verður endurskoðuð og ég
vonast eftir betri niðurstöðu. Ég er mjög
hrædd en samt bjartsýn.“
Áfellist ekki
fjölskyldu mína
Priyanka Thapa segist alltaf hafa átt von á því að fjölskylda hennar fyndi henni mann
til að giftast. Staða hennar í heimalandinu Nepal hafi hins vegar gjörbreyst eftir að
faðir hennar og elsti bróðir létust og enginn geti lengur greitt með henni heiman-
mund. Hún sagði Þóru Tómasdóttur frá þeirri sáru en flóknu stöðu að fjölskyldan,
sem elski hana af öllu hjarta, ætli henni nú að giftast sér miklu eldri manni.
Priyanka brestur í
grát þegar hún segir
frá elsta bróður
sínum sem lést í
slysi.
Priyanka ásamt Önnu Láru Stefánsdóttur og
Söru Mayu Önnudóttur og fjölskylduhund-
inum.
Priyanka segist eiga engra kosta völ en að giftast miklu eldri manni, snúi hún aftur til heima-
landsins.
Lj
ós
m
yn
d/
H
ar
i
18 viðtal Helgin 8.-10. apríl 2011