Fréttatíminn - 08.04.2011, Page 48

Bóksala á neti hefur verið ríkur þáttur
víða um lönd um langt skeið. Margir hér
á landi notfæra sér þjónustu erlendra
fyrirtækja enda er titlaúrval erlendra
bóka í íslenskum bókaverslunum fátæklegt
og flest verður að sækja í vefsölur þótt á þær bækur leggist vaskur og
aðflutningsgjöld.
Nokkur fyrirtæki í bókaútgáfu hafa um langt skeið selt bækur beint
af forlagsvefsíðum sínum. Þá hefur bokin.is sinnt sölu á nokkrum hluta
þess bókaúrvals sem þar er í boði. Fornbókasala reynist, þegar víðar er
leitað, vera hjá fleirum: bokakaffid.is geymir yfir tíu þúsund titla á sinni
vefsíðu og þaðan má linka sig inn á Dúllarann, Tungubakka í Breiðholti
og Örn í Fljótum. Á þeim slóðum er mikið úrval eldri bóka að hafa.
En hvað þá með Panama.is? Jú, það er ný bóksala á netinu sem nýlega
var sett á laggirnar og býður bækur á fínum kjörum – nýjar og eldri en
ónotaðar. Lítið á þessar slóðir. Þar má fá fínt úrval af bókum, nýjum og
gömlum, á hagstæðu verði. -pbb
Panama og nýjar lendur
 Bókardómur Tunglið BrausT inn í húsið
i nnan á kápuflipum nýrra ljóðaþýð-inga Gyrðis má rekja nær þrjátíu ára ritferil hans í frumsömdum ljóðum,
ljóðaþýðingum, smásögum, nóvellum og
þýðingum af ýmsu tagi. Hann hefur frá
tvítugsaldri verið óhemju afkastamikill
höfundur þótt óhemjutitillinn eigi að engu
leyti við hann að öðru leyti. Gyrðir heldur
vel um óróa sálarinnar, festir hann í texta
og hendingar, vakinn og sofinn hefur
hann íhugað og tjáð hið innra líf, skynjun
þess sem bærist í kringum stakan mann
í landslagi, lokaðan inni í herbergi. Og í
því rými verður allt sem lífsanda dregur,
bæði lifandi og dautt, slegið dýrðlegum
ljóma sem víða stafar heilagleika hluta
og lífvera. Gyrðir glæðir allt lífsanda
sem hann lýsir. Hann er einn af þessum
fáu sem Jóhann Sigurjónsson óskaði svo
innilega að tilheyra: snillingur á mál og
skynjun.
Nábýlið við Gyrði hefur staðið lengi,
þótt eftirsjá hryggi þennan lesanda að
hafa ekki verið iðnari að öngla ritum hans
saman, hálf hilla í bókaskápnum hýsir
bara helming safnsins sem telur nær
fimmtíu útgáfur. Og allt er safnið með
þeim einkennum sem hafa hægt vaxið
fram: mildri en skýrri skynjun á málið og
tungutakið, stundina sem er í margbreyti-
legum myndum. Það er sterk samfella
sem teygir sig yfir textasafnið, drengsleg,
hógvær og kurteis, hvert orð sérvalið,
setningar og hendingar stillilegar, hljóm-
fagrar og réttar. Í þeirri stillimynd vakir
víða ógn, næm tjáning hans getur með
skýrum hætti lætt að lesanda rófi tilfinn-
inga ef bráðlætið rekur lesglaðan hug
ekki of hratt. Hér skaltu ganga um stilli-
lega og gæta að þér.
Í nýju ljóðasafni Gyrðis kennir margra
grasa: Hann seilist víða, hikar ekki við
að snara ljóðum um þýðingar annarra
og gerir úr hverju ljóði ljóslifandi heim;
stundum í báli, stundum bjartan, stund-
um svartan og í ösku.
Hann hefur auðgað þýðingabálkinn
íslenska að mun og verður að telja hann
með dugmestu þýðendum okkar á okkar
öld, setja hann í fremstu röð. Mest met
ég heildarsvipinn sem á allt hans verk er
settur. Texti Gyrðis er alltaf auðþekkjan-
legur. Hann er hamur sem auðvelt er
að smeygja sér í og gott er að halda sig
á hans slóðum langa stund, eins og að
droppa þar inn um stundarsakir, jafnvel
örskotsstund.
Kveðskapur í þessari bók er afar að-
gengilegur, alþýðlegur liggur mér við að
fullyrða. Gyrðir hleypur um heimskringl-
una alla í leit að ljóðmeti, stekkur milli
tímaskeiða og menningarheima, engin
gátt er honum læst í leit að brýnu erindi
í ljóðformi. Það er þakkarverð leiðsögn.
Og þá er bara að hvetja menn til að þiggja
leiðarvísinn. Einhver sagði að landlæknir
ætti að dreifa verkum Gyrðis til þeirra
sem krangir væru til sálarinnar, svo væru
þau bætandi. Eitt er víst; þau eru dáfögur.
Lítið á þetta dæmi – Tíma eftir Antonín
Bartusek:
Þannig lýkur degi
Smárra viðburða
Undantekningarlaust:
Börnin fara í háttinn,
Laufblöðin hætta að svífa um,
Stjörnurnar sýnast kyrrar,
Þær þrá hver aðra
Í ísköldu myrkbláu tómi.
Með hlutlausri reglustiku
Mælir vatnið undir göngubrúnni
Fjarlægðina frá einni stjörnu
Til annarrar.

Tunglið braust
inn í húsið
Ljóðaþýðingar
324 bls.
Uppheimar

konan í búrinu
Jussi Adler Olsen
Þýðing: Hilmar Hilmarsson
378 bls. Vaka - Helgafell
48 bækur Helgin 8.-10. apríl 2011
 Bókardómur konan í Búrinu
Bækur
Páll Baldvin Baldvinsson
pbb@frettatiminn.is
Eitt af sígildum verkum bandarískra bókmennta
er stríðssagan „From Here to Eternity“ eftir
James Jones sem kom út 1951. Skáldsagan
byggði á reynslu höfundarins frá því um áratug
fyrr þegar hann, ungur maður, var í herþjónustu
á Kyrrahafinu. Hún lýsir hópi hermanna sem
staðsettur er á Havaíeyjum og hefst frásögnin
nokkrum mánuðum fyrir árásina á Perluhöfn.
Útgáfan 1951 var hreinsuð af orðbragði og
lýsingum á samkynhneigð þrátt fyrir ákafa and-
stöðu Jones sem taldi að fá ár myndu líða þar til
þau efnistök yrðu viðurkennd vestanhafs. Verkið
hlaut á sínum tíma mikið lof.
Nú er fyrirhuguð útgáfa á verkinu óspjöll-
uðu. Stafræn útgáfa er væntanleg sem geymir
opinskáar lýsingar á kynlífi í röðum hermanna
og orðbragðið er óþvegið. Open Road Integrated
Media er fyrirtæki sem stendur fyrir stafrænni
útgáfu verka sem fallin eru af útgáfulistum.
Þannig eru verk Williams Styron nú aðgengileg
á neti þótt þau séu ófáanleg í prentuðum út-
gáfum. Fyrirhugaðar eru stafrænar útgáfur á
vegum Open Road á níu öðrum titlum eftir Jo-
nes, meðal annars „To the End of the War“, sem
ekki hefur komið út til þessa. Þessar útgáfur má
kaupa á Amazon og BN.com frá 10. maí.
From here ... var kvikmynduð og er mörgum
eftirminnileg fyrir frægt atriði á strönd með
Burt Lancaster og Deboruh Kerr. -pbb
Upprunaleg útgáfa
Danskur krimmaspútnik
Snillingur á
mál og skynjun
Nýtt safn ljóða úr ýmsum áttum í þýðingu Gyrðis Elíassonar kom út í vikubyrjun en skáldið
fagnaði fimmtugsafmæli á mánudag.
Einhver
sagði að
landlæknir
ætti að
dreifa verk-
um Gyrðis
til þeirra
sem krangir
væru til
sálarinnar,
svo væru
þau bæt-
andi.
Hún er ekki sú sem afgreiðir kostinn eða gætir að
gestakomum: Hún er ung og lokuð inni hjá ein-
hverju fólki sem hún þekkir ekki og veit ekki af
hverju hún er fangi. Jussi Adler Olsen er spútnik
í krimmaskrifum heima hjá sér í Danmörku þar
sem hann er reyndar þekktur maður fyrir óvenju-
legan feril. Nú er hann kominn á sjötugsaldur og
tekinn að skrifa krimma. Sá fyrsti, Hús hinna
geggjuðu, kom út fyrir áratug og er frábærlega
vel plottuð saga um óvenjulegt sögusvið á stríðsár-
unum. Synd að forleggjarinn skyldi byrja útgáfu
sína á verkum Jussis með þeirri mögnuðu sögu.
Konan í búrinu er vel saminn krimmi. Henni
fylgdu eftir fleiri sögur um Carl Mörk og Q-deild-
ina sem tekur til við að skoða á ný gömul og óupp-
lýst mál; þessi formúla þekkist úr bæði enskum
og amerískum seríum. Mörk er ekki sérstaklega
nýstárlegur fýr í þessum geira; það er aftur hans
athyglisverði bílstjóri og sendill, persinn Assad
sem er landflótta í hinni kurteisu og penu Dan-
mörku. Eftir látlítinn straum þýddra reyfara er les-
anda tekið að hungra eftir alvarlegri skáldsögum
í þýðingum en þá minnist hann þess að íslenskir
útgefendur láta oft undan hjarðeðlinu og ef það
er eitthvað sem þeir halda sig kirfilega frá þá eru
það þýddar skáldsögur – nema þær hafi fengið
bestseller-stimpilinn. En jafnvel það dugar ekki til:
Kiljumarkaðurinn er orðinn býsna máttugur hér á
landi og hvaðeina sem kemur fram á honum vekur
umtal, athygli, en er það lesið? Óhætt er að fullyrða
að Konan í búrinu rati til sinna. -pbb
Jusis Adler Olsen
Camilla Läckberg
stekkur í fyrsta sæti
lista Eymunds-
sonar með Morð og
möndlulykt. Þar sat
hún líka á sama tíma
í fyrra, þá með bókina
Hafmeyjan.
Vinsæll sVíi
Gyrðir Elíasson glæðir allt lífsanda sem
hann lýsir. Ljósmynd/Kristján Kristjánsson
Opinská og
óritskoðuð
útgáfa er
væntanleg af
„From Here
to Eternity“.
www.jonogoskar.is Laugavegur / smáraLind / kringLan
TÍmaLaus kLassÍk
Í FermingargjÖF
PI
PA
R\
TB
W
A
•
S
ÍA
Hvítt úr frá
Skagen
kr. 15.900.
Stálúr frá
Skagen
kr. 23.900.