Læknablaðið - 01.08.1966, Blaðsíða 84

190
LÆKNABLA Ð I Ð
kontraindikationer og eventuelle bivirkninger, samt eventuelle maksi-
maldoser. Pá lignende máde er sera og vacciner beskrevet, i hvert til-
fælde de almindeligst benyttede præparater indenfor disse grupper.“
Engum getur þannig blandazt hugur um, að bók þes,si er hin þarf-
asta við alla lyfjagjöf, svo langt sem hún nær. Þess má og geta, að
í Pharmaconomia Danica er greinargott yfirlit yfir meðferð á nokkr-
um helztu eitrunum, er fyrir koma.
í 5. kafla ræðir höfundur enn fremur skrá læknafélagsins danska,
en í henni er getið nálega allra lyfja, sem á markaði eru þar í landi.
í skránni eru þannig talin öll sérlyf og getið um notkun þeirra og
skammta. Þá eru einnig í skránni upplýsingar um umbúðir, verð og
þátt sjúkrasamlaga í greiðslum. Skrá þessi — Lægejoreningens medi-
cinfortegnelse — er vissulega vel þekkt hér á landi og kemur að góð-
um notum, enda er hún oft aukin og endurnýjuð. Ýmis sérlyf eru þó
á markaði hér, en ekki í Danmörku og öfugt. Sennilegt er og, að sér-
lyfjum, sem skráð eru á íslandi, en ekki í Danmörku, muni fjölga á
næstu árum og eru til þess ýmsar ástæður. Því er líklegt, að gildi
lyfjaskrár læknafélagsins danska verði minna fyrir íslenzka lækna,
er frá líður, en nú er og verið hefur. Gildi slíkra handbóka í vasa-
bókarbroti er hins vegar svo ótvírætt, að samtök lækna ættu alvar-
lega að íhuga hvort ekki gæti talizt tímabært að hefja útgáfu til-
svarandi bókar á íslenzku, áður en langt um líður.
í 6. kafla ræðir um sérlyf. Höfundur skilgreinir, hvað sérlyf eru og
hverjar kröfur verði að gera til þeirra. Norðmenn og Danir beita mjög
ströngum ákvæðum við mat á sérlyfjum, en Sviar síður. A Islandi má
heita, að við skráningu sérlyfja sé farið bil beggja, þ. e. a. s. með Norð-
menn og Dani á aðra hönd, en Svía á hina. í Noregi eru skráð um
1200 sérlyf og um 1500 í Danmörku. Tala einstakra virkra efna er þó
allverulega lægri, þar eð mörg samsvarandi lyf eru á skrá. í Svíþjóð
er tala sérlyfja um 3000, en hvorki meira né minna en 60.000 í Vest-
ur-Þýzkalandi (sbr. 23.-—24. bls.). Athyglisvert er í þessu sambandi,
að heilbrigðisástand er í engu verra á Norðurlöndum en í Þýzkalandi.
Á íslandi eru nú um 550 skráð sérlyf, og fer þeim ört fjölgandi.
7. kafli er um lyfseðla. Höfundur gerir fyrst grein fyrir gerð
lyfseðla. Síðar ræðir um mestu skammta lyfja (maxímaldósa), almenn
ákvæði um afgreiðslu lyfja, ávísun fiknilyfja (evfóretíka), símalyf-
seðla o. fl. Sérstök ástæða er til þess að vekja athygli á orðum höf-
undar varðandi mestu skammta lyfja, enda virðist ýmsum ekki vera
fyllilega ljóst, hverja þýðingu ákvæði um mestu .skammta hafa. Höf-
undur segir þannig: „Formálet med maksimaldosisbegrebet er at med-
virke i sikkerhedssystemet. Maksimaldoserne er ikke ment som tera-
peutiske retningslinier, og det kan endda være nödvendigt i visse
tilfælde at overskride maksimaldosis for at opná den önskede effekt
af en terapi.“ — Höfundur tilfærir vel þekkt dæmi um þetta (sbr. 3.
mynd, 37. bls.), en það er gjöf digitalis í öndverðri meðferð.
í 8. kafla ræðir útlát fíknilyfja. Hér ber þess .sérstaklega að gæta,
að við ávísun fíknilyfja skal nú rita magn þeirra bæði með tölustöfum
og bókstöfum (sbr. 4. mynd, 41. bls.). Er nýmæli þetta vitaskuld sett
til þess að sporna við því, að fíknilyfjaneytendur geti breytt tölugild-
j