Læknablaðið - 01.08.1966, Blaðsíða 85

L Æ K N A B L A Ð I Ð
191
um á lyfseðlum. Regla þessi tekur gildi hér á landi 1. júlí næstkom-
andi, sbr. Reglugerð um gerð lyfseðla og afgreiðslu lyfja frá 16. maí
1966.
Höfundur ræðir í 9. kafla um ýmis grundvallaratriði, er varða
lyfjagerð og skipta lækna nokkru máli. Hann drepur þannig á leysan-
leika og sæfingu lyfja.* Einnig er vikið að jafnþrýstilausnum (ísótónar
lausnir) og mikilvægi þess, að stungulyf og innrennslislyf séu laus við
tandurkveikjur (pýrógen). Þá er vikið að vatni, sem notað er í lausnir.
Við lyfjagerð er notað a. m. k. þrenns konar vatn, nefnilega aqua puri-
ficata, aqua sterilisata og aqua purissima sterilisata. Að auki má nefna
kranavatn, en aqua vitae er fyrir löngu útlægt gert úr lyfjabúðum!
í 9. kafla ræðir enn fremur um styrkleika lyfja í lausnum að
hundraðstölu. Venjulega er um að ræða g efnis/100 g lausnar (ávallt
nefnt weight/weight: skammst. w/w) eða g efnis/100 ml lausnar
(weight/volume; skammst. w/v). Stundum er einnig um að ræða
ml/100 ml (volume/volume; skammst. v/v). Ef skrifað er, að lausn
sé 20% að styrkleika (þ. e. styrkleiki tiltekins efnis í lausninni), get-
ur því verið um a. m. k. þrjá möguleika að ræða. Lausnin getur þannig
verið 20% w/w, 20% w/v eða 20% v/v. Einnig er hugsanlegt, að slík
lausn sé 20% v/w. í flestum tilvikum verður því að teljast fjarska
góð regla að skýrgreina hundraðstölur (% w/w o. s. frv.). í lyfja-
skránni er það þó föst regla, að styrkleiki stungulyfja er talinn í %
w/v. í þessu tilviki er þannig trauðla nauðsyn að skýrgreina hundr-
aðstölur.
Formum lyfja er ýtarlega lýst í 10. kafla bókarinnar. Má þar sér-
staklega benda á þættina um stungulyf, augndropa, sera og töflur.
í 11. og 12. kafla fjallar höfundur um framleiðslu lyfja (lyfjabúð-
ir, lyfjagerðir, lyfjaverksmiðjur), verzlun með lyf, verð lyfja og aug-
lýsingar.
í 13. kafla er stuttlega fjallað um stjórn og eftirlit lyfsölumála.
Þau mál eru enn í deiglu hér á landi.
14. kafli er um heiti lyfja. Höfundur bendir réttilega á, að lyf,
sem hafa að geyma tiltekið virkt efni, geta borið ýmis sérheiti. Sér-
heiti ber að skoða sem vörumerki framleiðenda. Sérheiti .samsvarandi
lyfja geta því oft verið mörg talsins. Sem dæmi má nefna, að sérheiti
lyfja, sem innihalda mepróbamat eitt virkra efna, voru árið 1961 ekki
talin færri en 38. Þannig er nauðsyn, ef forðast skal rugling í ræðu og
riti, að velja lyfjum samheiti og nota þau að minnsta kosti engu síður
en sérheitin. Helzt ber þó að setja samheiti skör hærra en sérheiti
lyfja. Eftirtektarvert er í þessu sambandi, að tilgangslaust er að senda
velflestum erlendum læknatímaritum greinar, ef lyf eru eingöngu
nefnd sérheitum í texta.
Norræna lyfjaskrárnefndin, sem ísland á aðild að, vann á sínum
* Hér má skjóta inn, að í undirbúningi eru reglur um sæfingu lyfja
í ýmsum formum, sem áður hafa ekki verið sæfð, og eru sum ákvæði
að þessu lútandi þegar komin til framkvæmda. Þannig skal nú sæfa
krem og önnur smyrsl, er innihalda stera. Mál þessi verða frekar rædd
á fundi Norrænu lyfjaskrárnefndarinnar í Reykjavik í lok júní.