Læknablaðið - 01.04.1970, Side 29

LÆKNABLAÐIÐ
51
reticulo-endothel vefurinn fyrir því. Uni leið fer sjúkdómurinn
að læknast.
Verði mótefnamyndunin takmörkuð eða ónóg, jjjáist sjúkling-
urinn af langvinnri æðabólgu (vasculitis). Samkvæmt þessu skipt-
ir Ormond sjúkdómnum í þrjú stig:
1. Skaðlegur samruni mótefna og vaka myndast og finnst í
blóði og verkar á æðar og veldur kerfaeinkennum. Ofgnótt mót-
efnavaka er enn þá, og eftir skennndir á æðavegg hefst leki gegn-
um æðavegginn og út í vefinn retro-peritoneala rediculo-endothel-
kerfið.
2. Retro-peritoneala reticulo-endothelkerfið tekur við og fjar-
lægir það, sem flæðir út, en í þessu flóði eru plasma-frumur,
leucocytar, eosiuofilar, lymphocytar og aðrar, og dreifast þær út
um svæðið bak við kviðarholshimnu. Svarar þetta til einkenna
eins og hakverks og blóðleysis, en mörkin á milli þessara tveggja
stiga eru ekki skörp.
3. Staðhundin lækning, og herðist þá smám saman fibrösi
massinn utan um retro-peritoneal líffæri. Veldur það meðal ann-
ars þrengingu á þvagleiðara. Þetta síðasta stig á þó að sjálf-
sögðu ekkert skylt við ónæmisverkun. Þriðja stigið þarf þó ekki
að ganga svo langt, að úr verði fast örvefsþykkni, heldur getur
])að, sem út flæðir, sogazt hurt, áður en svo verður. Þetta gæti
skýrt það, að veruleg víkkun á nýrnaskjóðu og þvagleiðara hverf-
ur, þegar orsökiu er fjarlægð, eins og t. d. þegar hætt er við lyfja-
gjöf.
Um skýringu á staðsetuingu segir Ormond, að sjúkdómsbreyt-
ingarnar þurfi ekki að vera bundnar eingöngu við svæðið bak við
kviðarholshimnu, en geti þrifizt og breiðzt þar út auðveldlega
vegna þess, hve þar sé mikill skortur á hindrunum;20 einnig, að
staðsetningin geti verið sérhæfni viðkomandi mótefnavaka, eins
og t. d. staðsetning í glomeruli við glomerulo-nephritis.
Sjúklingur sá, sem hér að framan er skýrt frá, hafði notað
anervantöflur gegn æðakrampa. Á síðari árum h.efur athyglin
beinzt að sjúklingum, sem vegna æðakrampa hafa tekið lyf af
antiserotonin-ættinni, svo sem sansert, methysegide, anervan og
fleirum. Æ fleiri tilfellum af R.F. hefur verið lýst, þar sem sjúkl-
ingurinn hefur tekið þessi lyf. Virðist oftast nægja að stöðva töku
viðkomandi lyfja, og hafa ])á hreytingar lagazt. Rendir þetta að
sjálfsögðu til þess, að efnið sé á einn cða annan hátt skaðlegt fyrir
hlutaðeigandi sjúkling, og er því ónæmiskenningin liklegasta skýr-
ingin; ekki sízt, þar sem þessir sjúklingar hafa allflestir, að því er