Læknablaðið - 01.08.1970, Blaðsíða 18

110
LÆKNABLAÐIÐ
sterkum jafnstraumi við fibrillatio ventriculorum í hundum með
góðum árangri, en tilraun þeirra félaga vakti litla athygli.
Og það var ekki fyrr en eftir 1930, að þráðurinn var tekinn
upp af mönnum í Bandaríkjunum, Rússlandi og Tékkóslóvakíu.
Sýnt var fram á, að jöfnum höndum mátti nota riðstraum og
jafnstraum. Árið 1947 tókst Beck að koma á eðlilegum gangi á
hjarta í manni með riðstraumi. Arið 1956 birtu Zoll og samstarfs-
menn árangur af bjartaraflostmeðferð með riðstraum gegnum
brjósthol (transthoracic defibrillation) og sýndu með því fram á,
að ekki var nauðsynlegt að leiða strauminn beint í hjartað.1 Ferris
(1936) hafði raunar áður tekizl að afskauta (defibrillera) sauða-
hjörtu á þennan hátt.
Hjartaraflostlæltningar ruddu sér þó ekki verulega til rúms,
fyrr en eftir að Lown sýndi fram á gagnsemi jafnstraumsraflosts
við ýmsum hjartsláttartruflunum árið 1962.2 Aðferð sú, sem liann
og félagar bans innleiddu, hefur síðan náð mikilli útbreiðslu og
er tah'n marka tímamót í meðferð hjartsláttartruflana.
Við raflostið er notaður sérstakur rafþéttir, sem gefur frá sér
fyrirfram skammtaða raforku, mælda í watt/sek., allt upp i 400
watt/sek. Raflostið stendur í 2,5/1000 úr sek., og með sérstökum
útbúnaði (syncroniseringu) má stilla svo til, að rafslraumurinn
gangi í gegnum hiartað, meðan á afskautun (depolariseringu)
stendur, svarandi til S-takkans í QRS hluta lijartarafrits. Þetta
er gert í öryggisskyni, því að reynslan befur sýnt, að ef rafstraum-
urinn lendir á hjartanu, meðan á endurskautun stendur (svarandi
til T-takka), þá er nokkur hætta á fibrillatio ventriculorum.
Það er nú orðinn daglegur viðburður við stærri sjúkrahús, að
hiartaraflostmeðferð sé beitt við siúklinga í bráðri lífshættu af
völdum fibrillatio ventriculorum. Rafstraumurinn afhleður hiart-
að og bindur endi á óregluna. Sinusrbythmi nær þá venjulega
yfirhöndinni.
Hjartaraflost við fibrillatio atriorum
Hér verður fyrst og fremst fjallað um hiartaraflostmeðferð við
fibrillatio atriorum (f.a.), enda er fibrillatio atriorum langsam-
lega aleengasta langvinna hjartsláttartruflunin, sem þarfnast
meðferðar.
Þessi hjartsláttartruflun veldur því, að framhólfin draga sig
ekki saman með eðlilegum bætti og dæla því ekki lengur blóði
til afturhólfanna af eigin rammleik. Þetta verður til jiess, að af-
köst hjartang nn'nnka. Kemur þetta einkum niður á þeim hæfi-