Læknablaðið - 01.09.1976, Blaðsíða 21

LÆKNABLAÐIÐ
133
ir til þess að það síðast nefnda sé áhrifa-
ríkast, en aukaverkanir einnig flestar.
SJÚKRASÖGUR
1.
58 ára gamall karlmaður, sem um ára-
mót 1972-73 fór að kenna slappleika,
verkja undir hægra síðubarði, jafnframt
uppköst og vaxandi gula. Var lagður inn
á Landakotsspítala í janúar og gerð ex-
plorativ laparotomia tvívegis, sem leiddi
í ljós stóra lifur, og stíflu í ductus chole-
dochus intrahepatiskt, sennilega af völd-
um tumors í hilus lifrar. Sýni frá lifur
sýndu ekki illkynja frumur og pancreas
var eðlilegur átöku. Gerð var palliativ
aðgerð og heilsaðist sjúkl. vel, líðan hans
batnaði og hann varð vinnufær á ný.
Innlagður á ný í júní 1973 vegna vaxandi
þreytuverkja á milli herðablaða út í axlir,
brunaseyðings í fótleggjum og þreytu-
verkja í ganglimum við stöður.
Það var væg rýrnun á hálsvöðvum,
trapezius og scapular vöðvum. Fremuv
rýrir útlimavöðvar en engar sérgreindar
rýrnanir. Viðbrögð og húðskyn eðlilegt.
Fremur lélegir kraftar í nærlægum grip-
limavöðvum, en góðir í þeim fjarlægari
og ganglimum. Auk þess verulegur osteo-
arthritis í hálsliðum og mjaðmarliðum
með hreyfingartakmörkun. CPK mælist
13 einingar (eðlileg efri mörk 50 ein.).
Hann útskrifast, en kemur aftur 3 vikum
seinna með sömu kvartanir. Verkir verri
og máttleysi vaxandi í útlimum og herð-
um. Skoðun leiðir í ljós, að kraftar hafa
enn minnkað í nærlægum útlimavöðvunv,
sérstaklega lærvöðvum. Viðbrögð jöfn og
lífleg, húðskyn eðlilegt. CPK mælist 9
einingar. Vöðvarit frá vastus medialis dxt.,
rectus femoris dxt., triceps dxt., og
trapezius dxt., sýnir blandaða mynd sem
að nokkru líkist polymyositis, að nokkru
partial denervation. Þessi mynd sést ofí
við myositis samfara illkynja sjúkdómum
og talin stafa frá breytingum á tauga-
endum eða ertingarnæmi frumuhimnu. Afi
og skynboð n. medianus dxt. og n.
femoralis dxt. var eðlilegt. Sýni frá
quadriceps bendir til denervationar. Lítils
háttar króniskar bólgubreytingar sjást
umhverfis litlar æðar, en ekki var hægt
að draga ályktanir af því. Sýni frá m.
deltoideus án sjúklegra breytinga. Gula
sjúkl. hafði horfið eftir aðgerð og var
bilirubin nú 0,5mg%. Sökk 38. Þar sem
ekki var talið hægt að hjálpa sjúklingi
með frekari skurðaðgerð var hann með-
höndlaður með 5-FU. Fyrsta mánuðinn
var nokkur framför, kraftar jukust. Síðan
hrakaði sjúklingi jafnt og þétt. Það komu
beinútsæði, vaxandi gula og sjúkl. andað-
ist í nóvember sama ár. Krufning leiddi
í ljós cancer pancreatis.
2.
73 ára karlmaður veikist skyndilega
1967 með verkjum í öxlum, hálsi, niður
eftir baki, fram í brjóst, stirðleika í axlar-
liðum. Talið polymyalgia rheumatica og
meðhöndlað með sterum. Árangur góðui'
fyrst í stað, en 1968 versnandi með verkj-
um og stirðleika í öxlum, úlnliðum. Síðar
vaxandi bjúgsöfnun á ganglimum. Um
áramót 1968-9 jafnframt stjórnerfiðleik-
ar og máttleysi í ganglimum. Hreyfingar-
mæði vaxandi undanfarandi ár. Tíð
ventricular aukaslög. Innlagður á Landa-
kotsspítala í maí 1969. Þá engar liðbóJg-
ur, en undanfarna mánuði af og til þroti
á hnúum, úlnliðum þrátt fyrir sterameð-
ferð. Engar öruggar vöðvarýrnanir finn-
ast, en kraftar í nærlægum útlimavöðv-
um í lakara lagi. Viðbrögð og húðskyn
eðlilegt. CPK ekki mælt, en GOT innan
eðlilegra marka og sýni frá quadriceps-
vöðva eðlilegt. Sökk 17, Rose Waaler 1/40,
hafði 1967 mælst 1/640. Væg úrkölkun
og sennileg usurmyndun á Rtg.myndum
á höndum. Rtg.mynd af brjóstholi sýnir
lungnaþembu og stækkað hjarta. Aðrar
rannsóknir m. t. t. bandvefssjúkdóma eðli-
legar. LE frumur engar og serum protein
eðlileg. Mæðin var talin stafa af hjarta-
sjúkdómi með háþrýstingi og lungna-
þembu. Hjartsláttaróregla og bjúgur lag-
aðist við digitalis og diuretica meðferð og
mæðin eitthvað en þó ekki fullnægjandi.
Önnur einkenni talin stafa frá liðagigt
og sjúklingur meðhöndlaður með acetyi-
salicylsýru og flufenamin sýru. Verkir og
stirðleiki minnka, en áfram er máttleysi
í ganglimum. Erfiðleikar eru á meðferð
sökum þess, hve sjúklingur þolir illa öll
gigtarlyf í maga og sterar voru bjúg-
hvetjandi og háþrýstingsvaldandi.