Læknablaðið - 01.09.1976, Blaðsíða 51

LÆKNABLAÐIÐ
153
HJART-
slAttar-
HRADI
0 --------1------r---------1-------1-------;--1—
300 600 900 1200 1500
VINNUHRADI í KG-METRUM 'A MINUTU
1800
005 í 1.5 20 ^5~ 30 30 4^0
SLJREFNISNEYZLA (V02) I LITRUM 'A MINÚTU
Mynd I. — Þrír jafnaldra, jafnþungir menn, A, B og C, ganga undir þrekmælingu. Mesti
mögulegur hjartsláttarhraði (HR max) þeirra er hinn sami eða 190 á mínútu. A er í Ié-
legri líkamsþjálfun, B er í góðri þjálfun og C er mitt á milli. Það er augljóst, að ef vinnu-
hraðinn er ákveðinn og mældur er hjartsláttur, má ákveða súrefnisnotkunina.
a) Sama vinna krefst jafnmikils súrefnis.
b) Sami HR max — hægari hj.sl. í hvíld í þjálfuðum.
c) B hefur hægari hjartslátt við sömu vinnu.
d) Mestu vinnuafköst B eru mun meiri en A og C.
e) Hj.sl. vex í beinni línu við vaxandi vinnu og Ofl neyzlu, en mishratt eftir ein-
staklingum.
f) Ef rétt er getið til um mesta hjartsláttarhraða, nægir að láta menn framkvæma með-
alþunga (submaximal) vinnu, til að reikna út mestu vinnugetu og VO., þeirra — C.
mínútu, en 80 kg manns 320 ml/mín.
Þetta er hagkvæmt, því við samanburðar-
athuganir skiptir meira máli hve mörg
MET líkaminn er fær um að umsetja en
hver súrefnis- eða hitaeininganotkun hans
er. Til skýringar má nefna tvo menn, ann-
an 70 kg en hinn 90 kg. Mesta súrefnis-
notkun beggja við áreynslu er 2800 ml á
mín. eða 14 hitaein., og er þá 70 kg mað-
urinn fær um að umsetja 10 MET, en 90
kg maðurinn eingöngu tæplega 8 MET.
Má því reikna með, að 70 kg maðurinn
yrði í þessu tilviki töluvert þolbetri við
framkvæmd sömu vinnu eða æfinga og
gæti því lagt stund á erfiðari vinnu eða
æfingar.
Við þrekpróf er mikilvægast að ákveða
mestu (maximum) framkvæmanlegu
vinnu og mestu súrefnisnotkun (VOo
max). Vinnan er mæld í kílógramm-
metrum á mínútu (kg-m/mín) og er
venjulega ákveðin af vinnutæki (ergo-