Læknablaðið - 15.09.1980, Blaðsíða 26

210
LÆK.NABLAD1Ð
ins (Cc, Ee) sem þessa einstaklinga vantaði.
Hin fyrri hafði örvast til mótefnamyndunar
með blóðgjöfum, en hin síðari með örvun frá
þrem meðgöngum sínum.
Fyrirsjáanlegt er að torvelt verður að út-
vega blóð í sjúkling með þessa Rh-erfðagerð,
sem þegar hefur myndað mótefni. Til að leysa
þá erfiðleika væri best að koma uþp »einka-
banka« fyrir hann. Hann myndi þá leggja inn
blóð sitt, þegar hann væri aflögufær og væri
það blóð djúpfryst og tiltækt, ef hann kæmist í
kreppu. Erlendis frá má fá blóðeiningar af
þessum sjaldgæfa flokki, en það getur tekið
talsverða fyrirhöfn og tíma að útvega það.
Þekking á þessum sjaldgæfa Rh-flokki getur
verið gagnleg í barnsfaðernismálum (2) og við
mannerfðafræðirannsóknir (5). Þessi Rhesus-
gerð gefur tilefni til að rannsaka betur sjald-
gæfari Rh-gerðir sem greindar eru hér á landi
og víðar eins og t.d. cDe, C Due og CwDe, sem
hafa tíðni milli 1 %-3 % eða minni. í hluta af
þeim geta leynst erfðaafbrigði með vöntun á
mótefnavökum Rhesus blóðflokkakerfisins,
Sú tíðni (1/214) á hinni óvenju Rhesusgerð, -
D-, sem fram kemur við Rh-Blóðflokkarann-
sókn í barnsfaðernismálum, teljum við að gefi
mun réttara mat á tíðninni, en sú (1/60) sem
finnst við rannsókn á systkinabarnafjölskyld-
um, Tafla 1. Þessi túlkun er einkum studd með
því, að fyrra úrtakið er miklu stærra og
óbundnara vali.
Tíðni svipgerða (phenotypes) og setraða-
gerða (haplotypes) Rhesusblóðflokka hjá
íslendingum var fyrst lýst 1950 (1) og 1973
voru birtar niðurstöður af ítarlegum blóð-
flokkarannsóknum á sýnum frá rúmlega 2000
íslendingum, sem send voru til London 1966-
1968 (4). Ekki var þess að vænta að arfhreinn
(-D-/- D-) né arfblendinn einstaklingur væri
greindur í þessum úrtakshópum. Helst eru
1 2 3
cDE cDE
Systkini
Órannsakaður
Mögulegur arfberi
Venjuleg Rh Gerð
Arfblendinn -D /
Heterozygote
Arfhreinn -D-/-D-
Homozygote
Proposita
Mynd 1. Ættarkortid sýnir skyldleika foreidra konu (2. sjúkiings), sem er arfhrein Rhesus -D-/-D-. Rhesus
erfdagerdir 10 ættingja hennar eru sýndar.