Læknablaðið - 15.09.1980, Blaðsíða 36

218
LÆKNABLAÐID
er almennt talin vera með f>ví hæsta sem um
getur í heiminum.
2. Magn viðgerðra tanna (»Viðgerðar-stig«)
Fyrir nokkrum árum birtist grein í ensku
tannlæknariti, þar sem lýst var aðferð til f>ess
að kanna á hvaða stigi viðgerðir á tönnum
væru á tilteknum svæðum (5). Þetta »viðgerð-
ar-stig« (Restorative Index) finnst með pví að
reikna út hundraðstölu viðgerðra tanna af
öllum viðgerðum + skemmdum tönnum.
»Viðgerðar-stigið« var reiknað út fyrir
íslensku börnin og kom í ljós, að í 12-14 ára
börnum var stigið um 50%, en í 6-11 ára
gömlum börnum var meðaltala viðgerðar-
stigsins 24%, p.e. í 6-11 ára börnum hafði
aðeins einn-fjórði tanna, sem báru merki
tannskemmda, fengið nauðsynlega viðgerð.
í sex og sjö ára börnum voru viðgerðar-
stigin 11 % og 18%. Þessar lágu hundraðs-
tölur ítreka pörf pess að auka almennings-
fræðslu um nauðsyn pess að láta fylgjast vel með
heilbrigði tannanna í börnum á pessum aldri.
Samanburður var gerður á viðgerðar-stig-
inu fyrir fullorðinstennur í íslenskum börnum
og börnum í Danmörku (6), á Lewis-eyju (4)
og í Noregi (13). Viðgerðar-stigið reyndist
aðeins hærra á íslandi en í Danmörku og á
Lewis-eyju, en töluvert lægra en í Noregi
(tafla VIII). Þess verður að geta, að tveir priðju
íslensku barnanna (kaupstaðabörnin) höfðu
notið fjárhagslegrar aðstoðar sveitarfélags
síns vegna tannviðgerða, en hvorki dönsku
börnin né börnin á Lewis-eyju fengu slíka
aðstoð. Aftur á móti höfðu öll norsku börnin
notið skipulagðrar tannlæknispjónustu hins
opinbera.
3. Tíðni tannskemmda eftir búsetu barnanna
Eins og áður er getið voru börnin, sem pátt
tóku í rannsókninni, búsett í Vestmannaeyjum,
á Akranesi og á sveitaheimilum í Árnessýslu. í
línuritum, sem fylgja eftirfarandi greinargerð á
tíðni tannskemmda á pessum stöðum, var
rannsóknarsvæðunum gefið eftirfarandi tákn-
heiti: Vestmannaeyjar = Svæði 1, Akranes =
Svæði II og Árnessýsla = Svæði III. Ennfrem-
ur voru börn hvers svæðis flokkuð í stærri
aldursflokka, p.e. 6-8 ára, 9-11 ára og 12-14
ára, til pess að koma í veg fyrir of smáa hópa
til tölfræðilegra athugana.
Barnatennur
A mynd 5 eru sýndar meðaltölur barnatanna,
sem til staðar voru, og meðaltölur skemmdra
+ viðgerðra (df) og heilbrigðra barnatanna
eftir búsetu og aldursflokki barnanna. Meðal-
fjöldi barnatanna var lægri í Árnessýslu en í
börnum í Vestmannaeyjum og á Akranesi, en
pessi mismunur var tölfræðilega raunhæfur
eingöngu í 6-8 ára aldursflokknum. Meðaltala
skemmdra + viðgerðra (df) barnatanna í 6-8
ára hópnum var hæst í Vestmannaeyjum og
lægst í Árnessýslu. Á meðal 9-11 ára barna var
meðaltala (df) barnatanna sú sama í Vest-
mannaeyjum og á Akranesi og hærri en meðal-
talan fyrir Árnessýslu. Þessi lægri meðaltala
(df) barnatanna í Árnessýslu heldur en í Vest-
Age: 6 7 8 9 10 11 12 13 14
Fig. 4. Mean number of DMF permanent teeth in four locations by age.