Læknablaðið - 15.10.1981, Blaðsíða 12

194
LÆKNABLAÐID
verið staðfest fyrir pennan tíma. Nýgengi
sjúkdómsins á þessu tímabili er 0.83/100.000
og algengi er 8/100.000. Tilfellin eru dreifð um
allt landið svarandi til fólksfjölda. Kynskipt-
ingin og sjúkdómseinkenni sem leiðir pessa
sjúklinga til læknis er svipuð og erlendis. Aftur
á móti er meðalaldur sjúklinga hér (53 ára) við
greiningu hærri en annars staðar og sjúkdóm-
urinn vægari. Krufningaskýrslur RHÍ voru
athugaðar (4903), en enginn sjúklingur lést
með ógreinda langvinna virka lifrarbólgu af
óþekktum uppruna á pessu tímabili.
Sigurður Björnsson, Porgeir Þorgeirsson, Lyfjadeild
Borgarspítala og Rannsóknastofu Háskólans við
Barónsstíg
Colitis ulcerosa á íslandi
1950—1979. Könnun á nýgengi
og algengi
Könnun hefur verið gerð á tíðni colitis ulcero-
sa á öllu landinu á 30 ára tímabili. Greining
byggðist í öllum tilfellum á einkennum og
ristilspeglun, oftast sýnistöku og röntgenmynd
af ristli. Tilraun var gerð til að aðgreina
sjúkdóminn í fjögur stig eftir útbreiðslu við
greiningu. Alls fundust 316 tilfelli, 175 karlar
eða 55.4 % og 141 kona eða 44.6 %. Hlutfall
milli karla og kvenna var pví 1.24. Algengasti
aldurinn hjá báðum kynjum var 31—40 og
næstalgengastur 21—30 ára. Algengasta stig
eftir útbreiðslu við greiningu var proctosigmo-
iditis hjá báðum kynjum, næstalgengast proc-
titis, en sjaldgæfast total colitis. Karlar voru
fleiri á öllum stigum en konur nema í total
colitis, en par voru konur fleiri.
Meðalnýgengi sjúkdómsins fyrsta áratuginn
var 2.81, næsta áratuginn 4.67 og síðasta
áratuginn 7.36 á hverja hundrað púsund íbúa.
Hlutfall milli karla og kvenna breyttist úr 0.58
fyrsta áratuginn upp í 1.51 síðasta áratuginn.
Fjörutíu sjúklingar létust á tímabilinu, 23
karlar og 17 konur, og var meðalalgengið 1950
8.41, en hækkaði upp í 122.25 í lok árs 1979 á
hundrað púsund. Af pessu sést, að aukning
hefur orðið á greiningu sjúkdómsins á tíma-
bilinu, einkum hjá körlum.
Ársæll Jónsson, Jónas Hallgrímsson,
Öldrunarlækningadeild Landspítalans,
Rannsóknastofa Háskóla fslands í meinafræði
Samanburður á sjúkdómum
eldra fólks og fjörgamalla
íslendinga á krufningsskýrslum
árin 1965 til 1977
Gerð er afturvirk rannsókn á 100 krufnings-
skýrslum 90 ára íslendinga og eldri og borið
saman við samhæfðar skýrslur einstaklinga 70
ára og yngri sem létust á sama ári. Gerð er
grein fyrir aðalsjúkdómum og fylgikvillum
peirra og öðrum meiri háttar sjúkdómum sem
fram komu. Lýst er ástandi kransæða og
hjartavöðvans og skrásettri tíðni gallsteina,
pokamyndana í ristli og heilabilunar (Demen-
tia).
Fylgikvillar í kjölfar aðalsjúkdóms komu
oftar fram meðal 90 ára og eldri (74/57) og
reyndist lungnabólga algengust (52/36).
Lungnabólgan kom einnig oftar fyrir sem aðal-
sjúkdómur (14/2) 90 ára og eldri en bæði
kransæðasjúkdómar (14/31) og krabbamein
(25/32) reyndust fátíðari. Aðrir meiri háttar
sjúkdómar fundust oftar í eldri hópnum
(61/45). Tíðni kransæðaþrengsla var svipuð í
báðum hópunum en í eldra hópnum voru meiri
hrörnunarbreytingar í hjartavöðva (Intestitial
fibrosis), (59/29) en færri höfðu neggdrep
(9/31). Tíðni gallsteina (37/23), pokamyndana í
ristli (49/13) og heilabilunar (39/9) var einnig
hærri meðal fjörgamalla.
Sigurður B. Þorsteinsson, lyflækningadeild
Landspítalans og Borgarspítalans, Jóhanna
Björnsdóttir, lyflækningadeild Landspítalans
Bacterial endocarditis á íslandi
1976-1980. Tíðni, orsakir og
árangur meðferðar
Tíðni bacterial endocarditis (BE) á íslandi árin
1976—1980 var könnuð með athugun sjúkra-
skýrslna á stærstu sjúkrahúsunum, auk pess
voru krufningaskýrslur athugaðar. Alls fundust
37 sýkingar hjá 35 sjúklingum. Tíðni BE var
3.3/100.000 íbúa/ár. Algengustu sýklategundir
voru str. viridans, 11, staph. aureus 7, str. non-