Læknablaðið - 15.03.1984, Blaðsíða 8

88
LÆK.NABLAÐIÐ
var. Til einföldunar var sjúklingunum við
úrvinnsluna aðeins skipt í tvo flokka, minna en
85 % heldni talin ófullnægjandi, en 85 % og
par yfir nægilega góð. Léki vafi á pví hvort
einstökum skömmtum ætti að vera lokið
pegar upplýsingar fengust, var pað túlkað
sjúklingi í hag.
NIÐURSTÖÐUR
Á rannsóknartímabilinu voru afgreiddir sam-
tals 86 lyfseðlar á sýklalyf til sjötíu og priggja
einstaklinga, eða 45 lyfseðlar til fjörutíu og
einnar konu og 41 lyfseðill til prjátíu og
tveggja karla. Svarar petta til 28,4 lyfseðla á
púsund íbúa á mánuði. Aldursdreifing kemur
fram í töflu II. Helstu sjúkdóma sem
meðhöndlaðir voru má sjá í töflu III og
hlutfallslega notkun sýklalyfja eftir tegundum í
töflu IV.
Af 86 lyfjaávísunum féllu 25 úr könnuninni.
Ástæður pess eru raktar í töflu V. Eftir stóð pá
61 lyfjakúr, sem athugaður var með tilliti til
meðferðarheldni. Varð heildarniðurstaðan að í
37 skipti, eða 61 % tilfella var lyfið tekið sam-
kvæmt forskrift, en í 24 skipti eða 39 % var
lyfjatakan ófullnægjandi. Heldnin m.t.t. aldurs
sést í töflu II og með tilliti til kyns, félagslegra
aðstæðna, fjölda dagskammta og annarrar
lyfjagjafar í töflum VI-IX.
Aðrar helstu niðurstöður voru eftirfarandi:
Sjúklingar, sem hættu of fljótt að taka lyfin,
gerðu pað oftast af pví að einkenni voru horfin
(6 sjúklingar). Aðeins tveir töldu að verið væri
að meðhöndla hættulegan sjúkdóm, annar
peirra tók lyfið samkvæmt forskrift. Allir
nema einn töldu sig hafa fengið nægar upplýs-
ingar hjá lækni og sá tók pó lyfið rétt.
Þrettán einstaklingar gáfu upp aukaverkanir
af lyfinu; engar alvarlegar, langmest ósérhæfð
einkenni frá meltingarvegi. Að pessum 13 voru
aðeins 3 sem sögðust hafa hætt við lyfið vegna
aukaverkana, hinir tóku pað samkvæmt for-
skrift.
Hvað varðar endurvakningu sýkingar (reci-
div) var aðeins einn sjúklingur með tannrótar-
bólgu, sem ekki lagaðist af fyrstu meðferð og
fékk nýjan kúr í beinu framhaldi af hinum.
Öllum öðrum »batnaði«, p.e. leituðu ekki
læknis vegna sama kvilla innan 15- 20 daga.
Eitt barn kom eftir 22 daga aftur vegna
eyrnabólgu, en hafði alveg batnað og verið ein-
kennalaust í meira en tíu daga í millitíðinni,
Tafla I. Spurningalisti.
Hver gefur upplýsingarnar?
Hvað eru margar töflur/hylki/mixtúra eftir núna?
Hvað tókstu lyfið lengi reglulega?
Hvenær hættir þú alveg að taka lyfið.
Af hverju hættirðu að taka Iyfið (reglulega)?
Hvað hafðir þú lengi einkenni um veikindin?
Hafði lyfið nokkrar aukaverkanir — hvaða?
Fannst þér læknirinn gefa þér nógu góðar upþlýs-
ingar (útskýra nógu vel) sjúkdóminn og meðferð?
Heldur þú að þetta hafi verið hættulegur sjúkdóm-
ur sem þú varst með?
Tafla II. Medferdarheldni og brottfall úr könnun-
inni. Aldursdreifing.
Aldur Tóku lyfin skv. forskrift Tóku lyfin ekki skv. forskrift Féllu úr könnuninni Samtals
0-9 ára ... 7 5 i 13
10-19 ára 3 3 i 7
20-29 ára 6 5 6 17
30-39 ára 10 5 2 17
40-49 ára 3 2 4 9
50-59 ára 3 1 2 6
60-69 ára 2 3 0 5
70 ára og eldri ... 3 0 9* 12
Alls 37 (45 %) 24 (27 o/o) 25 (28 %) 86(100)
*) Sex af þeim sem féllu brott af elsta aldurshópnum gerðu
pað vegna pess að þeir fengu lyfin undir eftirliti inni á
sjúkraskýlinu á Vopnafirði.
pannig að trúlega var um nýja sýkingu að
ræða.
Af peim sem ekki tóku lyfið samkvæmt
forskrift voru 11 eða 46 % sem sögðust hafa
tekið pað reglulega fyrstu 2-4 dagana (meðan
einkenni voru slæm), en 8 eða 33 % töldu sig
hafa tekið lyfið reglulega allan tímann.
UMRÆÐA
Eins og fram hefur komið er miðað við 85 %
heldnismörk í könnun pessari. t>að er að
sjálfsögðu umdeilanlegt, en mörk pessi hafa
verið notuð í nokkrum peirra rannsókna sem
nefndar eru í heimildaskrá og auðveldar pað
samanburð. Mörkin svara pví, að u.p.b. einúm
degi sé sleppt úr viku meðferð. Líklegt er að
frávik sem petta spilli árangri meðferðar,
gerist pað allt á einum eða tveimur dögum, en
hins vegar ekki ef aðeins einum og einum
skammti er sleppt úr með löngu millibili (4).
Helstu gallar töflutalningaraðferðarinnar eru
peir að hún segir ekkert um, hvort lyfið hefur