Læknablaðið - 15.08.1986, Qupperneq 13

LÆKNABLAÐIÐ 1986; 72: 157-63
157
Jóhannes Guðmundsson1), Raymond W. Ryan2), Hannes Þórarinsson3),
Richard C. Tilton2), Sigurður S. Magnússon1), Irene Kwasnik2), Ólafur Steingrímsson4)
GREINING KLAMYDÍASÝKINGA MEÐ
ENSÍMMÓTEFNAAÐFERÐ (CHLAMYDIAZYME)
INNGANGUR
Chlamydía trachomatis veldur ýmsum sjúk-
dómum og sjúkdómsmyndum, svo sem aug-
nyrju (trachoma), eitlafári (lymphogranulo-
ma venereum), þvagrásarbólgu, legháls-
bólgu, eggjaleiðárabólgu og slímhúðar-
bólgum í augum hjá fullorðnum. Einnig
getur hún valdið lungnasýkingum og augn-
sýkingum hjá nýburum, sem fæðast um
sýktan fæðingarveg (1). Ljóst er orðið að
klamydiusýkingar eru nú algengasti kyn-
sjúkdómur á íslandi (2, 3). Ræktanir
fyrir Chlamydia trachomatis hafa verið
gerðar á sýklarannsóknadeild Landspítalans
síðan í árslok 1981 og hefur bæði fjöldi
innsendra og jákvæðra sýna stöðugt aukist.
Ræktanir hafa þá ókosti, að þær taka
langan tíma og einnig nýtast þær illa þeim,
sem búa fjarri rannsóknastofunni, vegna
þess hve sýnin eru viðkvæm í flutningi (4). Á
síðustu árum hafa komið fram nýjar
aðferðir, sem gefa mun skjótari svör og
henta mun betur, þegar senda þarf sýnin
langan veg til rannsóknastofunnar. Hér er
um að ræða aðferðir, þar sem beitt er ein-
stofna mótefnum, til greininga á kla-
mydíasýkingum. Annars vegar er úm að
ræða beina flúrskoðun (direct fluorescent
microscopy) (5,6) og hins vegar er um að
ræða ensím-mótefnarannsókn (EIA, enzyme
immunoassay), sem hefur þá yfirburði að
henta vel til notkunar með sjálfvirkum
tækjum. Síðari aðferðin kom fyrst fram í
tilraunaformi (7-9), en hefur nú verið
sett á markað endurbætt og er eftirfar-
andi rannsókn gerð til að bera hana endur-
bætta saman við ræktun.
Frá 1) kvennadeild Landspítalans, Reykjavík, 2) University of
Connecticut School of Medicine, Farmington, Connecticut, 3)
húð- og kynsjúkdómadeild Heilsuverndarstöðvar Reykjavíkur,
4) sýklarannsóknadeild Landspítalans. Barst ritstjórn 24/02/
1986. Samþykkt og sent í prentsmiðju 26/02/1986.
EFNIVIÐUR OG AÐFERÐIR
Sjúklingar. í lok ársins 1984 og byrjun ársins
1985 voru rannsakaðir þrír hópar sjúklinga,
sem voru mislíklegir til að hafa sam-
ræðissjúkdóma.
í einum hópnum voru einstaklingar, sem
leituðu til húð- og kynsjúkdómadeildar
heilsuverndarstöðvar Reykjavíkur og voru
grunaðir um að vera haldnir kynsjúkdómi.
Þeir höfðu ýmist einkenni um slíka
sjúkdóma eða voru einkennalausir rekkju-
nautar sýktra einstaklinga.
í öðrum hópi voru sjúklingar, sem leituðu
til kvennadeildar Landspítalans vegna ein-
kenna svo sem kviðverkja eða útferðar, en
voru ekki sérstaklega grunaðir um að vera
haldnir kynsjúkdómi.
í þriðja hópnum voru einkennalausar
þungaðar konur, sem ekki voru grunaðar um
kynsjúkdóma. Flestar komu til almennrar
mæðraskoðunar, en einnig voru rannsak-
aðar konur, sem komu vegna fósturláta eða
til fóstureyðinga.
Sy'natökur og flutningur syna. Sýni til rækt-
ana á N. gonorrhoeae og C. trachomatis
voru tekin og meðhöndluð á sýklarann-
sóknadeild Landspítalans eins áður hefur
verið lýst (2). Sýni fyrir ensímmótefna-
rannsókn (Chlamydiazyme) voru tekin með
sýnatökusettum, sem fengin voru frá Abbott
Laboratories (STDPEN fyrir karla og STD-
EZE fyrir konur). í þeim voru bómullar-
pinnar og efni til þess að halda sýnun-
um óskemmdum í flutningi. Sýnin voru allt-
af tekin í sömu röð, með tveim undantekn-
ingum. Fyrsta sýnið var tekið til klamy-
díuræktunar, annað fyrir ensímmótefna-
rannsókn (Chlamydiazyme) og þriðja til
lekandaræktunar.
Undantekningarnar voru, að ef sjúklingur
hafði útferð, var útferðin tekin fyrst til Iek-