Læknablaðið - 15.03.1989, Blaðsíða 56

118
LÆKNABLAÐIÐ
Tafla 1. Ástæður útilokunar frá rannsókn (n = ! 1).
1. Gallblöðrunám hluti af annarri aðgerð (9
sjúklingar).
a) Losun samvaxta vegna garnastiflu.
b) Samgötun maga og ásgarnar
(Gastro-jejunostomy).
c) Hnitrof (HSV) og cruraplastic á þind.
d) Brottnám á botnristli (Caecum).
e) 5 sjúklingar með krabbamein í brisi.
2. Tveir sjúklingar með steinalausa gallblöðrubólgu
eftir slys.
Tafla II. Aldurs- og kynskipting hópanna.
Hópur A Hópur B
bráðaðgerð (n = 67) valaðgerð (n = 70)
karlar konur karlar konur
32 35 21 49
Aldur (miðtala-ár) 69,5 53 61 51
Tafla III. Legutími og aðgerðartími.
Bráö aðgerð (n = 67) Valagerð (n = 70)
Legutími
(dagar) 14 (5-74) 8 (3-26) *)
Legutími eftir
aðgerð (dagar) 10 (3-52) 7 (2-25) *)
Aðgerðartími
(mín.) 100(40-230) 75 (40-150) *)
Miðtala og bil (Median og range). *) p<0,01.
Tafla IV. Fylgikvillar við aðgerð.
Hópur A (n = 67) Hópur B (n = 70)
I. Fylgivillar í kvið
a) Sýking í skurðsári i 3
b) Gallleki í
c) Blæðing í kviðarhol .... 1
d) ígerð í kviðarholi 2
II. Hjarta- og lungna- fylgikvillar a) Samfall á lunga (Atelectasis) 5 5
b) Lungnabólga 4
c) Brátt hjartadrep 1
III. Ýmislegt
a) Þvagteppa 1
b) Segamyndun í bláæð ... 1
c) Lömun á peroneus taug 1
Fjöldi sjúklinga 15 (22,4%)*) 9 (12,8%)*)
*) Sumir fengu fleiri en einn fylgikvilla.
eftir aðgerð, aðgerðartími, fylgikvillar aðgerðar
og dánartíðni. Einnig var fjöldi gallrásarskurða í
hvorum hópi skráður.
Student’s t-test var notað til að bera saman
mismun á meðaltölum. Við samanburð á
dánartíðni var stuðst við Fisher’s exact test.
NIÐURSTÖÐUR
Athugunin náði til 137 sjúklinga, 84 (61,3%)
kvenna og 53 (39,7%) karla. Miðtala aldurs
kvenna var 52,5 ár (aldursbil 18-96 ár) og karla 61
ár (aldursbil 20-86 ár).
Tafla II sýnir skiptingu í flokka og aldur.
Aldursmunurinn, sem kemur fram milli hópanna
er marktækur (p<0,05) og einnig reyndust fleiri
karlar vera í hópi A (p<0,05).
Tafla III sýnir heildarlegutíma, legutíma eftir
aðgerð og aðgerðartíma. Um lengri
heildarlegutíma, legutíma eftir aðgerð og
aðgerðartíma var að ræða í hópi A (p<0,05).
Tafla IV sýnir fylgikvilla eftir aðgerð í hvorum
hópi fyrir sig. Voru þeir tíðari í hópi A, en sá
munur er ekki marktækur (p>0,05). Þrír
sjúklingar Iétust eftir bráða aðgerð, en enginn
eftir valaðgerð. Það jafngildir 2,2% dánartíðni
fyrir allan hópinn, en 4,5% dánartíðni fyrir hóp
A. Þessi munur er ekki marktækur milli hópanna.
Tveir þeirra sem létust voru 89 og 96 ára gamlir og
skornir upp vegna bráðrar lífhimnubólgu.
Smásjárskoðun á gallblöðru sýndi bráða bólgu
með drepmyndun. Þriðji sjúklingurinn sem lést,
áttræður karlmaður, var skorinn upp vegna
stíflugulu. Einn steinn varð eftir í gallpípu (ductus
choledochus) og fékk sjúklingur briskirtilsbólgu
eftir aðgerð og lést.
Vegna gruns um stein var gallpípan opnuð 17
sinnum í hópi A (25%), en fjórum sinnum í hópi
B (6%) (p<0,01).
UMRÆÐA
Meginniðurstaða þessarar afturskyggnu
rannsóknar bendir til þess, að á
Borgarspítalanum sé bráð gallblöðruaðgerð
sambærileg við valaðgerð, a.m.k. hvað
dánartíðni varðar. Nokkurs misræmis gætir í
aldurs- og kynskiptingu milli aðgerðarhópanna,
þannig að sjúklingar í hópi A eru 11,5 árum eldri
en sjúklingar í hópi B. Af þessum sökum er
varhugavert að draga afdráttarlausar ályktanir af
niðurstöðunum. Þó ætti þessi aldursmunur að
hafa í för með sér aukna dánartíðni (3, 8-10),
þannig að »slagsíðan« (bias) er í »rétta« átt.