Læknablaðið - 15.04.1992, Blaðsíða 20
134
LÆKNABLAÐIÐ
viku koma 30-40 sjúklingar á dagspítalann
og dvelst liver einn eða fleiri daga vikunnar,
en daglega eru 20 sjúklingar á staðnum.
Sjúklingamir eru sóttir á leigubílum að morgni
(kl. 08-09.30) og ekið heim síðdegis
(kl. 15-16). Sjúklingar fá morgunmat,
hádegismat og síðdegiskaffi á dagspítalanum.
Allur matur kemur úr eldhúsi Landspítalans.
Almennar rannsóknir, svo sem blóð- og
þvagrannsóknir eru gerðar á rannsóknastofu
Landspítalans, en sýni eru tekin á staðnum.
Sé þörf ýtarlegri rannsókna, svo sem
röntgenrannsókna eða sérfræðiráðgjafar,
fara sjúklingar í leigu- eða sjúkrabflum á
Landspítalann. Læknir og hjúkrunarfræðingar
sjá um skoðun, skýrslugerð, almennt eftirlit
og lyfjameðferð. Endurhæfing fer ýmist
fram á dagspítala eða í aðstöðu á fyrstu
hæð. Starfsfólk fundar einu sinni í viku, þar
sem árangur og frekari áætlanir eru ræddar.
Eftir útskrift er fylgst með sjúklingum frá
móttökudeild, ýmist með endurkomum eða
heimsóknum starfsfólks móttökudeildar.
MARKMIÐ
Markmiðið með fyrirliggjandi könnun var
að kanna hvers konar sjúklingar komu á
dagspítalann árin 1985 og 1986. Könnuð voru
almenn atriði, svo sem aldurs- og kynskipting,
hjúskaparstétt og fjölskylduhagir. Þá var reynt
að leggja mat á almenna getu við athafnir
daglegs lífs (ADL). Athugaður var tilgangur
innlagnar og litið á afdrif eftir þrjá og sex
mánuði. Litið var á sjúkdómsgreiningar,
fjölda lyfja við komu og við útskrift og helstu
lyfjaflokka. Með þessari afturvirku könnun
vildu höfundar lýsa sjúklingum, sem komu á
dagspítalann, afdrifum þeirra og félagslegri
aðstöðu.
Afturvirkt form könnunarinnar setti skorður
varðandi staðlað mat á ýmsum þáttum vegna
mismunandi forms upplýsinga í sjúkraskrám.
Þetta leiddi í ljós nauðsyn samræmingar og
stöðlunar upplýsinga um ýmis atriði, sem
munu nýtast vel í væntanlegri framvirkri
könnun á sjúklingaflæði dagspítala. Erlendis
hafa rannsóknir sýnt fram á gagnsemi
dagspítala (6), en kostnaður hefur verið
mikill meðal annars vegna flutnings (7).
Omögulegt reyndist að meta kostnaðarliði
eftir á, þar sem ýmis kostnaður deildarinnar
var ekki greindur frá heildarrekstrarkostnaði
öldrunarlækningadeildar.
EFNIVIÐUR
Könnunin er afturvirk og byggð á sjúkraskrám
allra sjúklinga, sem komu á dagspítalann
1985-1986. Ekki var unnt að fá upplýsingar
um virk vandamál allra fyrir innlögn og við
útskrift, en stuðst var við sjúkdómsgreiningar
í staðinn.
Mat var lagt á hvort sjúklingur innritaðist til
endurhæfingar eða viðhaldsmeðferðar, en ekki
var unnt að meta árangur meðferðar vegna
skorts á stöðluðum upplýsingum um fæmi, þol
eða hreyfanleika við komu og útskrift.
Læknar ÖL meta alla sjúklinga fyrir innlögn
á dagspítalann, en beiðnir urn innlögn koma
ýmist frá heimilislæknum, aðstandendum eða
læknunt dagspítalans.
FRAMKVÆMD
Útbúið var eyðublað með reitum fyrir hin
ýmsu atriði, sent kanna átti. Þannig var hægt
að tölvuvinna niðurstöður. Þá voru kannaðar
sjúkraskrár sjúklinga, sem komu á dagspítala
1985 og 1986, og eyðublaðið fyllt út fyrir
hvem sjúkling. Könnunin náði einungis til
þeirra, sem voru innritaðir á árinu og hver
einstaklingur var aðeins skráður einu sinni.
Andleg og líkamleg færni var metin eftir
upplýsingum úr sjúkraskrám. Fyrst var litið
á áttun (MSQ: mental state questionnaire) (8)
og hópnum skipt samkvæmt því á eftirfarandi
hátt:
1. Skýr (MSQ 10/10).
2. Gleyminn (MSQ 8-9/10).
3. Vitglöp (MSQ 0-7/10).
Ef MSQ lá ekki fyrir,var farið eftir sjúkraskrá
eða hjúkrunarskýrslu og flokkað á eftirfarandi
hátt:
1. Skýr.
2. Gleyminn, en ekki hjálparþurfi sökum
gleymsku.
3. Gleyminn og hjálparþurfi, vitglöp.
Þá var litið á ADL fæmi og atriði skráð eftir
upplýsingum úr sjúkraskrám (tafla I). ADL var
ekki alltaf metið af iðjuþjálfum.
Tilgangur innlagnar var metinn og hópnum
skipt í tvennt eftir innlagnarástæðu:
1. Endurhæfing. 2. Viðhaldsmeðferð. Lagt var
mat á hvort einstaklingar voru áfram í