Læknablaðið - 15.04.1992, Blaðsíða 40

154
LÆKNABLAÐIÐ
og eru þessi einkenni merki um síaukna
skemmd á heilastofni. Þegar mænukylfa
klemmist saman í þessu ferli stöðvast öndun
og heilastofn deyr. Stíflufleigsmyndun
(infarction) í undirstúku kemur fram þannig
að slagbilsþrýstingur eykst fyrst um 20-60
mm Hg og fellur síðan í nálega 80 mm Hg.
Þetta fall er oftast óafturkræft og einkennist
einnig oft af ofsamigu (polyura) og kulnun
(hypotherma) og er liður í svokölluðu
undirstúkuheilkenni (syndrom) (12). Við
krufningu er heilinn við þessar aðstæður
fljótandi formi og án frumumarka og kallast
öndunarvélarheili (respiratorbrain) (13).
SAMANBURÐARGREININGAR
Líkamshiti <33°C, alvarlegar
blóðrásartruflanir, eitranir, einkum af völdum
barbitúrsýra, dá af völdum efnaskiptatruflana
og rof á taugaleiðni milli vöðva og tauga eru
helstu samanburðargreiningar.
I kaflanum greiningu hér að framan er gerð
grein fyrir hvemig þessar mismunargreiningar
eru útilokaðar. Almenningi getur oft reynst
erfitt að gera greinarmun á heiladauða og
því ástandi þegar sjúklingur opnar augun
þegar talað er til hans en er að öðru leyti án
annarra samskiptamöguleika, án hreyfisvörunar
en andar sjálfur og hefur eðlilega stjómun
blóðþrýstings (chronic vegetative state).
Æsifregnir af sjúklingum sem taldir eru hafa
legið með heiladrep í fleiri ár byggjast oft á
þessum misskilningi. I þessu sambandi má
geta þess að öfugt við heiladrep má deila
meðvitundarleysi í ýmis stig.
SUMMARY
Brain death has been known for more than
30 years. It is an irreversible cessation of all
cerebral function which is followed by cardiac
arrest in a few days. The diagnosis is verified
through absence of cranial nerve reflexes although
sometimes supported by EEG and cerebral
angiography is needed. Brain death is most often
caused by raised intracranial pressure resulting
in a total brain infarction. The diagnosis is not
depending on legal criteria or transplantation of
organs.
HEIMILDIR
1. Pluni F, Posner JB. The diagnoses of stupor and
coma. Philadelphia: Davis, 1983.
2. Mollaret P, Goulon M. Le coma depasse. Rev Neurol
1959; 101: 3-15.
3. Report of the Ad Hoc Committee of the Harvard
Medical School to examine the definition of brain
death. A definition of the irreversible coma. JAMA
1968; 205: 85-8.
4. Conference of Medical Royal Colleges and their
Faculties in the UK. Br Med J 1976; II: 1187-8.
5. Pallis C. Diagnosis of brain stem death I-II. Br Med J
1982; 1558-60 (I), 1641-3 (II).
6. Jörgensen EO, Brodersen P. Knterier for död. Nord
Med 1971; 86: 1549-60.
7. Goodmann JM, Mishkin FS, Dykin H. Determination
of brain death by isotope angiography. JAMA 1969;
209: 1869-72.
8. Brodersen P. Jörgensen EO. Cerebral blood flow and
oxygen uptake and cerebrospinal fluid biochemistry
in severe coma. J Neurol Neurosurg Psychiatry 1974;
37: 384-91.
9. Sörensen EJ, Kruse-Larsen C. Hjemedödsdiagnosen i
praktisk anvendelse. Ugeskr Læger 1990; 152: 805-6.
10. Kosteljanetz M, Öhlström JK, Skjödt S, Teglberg PS.
Clinical brain death with preserved cerebral arterial
circulation. Acta Neurol Scand 1988; 78: 418-21.
11. Astmp J. Energy-requiring cell functions in the
ischemic brain. J Neurosurg 1982; 56: 482-97.
12. Pia HW. Brain death. Acta Neurochir 1986; 82: 1-6.
13. Walker AE, Diamond EL, Mosley J. The
neuropathological findings in irreversible coma. A
critique of the »respirator brain«. J Neuropathol Exp
Neurol 1975; 34: 295-323.
14. Takeuchi K, Takeshita H, Takakura K. Evolution of
criteria for determination of brain death in Japan.
Acta Neurochir 1987; 87: 93-8.