Læknablaðið : fylgirit - 01.02.1978, Blaðsíða 20

18 — AF HAGLEIK LÆKNISHANDA

•>. i
UATV 4
itlCl/
/

ilAjXA-veyi/IS
<i OavIVöXcslvvv^ UwA&iWUU IS H 2j.
SjA/ovTVQJV^
JÓÍa/ /juWft Jt/l dflÁwnA,
CQjAeLXoivA ■
(\)Il/\.o-Xo»av\av» Glv-ri
Í1aw1av(H-V'('V(H- N-
dw(|-WvAj tA^-a-r/víXtA
d/WOvwv O- _
‘ Aaa OpUwwLOv-
(Lálcf"...................
(í^/VtVvv t(\/vS tdvv-0-.AVtt^
^dltiA' v-cXvtx?_ .
(tuvttJ- /WilUwwvdL -
[} 0-rCÍ\ . _
^CL-r\X'5 AvVva^v.
(Kwtu^
9
4
'L
1
\
H
1
T
i i
Skýrsla fíjörns Olafssonar um sjúkdóma í Akranessaukalœknisumdœmi 1892
Sjúkdómur sá, sem lýst er í sögunni og veldur
örvefsmyndun í augnslímhúð, líkist trakóma. Birni
dettur sú sjúkdómsgreining í hug, en er ekki viss.
Þetta er í eina skiptið, sem hann minnist á þennan
augnsjúkdóm, enda hefur hann fljótt komizt að
raun um, að trakóma hafði ekki borizt til Islands.
Björn mun hafa séð trakóma á námsárum sínum í
Höfn, því sjúkdómurinn var þá landlægur í
Danmörku. A augnklinik Edmund Jensens í Höfn
komu t.d. 8sjúklingarmeðconjunctivitis trachoma-
tosa árið 1900 og 1901 og næstu tvö árin urðu þeir
13 [22, 23].
Þremur dögum síðar gerir hann glákuaðgerð á
konu frá Stokkseyri (28.07.92). Er sjúkdóms-
greiningin glaucoma simplex og aðgerðin sclero-
tomi (hvítuskurður). Er þetta fyrsta skráða
glákuaðgerð hérlendis. Verður nánar sagt frá
glákulækningum Björns síðar.
Fyrstu dreraðgerðinni (Björn notar orðið „drer“
um cataracta í sjúkraskrá 12. október 1905) er
lýst 29. september 1892 (Graefe’s modif. perif. lin.
extr.). Sjúklingurinn fær ekki bata vegna litubólgu,
sem kom í augað nokkru eftir aðgerðina.
Nokkru síðar gerir Björn aðra dreraðgerð á 60 ára
blindri konu frá Utskálum og þá er heppnin með.
Hún fær góða sjón og fer heim tveim vikum eftir
aðgerðina.
Albert von Graefe, þýskur augnlæknir (1828-
1870) lýsir fyrstur þessari dreraðgerð (1865) og
hannaði drerhníf, sem við hann er kenndur, er
auðveldaði mjög slíkar aðgerðir [34].
Oft nær Björn góðum árangri með drerskurðum
sínum, enda þótt aðstæður til slíkra aðgerða væru
hinar frumstæðustu. Það eru þessar aðgerðir, sem
bera hróður hins fyrsta íslenzka augnlæknis um
landið. Þeir sem áður voru blindir, fá nú sýn. Björn
gerir einnig drerskurði á ungu fólki. Greinir 2. saga
frá slíkri aðgerð, er hann gerir haustið 1893 á 39 ára
gamalli konu frá Kalastaðakoti, er hafði frá
barnæsku verið sjóndöpur eða nær blind vegna
meðfædds drers (cataracta congenita). Aðgerðin
tókst með ágætum. Fékk hún gleraugu, sem viðáttu
eftir slíka aðgerð. Er athyglisvert, að sjónskekkjugler
eru notuð á þessum tíma. I pöntunarlistaBjörnsyfir
gleraugu sést, að hann pantar gleraugu, sem eiga við
sjón hennar.