Nýjar kvöldvökur - 01.12.1929, Blaðsíða 38

180
NÝJAR KVÖLDVÖKUR
— gripahús, og fyrstu sængurklæðin hey-
ið úr jötuhni.
Síðar var gripahúsi þessu breytt í
kirkju. Er enn í dag kapella ein lítil í
Assisi, sem heitir San Fransesco il Pic-
colo, og yfir dyrum hennar eru þessi orð
skráð á latínu: Þessi kapella var giiða-
staður uxans og asnans; hér fæddist líka
Frans, spegill heimsins«.
Smáhýsi þetta liggur nálægt húsum
þeim, sem sagt er að hafi verið heim-
kynni foreldra Frans. Er því ekki ósenni-
legt, að það hafi áður verið eitt af útihús-
um þeirra.
Svipuð nokkuð er önnur sögn, sem
finnst þó fyrst í ritum frá 17du öld. Er
þar sagt frá því, að sami pílagrímurinn
sem gaf hin góðu ráð við fæðinguna, hafi
komið inn í kirkjuna þegar barnið vai'
fært þangað til skírnar og hafi hann
haldið því undir skírn. Þegar ferðamenn
nú koma í kirkju hins heilaga Rúfinusar,
er þeim sýndur steinn, sem virðist bera
merki eftir fótspor, segja leiðsögumenn
að sporið sé eftir pílagríminn, eða dular-
klædda engilinn, sem hafi kropið þar við
skírn hins heil. Frans.
Undirrót þessara sagna er að finna í
eldgömlu handriti, með helgisögnum um
ýmsa menn. Þar er meðal annars þessi
frásögn:
Þegar komið var heim með Frans frá
skírninni, kom pílagrímur og kvaddi
dyra. Bað hann um að fá að sjá barnið.
Stúlkan sem kom til dyra aftók með öllu
að hleypa honum inn, allra helst vegna
þess, að húsbóndinn var ekki heima. En
pílagrímurinn kvaðst hvergi fara, fyr en
látið væri að bón hans. Frétti þá húsmóð-
irin til hans, og öllum til undrunar, skip-
aði hún að fara með barnið fram til
komumanns. Þegar komið var fram með
drenginn, tók aðkomumaður hann í fang
sér, eins og Símon gamli Jesúbarnið
forðum, og mælti: »í þessu stræti hafa
fæðst 2 börn í dag, og annað þeirra, þessi
drengur, sem eg held á, verður einn hinn
besti maður í heiminum, en hinn verður
eitt hið mesta illmenni«. Gerði hann síð-
an krossmark á hægri öxl barnsins og bað
fóstruna að gæta þess vel, því djöfullinn
sæktist eftir lífi þess. Síðan hvarf píla-
grímurinn.
f skírninni hafði drengurinn hlotið
nafnið Jóhannes (Giovanni). Var þá
faðir hans fjarverandi á ferðalagi í
Frakklandi, en hann var ekki fyr kominn
heim, en hann lét breyta um nafn drengs-
ins og kalla hann Frans.
Hafa margar getgátur verið leiddar að
því, hversvegna nafnbreyting þessi hafi
farið fram. Margir halda að ekki liggi
annaðábak við, en ást föðursins og hrifn-
ing fyrir öllu sem franskt var. Hann hafi
ætlað sér að uppala drenginn eftir
frönskum reglum, og því gefið honum
franskt nafn. Sú tilgáta hefir komið
fram, að föðurnum hafi verið illa við
nafnið Jóhannes, vegna þess, að það hafi
um of minntámeinlætamanninn Jóhannes
skírara, sem »var í klæðum úr úlfalda-
hári og gyrður leðurbelti og át engi-
sprettur og villihunang«. Signor Pietro
hafi ætlað syni sínum alt aðra æfi.
Aðrir telja að nafnið Frans hafi hann
hlotið, vegna óvenjulegrar leikni sinnar í
franskri tungu. Sú skýring fær ekki stað-
ist, því Frans lærði aldrei frönsku til
fullnustu, og talaði hana aldrei gallalaust.
Vitanlega lærði hann í æsku bæði frönsku
og latínu. Námið stundaði hann hjá
prestunum við St. Georgskirkjuna í As-
sisi.
Miðaldarrithöfundar margir láta mjög
illa af uppeldi barna á þeim dögum. Telja
þeir að börnin hafi naumast verið orðin
talandi fyr en þau hafi lært allskonar ó-
siði til orða og æðis af hinum eldri, og
unglingar hafi naumast þorað að koma
kurteislega og vel fram. Hafi það þótt