Búskapur hins opinbera 1992-1993 - 01.04.1994, Side 24

en árið 1982 voru þær iitlar sem engar ef tekið er tilliti til útistandandi skattakrafna en
afitur í árslok 1993 mældust hreinar skuldir um 29% af landsframleiðslu.
%
Mynd 6.1 Kröfur og skuldir hins opinbera 1980-1993,
stöðutölur sem hlutfall aflandsframleiðslu.
í töflu 7.2 í töfluviðauka má lesa að rúmlega 53% af kröfum ríkissjóðs eru á
opinbera aðila, 38V2% eru óinnheimtar skattakröfur og um 81/2% lánveitingar til
einkaaðila. Þá má lesa þegar lánveitingar eru greindar efitir viðfangsefnum að hlutfalls-
lega mest er lánað til fræðslu- og orkumála.
En opinber lánastarfsemi takmarkast ekki aðeins við hið opinbera, þ.e. ríkissjóð og
sveitarfélög, því ýmis fyrirtæki og sjóðir þess eru þátttakendur í umfangsmikilli
lánastarfsemi. Þá eru nokkrir atvinnuvegasjóðir eða íjárfestingarlánasjóðir á ábyrgð
eða í eigu hins opinbera, en skuldir og kröfur þeirra nema tugum milljarða króna. Að
síðustu má nefna að Landsbanki Islands og Búnaðarbanki Islands eru í eigu opinberra
aðila.
Hrein lánsQárþörf opinberra aðila í heild, þ.e. hins opinbera og fyrirtækja og sjóða
þess, hefur verið mun meiri en lánsfjárþörf hins opinbera í merkingunni hér og
samkvæmt skilgreiningu þjóðhagsreikninga. A árinu 1993 er lánsQárþörf opinberra
aðila áætluð um 23 milljarðar króna eða sem svarar til 5,8% af landsframleiðslu, eins
og sjá má í efitirfarandi töflu.
Tafla 6.2 Lánsfjárþörf opinberra aðila 1988-1993.
1988 1989 1990 1991 1992 1993
í milljörðum króna 17,1 23,0 27,0 40,2 29,4 22,8
Hlutfall af VLF 6,7 7,5 7,6 10,5 7,7 5,8
Tafla 6.3 sýnir fjölda lántakenda sem njóta ríkisábyrgðar á lánum sínum. Einnig
sýnir hún heildarfjárhæð þessara lána og hlutfall þeirra af vergri landsframleiðslu. Þar
sést að fjöldi lántakenda og sömuleiðis heildarQárhæð lána hefur aukist á síðustu árum
efitir tölverðan samdrátt seinni hluta níunda áratugarins. Á árinu 1992 eru lántakendur
sem njóta ríkisábyrgðar 201 og er heildarfjárhæðin ríflega 70 milljarðar króna eða sem
nemur 18,4% af landsframleiðslu.
22