Búskapur hins opinbera 1995-1996 - 01.11.1997, Page 17

Eins og lesa má af mynd 3.4 hafa útgjöld hins opinbera á mann því sem næst staðið
í stað að raungildi á árunum 1992-1996 miðað við verðvísitölu2 landsframleiðslunnar.
Tekjumar hafa hins vegar hækkað lítillega frá árinu 1993. Á árinu 1996 mældust
tekjumar um 542 þúsund krónur á mann og útgjöldin um 565 þúsund krónur. Á sama
tíma nam landsframleiðslan um 1.474 þúsund krónum á mann. Árið áður voru
tekjumar 508 þúsund krónur á mann, útgjöldin 549 þúsund krónur og lands-
framleiðslan rúmlega 1.408 þúsund krónur. Samkvæmt áætlunartölum fyrir 1997
hækka tekjur hins opinbera á mann nokkuð en útgjöldin verða aftur á móti svipuð á
mann, sjá nánar töflu 1.1 í töfluviðauka.
Mynd 3.4 Tekjur og útgjöld hins opinbera á mann 1990-1996.
Tekjur VLF
úigjöld á verðlagi ársins 1990 á,nann
700.000 -------------------------------------------------------------------------------------1.500.000
1.400.000
1.300.000
1.200.000
1.100.000
1.000.000
1990 1991 1992 1993 1994 1995 19%
4. Tekjur hins opinbera
Heildartekjur hins opinbera á síðasta ári námu um 178,1 milljarði króna eða 36,8%
af landsframleiðslu, sem er 0,8 prósentustigi hærra hlutfall en árið 1995. Skatt-
tekjumar jukust um nálægt 16 milljarða króna milli ára í krónum talið eða um ríflega
8% að raungildi miðað við verðvísitölu landsframleiðslu. í ríkissjóð runnu um 143,6
milljarðar króna og til sveitarfélaga 40,0 milljarðar króna. Þessi raunaukning á fyrst
og fremst rætur að rekja til hagstæðrar efnahagsþróunar. Kaupmáttur ráðstöfunartekna
jókst um ríflega 4% á árinu 1996 og einkaneyslan um 6,4% að magni til. Tekju- og
launatengdir skattar jukust um 8'A milljarð króna og veltuskattar um 6'A milljarð
króna.
2 Það er erfiðleikum bundið að finna ásættanlega verðvisitölu sem hægt er að beita við raunvirðingu á
útgjöldum og tekjum hins opinbera. Að réttu lagi ætti að raunvirða hvem lið fyrir sig með þeirri
verðvísitölu sem lýsir verðbreytingu þess liðar. Iðulega eru svo sundurliðaðar verðvísitölur ekki tiltækar
og verður því að grípa til nálgunaraðferða. Ofitast eru þá notaðar almennar verðvísitölur eins og vísitala
landsframleiðslu. Þá er gengið út frá þeirri forsendu að viðkomandi liðir fylgi almennri verðþróun. Að
öðrum kosti verða niðurstöður villandi.
15