Búskapur hins opinbera 1995-1996 - 01.11.1997, Blaðsíða 31

Búskapur hins opinbera 1995-1996 - 01.11.1997, Blaðsíða 31
meðal annars að því að draga úr van- eða offjárfestingu í menntun. Hér koma inn þarfir atvinnulífsins, einstaklinga og samfélags sem heildar. I þriðja lagi er keppt að rekstrarhagkvœnmi sem felur í sér að hámarka menntunar- árangur og þarfir nemenda að gefnum ákveðnum kostnaði. í þessu tilliti er mikilvægt að réttir hvatar séu til staðar hjá menntastofnunum varðandi rekstur og sömuleiðis hjá nemendum varðandi ástundun. I Ijórða lagi er keppt að valfrelsi nemenda við eftirspum eftir fræðsluþjónustu. Hér skiptir miklu að framboð menntunar taki m.a. mið af vilja nemenda og sé sveigjanlegt í því samhengi. Og í fimmta lagi er keppt að því að skólastjómendur og kennarar hafi sem mest faglegt sjálfstœði í starfi sínu. Ljóst er að margar þjóðir eiga langt í land hvað varðar þessi menntunarmarkmið. Þá er ljóst að erfitt er að sætta öll þessi markmið samtímis eins og fram hefur komið. Spumingin er oft um jafnvægi milli markmiða, s.s. milli jafnaðar og hagkvæmnis- sjónarmiða. 8.1.2 Frjáls markaður í flestum atvinnugreinum leysir frjáls markaður, með viðeigandi tekjudreifingu16 fyrir tilstuðlan hins opinbera, það verkefni best af hendi að ná ofangreindum mark- miðum. Samkeppni er að jafnaði árangursríkasta tækið til að stuðla að hagkvæmni og framförum17. Þó er það svo hvað fræðsluþjónustu varðar að aðstæður á markaðnum eru þess eðlis að frjáls markaður skilar ekki í öllum tilvikum þeim árangri sem til er ætlast. í fyrsta lagi er erfitt að tryggja viðunandi tekjudreifingu þannig að allir fái keypta þá fræðsluþjónustu á frjálsum markaði sem hentar hverjum og einum. í því sambandi má nefna að tekjudreifingin snýr ofitar að foreldrum nemenda en nemendum sjálfum, en milli þessara aðila getur verið verulegur munur í forgangsröðun gæða og togstreita um ávinning af menntun. Foreldrar spegla því ekki nauðsynlega vilja bamanna18. í öðru lagi er ekki tryggt að hinn frjálsi markaður skili því menntunarmynstri og stigi sem talið er þjóðhagslega hagkvæmt þar sem markmið einstaklinga og samfélagsins sem heildar fara ekki að öllu leyti saman. Einstaklingurinn setur ávinning sinn í forgrunn en samfélagið ávinning heildarinnar. 8.1.3 Opinber afskipti Opinber afskipti, bæði af Qármögnun fræðsluþjónustunnar og framboði hennar, hafa því þótt tilhlýðileg þar sem hinn frjálsi fræðslumarkaður hefur ekki náð að fullnægja lokum er ljóst að menntunarstigið þarf að fullnægja óskum einstaklinganna og hlúa að alhliða menningarverðmætum. 16 Með viðeigandi tekjudreifmgu er átt við að hið opinbera jafni tekjum milli einstaklinga eða heimila með sérstökum tekjutilfærslum til þeirra sem þess þurfa. 17 Við slíkrar aðstæður vegur neytandinn og metur ávinninginn af neyslu sinni á móti því verði sem hann þarf að greiða. Framleiðandinn hámarkar virði framleiðslu sinnar við lágmarkskostnað. Og til lengri tíma litið ætti samkeppnin að tryggja að verðið haldist nálægt fómarkostnaði. Afleiðingin yrði hámarksafrakstur miðað við ákveðna tekjudreifíngu. 18 Með svokölluðu voucher-kerfí væri þó hægt að gera slíkar tekjutilfærslur eða greiðslur mark- vissari, en með því fyrirkomulagi er greitt til viðkomandi skólastofnana en ekki til heimilanna. 29
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132

x

Búskapur hins opinbera 1995-1996

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Búskapur hins opinbera 1995-1996
https://timarit.is/publication/1009

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.