Sagnir - 01.04.1988, Qupperneq 49

Sagnfræði og fjölmiðlun
jafnvel eftir honum. Þarna hefði ver-
ið gott fyrir hvern fjölmiðil að hafa
mann sem vissi hvar átti að leita að
efni um S.J.S., vissi t.d. að hann
skrifaði ævisögu sína, og gæti búið
til fréttaskýringu á tiltölulega ein-
faldan og auðveldan hátt en það er
náttúrlega ekki það sama og að
vinna eins og sagnfræðingur. Þessi
menntun kemur sem sagt mjög oft
«1 góða. Svo er náttúrlega annað mál
að góður sagnfræðingur þarf ekkert
endilega að vera góður blaðamað-
ur. Það að vera góður blaðamaður
er svolítið annað en að vera sagn-
fræðingur. Ef þetta getur hins vegar
farið saman held ég að það sé mjög
góð blanda.
Sp.: Oðinn, ert þú settur eitthvað
sérstaklega í sagnfræðileg verkefni
á fréttastofu Ríkisútvarpsins.
Oðinn: Að gera grein fyrir nýút-
komnum sagnfræðibókum? Við
erum nokkrir á fréttastofunni sem
erum sagnfræðilega menntaðir -
hvað sem því veldur - en með mis-
•anga reynslu. Ég held við séum
ekki settir í sérverkefni. Ég hef ekki
orðið var við það sérstaklega.
Gísli: Þar sem ég er eru þó-
nokkrir sagnfræðingar, fjórir eða
fimm. Ég hef ekki séð það að þeir
væru settir í sagnfræðileg verkefni.
Sagnfræðin hefur gildi vegna þess
hvað hún er almenn. Öll almenn
menntun hefur gildi fyrir fréttamenn
og blaðamenn og hún er sjálfsagt
einna almennust af öllum náms-
greinum.
\
Guðjón: Þegar ég vann á dag-
blaði hér í bænum var oft leitað til
mín innan blaðs. Ég var spurður
hvar mætti finna eitt og annað eða
ég var beðinn um að ganga í málið
ef þurfti að rifja upp eitthvað t.d. í
sambandi við fréttir. Svo náttúrlega
tók ég frumkvæðið sjálfur þegar ég
var í innblaðsefni og skrifaði um
efni í samræmi við áhugamál mín
og það gera allir blaðamenn. Þeir
skrifa um það sem þeir hafa áhuga á
ef þeir fá tækifæri til þess að vera
með innblaðsefni.
Gísli: Það háir mönnum sérstak-
lega til að byrja með að vinnubrögð-
in eru svo ólík því sem gerist hjá
sagnfræðingum. Hraðinn er tífaldur
á blöðunum þannig að þegar menn
finna það fyrst, byrja þeir að bölva
þessu helvíti að hafa verið vandir
við að vinna á hægagangi.
Sp.: Ætli þeir sem eru sagnfræði-
lega menntaðir vinni eitthvað öðru-
vísi eða séu öðruvísi blaðamenn en
aðrir?
Gísli: Það er sjálfsagt alltaf
grunnt á því að sagan komi upp.
Guðjón: Yfirleitt eru fjölmiðlar
svo fámennir hérna að það er mjög
lítil sérhæfing á þeim. Blaðamenn
verða að ganga í flest verk. Ef ein-
hver er með sagnfræðimenntun þá
verður hann líka að ganga í hin al-
mennu verk. Menn verða helst að
vera sérfræðingar í öllu, eða vita
eitthvað um allt milli himins og
jarðar.
Sp.: Það er þá niðurstaðan að
það alfræðilega í sagnfræðinni nýt-
9. nóvember 1987 sendi fréttaritari Ríkisútvarpsins í Noregi frá sér
pistil þess efnis að norskur sagnfræðingur, Dag Tangen, haldi því
fram að bandaríska leyniþjónustan CIA hafi haft náið samband við
Stefán Jóhann Stefánsson, sem var forsætisráðherra á árunum 1947-
49. Tangen var sagður hafa dvalist 3 ár í Bandaríkjunum við rann-
sóknir á tengslum bandarísku leyniþjónustunnar CIAog Norðmanna
og komist yfir leyniskýrslur um varnir íslands sem bandaríska leyni-
þjónustan gerði fyrir Truman Bandaríkjaforseta. Daginn eftir hafði
sami fréttaritari eftir Tangen að Stefán Jóhann hafi hitt sendiherra
Bandaríkjanna og starfsmenn bandarísku leyniþjónustunnar reglu-
lega að máli 1948 og af orðalagi skýrslu sem Tangen segist hafa séð
megi ráða að á þessum fundum hafi verið skipst á upplýsingum sem
ströng leynd hvíldi yfir. Á Alþingi spunnust nokkrar umræður út af
þessum fréttum Ríkisútvarpsins og utanríkisráðherra lét afla þeirra
skýrslna sem Tangen hafði undir höndum. Ekkert var þar að finna
um tengsl Stefáns Jóhanns og CIA. Utanríkisráðherra skýrði frá því
að Tangen segðist hafa séð bréf í Trumansafninu þar sem fram komi
að Stefán Jóhann hafi verið „contact" Bandaríkjanna á íslandi og í
samræðum við sendiherra íslands í Osló vildi hann hafa alla fyrir-
vara á um hvers eðlis bréfið væri. í kvöldfréttatíma 19. nóvember var
lesin frétt þar sem fréttir um tengsl Stefáns Jóhanns og leyniþjónust-
unnar bandarísku eru sagðar úr lausu lofti gripnar og að í Bandaríkj-
unum hafi engin skjöl fundist er bendi til slíkra samskipta. Dag Tang-
en segist í þessum fréttatíma ekki hafa séð skjöl sem sýni samband
CIA og Stefáns Jóhanns.
SAGNIR 45