Árbók Reykjavíkurbæjar - des. 1941, Side 134

120
Vatnsskattur í Reykjavík.
Ojaldendur Vatnsskattur Gjaldendur Vatnsskattur
Alls Pr. 100 í 1000 Pr. gjald. Pr. fbúa Alls Pr. 100 í 1000 Pr. gjald. Pr. ibúa
Ár íbúa kr. kr. kr. Ár íbúa kr. kr. kr.
’09—'10 1106 54,8 1926 .. . 1815 7,8 123,1 68 5,31
1911 ... 1094 8,9 42,2 39 3,45 1927 ... 1973 8,1 135,5 69 5,58
1912 ... 1182 9,3 41,1 35 3,25 1 1928 ... 2073 8,2 144,2 70 5,72
1913 ... 1190 8,9 42,7 36 3,20 | 1929 ... 2188 8,3 157,2 72 5,95
1914 ... 1204 8,7 45,1 37 3,27 | 1930 ... 2302 8,2 173,5 75 6,18
1915 . ... 1205 8,5 47,4 39 3,35 1931 . . . 2435 8,4 194,2 80 6,73
1916 ... 1214 8,3 48,5 40 3,30 1932 . . . 2608 8,5 262,7 101 8,60
1917 ... 1220 8,1 52,2 43 3,48 1933 . .. 2767 8,7 316,8 114 10,00
1918 ... 1228 8,0 54,4 44 3,55 1934 . .. 2848 8,6 328,2 115 10,00
1919 ... 1282 7,9 60,1 47 3,72 1 1935 . ... 2992 8,7 348,2 116 10,17
1920 ... 1295 7,4 61,2 47 3,51 1 1936 ... 3110 8,8 295,9 95 8,38
1921 ... 1454 8,0 82,7 57 4,54 1937 ... 3239 9,0 303,7 94 8,41
1922 ... 1554 8,1 97,0 62 5,05 1938 . .. 3344 9,0 318,9 95 8,53
1923 . .. 1652 8,2 94,7 57 4,70 1939 ... 3475 9,1 339,6 98 8,89
1924 ... 1791 8,7 116,0 65 5,62 1 1940 ... 3570 9,2 354,5 99 9,11
1925 . ... 1762 8,0 117,9 67 5,35 1941 ... 3640 ” „
Aths.: Með lögum nr. 84, 22. nóv. 1907 var bæjarstj. veitt „einkaleyfi til þess, að leggja vatns-
veitu í pípum neðanjarðar til Reykjavíkur og um kaupstaðinn“. Á fundi 8. marz 1908 ákvað
bæjarstj. að byrja á verkinu þá um vorið. Skyldi vatnið tekið úr svon. Gvendarbrunnum, um 13
km. frá miðbænum, 78,9 m. yfir sjávarmál. Hæsti staður i sjálfum bænum er um 36,5 m. (Skóla-
vörðuholt), en lægstí 2,9 m. (horn Pósthússtr. og Austurstr.) yfir sjávarmál. — Vatnsv. var lokið
í sept. 1909. — Aðfærsluæðar vatnsv. gátu upphafl. flutt 38,5 l./sek. Utanbæjarkerfið hefir tvisvar
verið aukið, 1923 og 1933. Eftir fyrri aukn. fluttu leiðsl. 96, en síðari 240 l./sek. Árið 1916 var
byggður vatnsgeymir á Rauðarárh., og annar 1930. Tekur hvor þeirra um 1000 m3 af vatni. —
Með 1. frá 1907 var bæjarstj. veitt. einkaréttur til að selja neyzluvatn i lögsagnarumd. bæj. Henni
var og heimilað að innheimta vatnsskatt af öllum húseignum þar. Bæjarstj. skyldi ákveða upph.
skattsins, en hann mátti ekki fara fram úr 5% af brunabótavirð. húseigna alls, og ekki nema
meiru en 6%c af brunabótamati á neinni húseign. •— Vatnsskatturinn var ákv. með bráðabirgða-
reglug. 30. des. 1909, sem endanlega var gefin út (óbreytt) 20. des. 1910. Samkv. reglug. skyldi
greiða vatnssk. af öllum húsum í lögsagnarumd., er virt væru til brunabóta, og hefðu samb. við
Vatnsv., eða stæðu við götur eða vegi, þar sem vatnsæðar lægju. Húsin skyldu flokkuð í fjóra
fl.: 1. Hús án íbúða, 2. með 1 íbúð, 3. með 2 íbiiðum, 4. með 3 íbúðum o. fl. Skatturinn mið-
aðist við brunabótamat, og var í þremur stigum í hverjum flokki húsa, þ. e. upp að 10 þús. kr.,
10—20 þús. kr. og 20 þús. kr. og þar yfir. Hann nam: 1. fl. 3,5%„, 3%c og 2%c, 2. fl. 3,75(4, 3,25%0 og
2,5%:c, 3. fl. 4%c, 3,5%c og 3%, 4. fl. 4,5%c, 4% og 3,5(4- — Þessir taxtar héldust óbreyttir til 26. okt.
1936 (reglug. nr. 109). Húsunum var nú skipt í tvo flokka, 1. hús án íbúða, 2. með íbúðum.
Skatturinn miðast við fasteignamat og er í tveimur stigum í hverjum fl. húsa, þ. e. upp að 100
þús. kr. og 100 þús. kr. og þar yfir. Hann nemur: 1. fl. 3(4 og 2%c, 2. fl. 3,75(4 og 3,25(4. — Samkv.
reglug. nr. 114, 30. nóv. 1931, var vatnssk. innh. með 25% ofanálagi á árunum 1932—1935 (bæði
meðt.). Gekk þetta aukagjald til greiðslu kostn. við aukn. vatnsv. 1933. — Auk aðalskattsins
skyldu húseig. greiða, samkv. reglug. frá 1910, kr. 6 árlega fyrir hvert vatnssalerni í húsum, og
kr. 4 fyrir hvern vatnshana utan húss. Gjaldið fyrir salernin var fært niður í kr. 2 1913 (reglug.
nr. 118, 25. nóv.), en var fellt burt með reglug. frá 1936. — Fyrir vatn til annarra nota en heim-
ilisþarfa skyldi greiða aukagjald, 1(4 af virðingarv., ef það væri ekki ákv. með sérst. samn., en
um vatnssk. fyrir verksmiðju- eða iðnrekst. skyldi jafnaðarlega semja sérstakl., samkv. reglug.
Þetta gjald hefir alltaf haldizt óbreytt. Fyrir vatn til skipa skyldi greiða 60 au. fyrir hvert tonn,
sé það flutt í skipin á bátum, en kr. 1,25, sé það afh. við bryggju. Það gjald var hækkað 1915
(reglug. nr. 65, 20. apríl) upp í 75 au. og kr. 1,50, og hefir haldizt óbreytt síðan. —- Aðfærsluæð-
ar Vatnsveit. eru nú 28,3 km. á lengd, og skiptast þannig eftir gildleika: 10" 6575 m., 12" 6530 m.,
14" 2160 m., 16" 2270 m., 17" 6875 m., 18” 2215 m. og 26" 1680 m. Vatnsl. innanbæjar voru 1-
jan. 1935 56,6 km., og 1. jan. 1941 64,0 km. Þær skiptust þannig eftir gildleika 1941: 1"—5" 51485
m. (þ. a. 2" 10265 m., 3" 23270 m., 4" 11345 m.), 6"—10" 7265 m., 12"—15" 3970 m. og 20" 1270 m.
Tala stopphana var 1935 327 og 1941 339. Tala brunahana var 1935 324 og 1941 364 auk 22 og
24 aðalhana við höfnina. — Hitaveita. Árið 1920 var rætt um að leiða vatn frá hinum heitu upp-
sprettum, „Laugunum", sem liggja rúml. 3. km. austan við miðbæinn, til bæjarins, til þvotta og
baða. Úr því varð þó ekki að sinni. Árið 1927 var vatnsmagn lauganna mælt, og reyndist vera 10
l/sek„ um 88° C. heitt. Sama ár var 3 ísl. verkfr. falið að athuga möguleika fyrir því, að leiða
vatnið til bæjarins, til upphit. Landspitalans og barnask. Austurbæjar, sem þá voru í smíðum.
Álit verkfr. gaf tilefni til, að ákv. var að gera áætlun fyrir verkið, og hefja boranir eftir heitu
vatni í nágrenni lauganna. Boranirnar hófust 26. júní 1928, og var lokið 19. maí 1930. Alls voru
boraðar 14 holur, 4" víðar, 20—246 m. djúpar. Um helmingur borhol. bar árangur. Vatnsmagnið
jókst um ca. 50%, og hitastigið hækkaði um ca. 5° C. Vatnsmagnið er nú 15 l/sek„ hitinn í upp-
sprettu 93° C. — Hitaveitan var lögð 1930 og hefir verið starfrækt síðan. Vatnsæðamar eru alls
um 4,9 km. á lengd. Hús þau, sem hituð eru upp frá Hitav. eru: Bamask. Austurb. og Laugar-
ness, Landspitali með tilh. byggingum, Rannsóknarstofa Háskól., Mjólkurst. og um 60 íbúðarhús.