Árbók Reykjavíkurbæjar - Jul 1953, Page 254

236
stöð á 35 dag'slátta spildu, suðaustan við Kauða-
vatn, er félagið keypti úr landi jarðarinnar Graf-
arholts í þessu skyni. Kaupverð kr. 120,00.
Sumarið 1902 var landið girt með vandaðri,
sjöþættri vírgirðingu á jámstólpum og undirbún-
ingur hafinn að gróðursetningu trjáplantna. Á
næstu árum fram að 1910 var þar gróðursett
allmikið af trjáplöntum, einkum erlendum barr-
gróðri. Af ýmsum ástæðum bar þessi skóg-
græðslutilraun lítinn árangur, og starfsemi fé-
lagsins lagðist að mestu niður 1915. Hins vegar
var nokkuð unnið að viðhaldi stöðvarinnar allt
til ársins 1937, en þá afhenti fyrrv. borgarstjóri,
Knud Zimsen, stöðina til Skógræktarfélags Is-
lands, með samþykki þeirra hluthafa, sem þá
voru enn á lífi, en K. Z. var í síðustu stjóm
félagsins (1914) og hafði jafnan hönd í bagga
með því, sem gert var í stöðinni, þar til hann
afhenti hana 1937. Þegar Skógræktarfélagi Is-
lands var skipt í deildir 1946, færðist umráða-
réttur þess félags yfir stöðinni til Skógræktar-
félags Reykjavíkur, sem þá var stofnað. Eftir
að Skf. Isl. tók við stöðinni, hefir gróðursetn-
ingu verið haldið þar áfram, í smáum stíl þó, öll
árin nema nokkur striðsáranna.
Keldur. Jörð þessa keypti ríkissjóður árið 1941
af þáverandi ábúanda hennar, Ólafi Jónssyni, vél-
stjóra, síðar bónda í Akrakoti á Álftanesi, en
hann hafði eignazt hans 1924. Kaupverð kr.
55000,00. Þar er nú Tilraunastöð Háskólans í
meinafræði, rekin sem hluti af læknadeild Há-
skólans, en Rockefellerstofnunin í Bandaríkjun-
um lagði fram um helming stofnkostnaðar henn-
ar á móti ríkissjóði. Á jörðinni er nokkur bú-
rekstur og töluverð kartöflurækt. Túnið er all-
stórt og í góðri rækt og hefir verið aukið til
verulegra muna hin síðari ár með nýrækt. Um
12 ha. spilda af landi jarðarinnar er einkaeign,
og hafa þar verið byggðir þrír sumarbústaðir.
Látnir hafa verið á leigu 5 aðrir blettir undir
sumarbústaði. Brunabótaverð húsa á Keldum (7,2
þús. m3) er um 2,5 millj. kr. og 8 sumarbústaða
311 þús. kr.
Korpúlfsstaðir. Jörð þessa keypti bæjarsjóður
árið 1942 (afsal dags. 8. júlí 1943, en kaupin
miðuðust við 1. júlí 1942), ásamt eftirtöldum
jarðeignum, af þáverandi eiganda þeirra, Thor
Jensen:
Lambhaga.
Hluta úr jörðinni Keldum og Keldnakoti, á-
samt Árlandi, sem taldist sérstök jörð.
Lágafelli í Mosfellshreppi.
Varmá í sama hreppi.
Arnarholti með Brekku í Kjalarneshreppi.
Þorláksstöðum í Kjósarhreppi.
Undanskilin kaupunum var 63 ha. landspilda
(með mannvirkjum) umhverfis bústað seljanda
að Lágafelli, sumarfjós úr timbri (jámvarið) á
sömu jörð, mjólkurstöð á Korpúlfsstöðum og allt
lausafé. Innifalin í kaupunum voru annars öll
hús, girðingar og önnur mannvirki á jörðimum.
Kaupverð allra framangreindra eigna var 1860
þús. kr., auk einnar byggingarlóðar í Reykjavík.
Höfðu eignirnar verið metnar af hálfu bæjarins
af þar til kvöddum virðingarmönnum á rúmlega
1700 þús. kr. (matsg. dags. 20/4 ’42), en allt
verðlag var þá ört stígandi. Bæjarstjóm veitti
borgarstjóra (fundur 7/5 ’42) umboð til að kaupa
eignirnar fyrir allt að 2 millj. kr., en samkomu-
lag varð um ofangreint kaupverð.
Korpúlfsstaði hafði Th. J. keypt vorið 1922
(afsalsbr. dags. 10. maí). Hóf hann þar miklar
ræktunar- og byggingarframkvæmdir. Árið 1930
var tekið í notkun mikið stórhýsi (24,4 þús. ms),
þar sem öll aðalhúsakynni staðarins, ibúðarhús,
fjós, hlaða og geymslur vom sameinuð undir
sama þaki. Rak hann síðan mikið kúabú á jörð-
inni með afnotum af öllum framantöldum jörð-
um, sem og Melshúsum á Seltjarnarnesi. Jarð-
irnar í Mosfellshreppi hafði hann allar eignazt
á ámnum 1922—26, en Arnarholt ásamt Brekku
1930 og Þorláksstaði 1936.
1 sambandi við innlimun jarða í Mosfellshreppi
í lögsagnarumdæmi bæjarins 1943, varð að sam-
komulagi milli bæjarstjórnar Reykjavíkur og
hreppsnefndar hreppsins, að bæjarsjóður seldi
hreppnum Varmá og Lágafell með mannvirkjum,
tveimur stórhýsum, að undanskildum framan-
greindum 63 ha. í Lágafellslandi, ásamt húsum
á því landi, er fyrri eigandi jarðanna hafði hald-
ið eftir. Urðu aðiljar ásáttir um, að kaupverð
eignanna færi eftir mati sömu manna og kvaddir
yrðu til að meta Grafarholtsland eignarnáms-
mati. Skiluðu þeir báðum matsgjörðunum samtím-
is (9/11 ’43). Mátu þeir lönd Lágafells og Varmár
á kr. 347300,00 og húsin á kr. 146068,00, eða
samtals kr. 493368,00. Flatarmál landanna var
talið samkv. uppmælingu 579 ha., þ. a. 69 ha.
tún. Aðiljar vildu ekki una þessu mati, og fór
fram yfirmat (dags. 23/6 ’44), er verðlagði jarð-
irnar á 305 þús. kr. og húsin á 250 þús. kr., eða
eigirnar samtals á 555 þús. kr. Voru eignirnar
afsalaðar Mosfellshreppi haustið 1944 (afsalsbr.
dags. 10/11 ’44).
Fyrst eftir að bærinn keypti Korpúlfsstaði,
voru bæjarhúsin sumpart notuð fyrir húsnæðis-
laust fólk í bænum, og frá vorinu 1944 var þar
rekið vistheimili, sem svo var flutt að Amar-
holti sumarið 1945.
Reykjavikurbær hefir annars haldið áfram bú-
rekstri að Korpúlfsstöðum, frá því að jörðin
var keypt, í smáum stíl fyrstu árin, en aukið
hann mjög á undanförnum árum, einkum síðan
1947. Fjós er fyrir 160—170 nautgripi, og er
það nú fullskipað. Húsakostur jarðarinnar hefir
verið mikið endurbættur, og byggðir hafa verið
(1950) tveir votheystumar, er taka samtals um
40 kýrfóður. Unnið hefir verið að endurræktun