Flóra: tímarit um íslenzka grasafræði - 01.06.1968, Qupperneq 6

Flóra: tímarit um íslenzka grasafræði - 01.06.1968, Qupperneq 6
unum strax á kvíaveggnum. Og aldrei, hvorki fyrr né síðar, hef ég not- að eins ódýrt en þó meistaralega útbúið áhald. Nafnið á brennisóleyjunni vafðist aftur fyrir mér í fyrstu. En þeg- ar ég hafði tuggið vel og vandlega — milli framtannanna — krónublöð af gríðarstórri sóley, skildi ég hvernig á nafninu stóð. Ég dáðist að því og geri það enn. Þau börn, sem ég hef sagt að fara eins að og ég forð- um, til að skilja nafngiftina, hafa líka öll munað það upp frá þeirri stund. Svo hefur þeim sviðið ónotalega í tungubroddinn. Aður en lengra er haldið ætla ég að vitna í ummæli eins okkar ágæt- asta grasafræðings um þetta sama efni. Þau skýra bezt hvað fyrir mér vakir. Þau eru að finna í „Flóru“, tímariti um ísl. grasafræði, 1. árg. 1963, bls. 101 og eru eftir Steindór Steindórsson frá Hlöðum. Eftir að Steindór hefur farið orðum um nafnaval og þýðingar Odds Hjaltalín, á íslenzkum plöntum, segir hann: Stundum takast Oddi Hjaltalín þýðingarnar vel, en oft eru þær furðu óburðugar, eins og þegar hann t. d. nefnir Hippuris vulgaris al- mennan hesthala, þekkir þó einnig íslenzkt nafn marhálmur. Yfirleitt fylgir Oddur þeirri reglu, að hafa tvö eða fleiri orð í ísl. nöfnunum eins og þeim latnesku, og oftast var gert í dönsku, t. d. gula maðra (Galium verum) eða framávið liggjandi Sibbaldsurt (Sibbaldia pro- cumbens) fjallasmári. Það má segja að lán væri í óláni hversu stirðar margar þessar þýðingar Odds voru, svo að þær komust aldrei inn í málið. Stefáni var hér mikill vandi á höndum. Hann var smekkmaður á íslenzkt mál, og hvers konar dönsku slettur og orðskrípi særðu hann. Honum duldist ekki, að engin nöfn gætu orðið almenningi munntöm, nema þau væru lipur og með fullkomnum íslenzkublæ, og hins vegar var nauðsyn, að þau segðu eitthvað um plöntuna, ef þess var nokkur kostur, líkt og hin latnesku nöfn, sem frá Linné voru ættuð. Hins veg- ar var honum ljóst, að ekki væri fært að útrýma þeim nöfnum, sem festu hefðu fengið í málinu, þótt þau fylltu ekki upp áðurnefndar kröfur. Og út frá því sjónarmiði setti hann sér þá reglu, að nota hvert það íslenzkt alþýðunafn, sem hann gæti fengið, svo framarlega, að væri ekki hreint orðskrípi. í því sambandi vil ég nefna nafnið meyjarauga (Sedum villosum). Mörgum hefur þótt það harla óviðeigandi nafn á rauðu blómi. En ég hef góða heimild fyrir því hvernig nafnið var til komið. I leit sinni og eftirgiennslan að íslenzkum nöfnum, hafði síra Kjartan Helgason í Hruna sagt Stefáni, að hann hefði heyrt eina konu suður í Hreppum nefna plöntuna þessu nafni. Þarna var því tvímæla- lítið um alþýðlegt nafn að ræða, og Stefán tók það í Flóru. í 2. útg. Flóru býr hann þó til nafnið flagahnoðri. En svo var ekki óalgengt að 4 Flúrn - tímakit um íslenzka grasafræði
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108

x

Flóra: tímarit um íslenzka grasafræði

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Flóra: tímarit um íslenzka grasafræði
https://timarit.is/publication/1052

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.