Flóra: tímarit um íslenzka grasafræði - 01.06.1968, Side 23

Flóra: tímarit um íslenzka grasafræði - 01.06.1968, Side 23
venjulega að eyða þeim áður en flétturnar verða hæfar sem manna- matur. Fjallagrösin hafa t. d. mikið af fúmarprótósetrarsýru, sem er afar römm á bragðið. Til að draga úr þessari remmu eru fjallagrösin soðin 1—2 tíma, þegar þau eru matreidd. Ofurlítið af joði og A-víta- míni er einnig í fjallagrösum auk fjölda annarra efnasambanda. Fléttur til lœkninga. Margar fléttur liafa um langan aldur verið notaðar til ýmissa lækninga, og má rekja þessa notkun þeirra allt til 17. aldar fyrir Krists burð. Við val einstakra fléttna til ákveðinna lækninga hefur hvort tveggja verið ráðandi, hjátrú og reynsla. T. d. áttu ýmsar skeggfléttutegundir (t. d. Usnea barbata), sem eru langar, hárkenndar fléttur og hanga á trjám, að styrkja hár og hárvöxt; veggjaskóf (Xan- tlioria parietina), sem er fagurgul skóf var ráðlögð til að lækna gulu- sótt; hin vörtótta engjaskóf (Peltigera aphthosa) var talin góð við út- brotum í munni og hálsi, og svo mætti lengi telja. Var lækningamátt- urinn dæmdur eftir útliti þessara fléttna. Ennfremur mun hjátrú hafa ráðið því, hversu eftirsótt fléttutegund ein varð, sem stundum fannst á höfuðkúpum. Ef hún fannst á þessu undirlagi, var hún talin jafn- virði þyngdar sinnar í gulli og var notuð við flogaveiki. Hins vegar hefur aldalöng reynsla kennt mönnum um allan heirn að nota ákveðnar fléttur við meðhöndlun ytri sára og húðsjúkdóma, enda hefur komið í ljós að flestar þær tegundir, sem mest voru notað- ar á þennan hátt, innihalda usninsýru, sem hefur sterka bakteríueyð- andi eiginleika. Á Islandi voru það einkum fjallagrösin, sem notuð voru til lækn- inga. Fjallagrasaseyði var notað við kvefsóttum og hósta, ennfremur voru grösin talin góð við „magavindum og uppþembingi" og voru talin „gjöra mjúkt líf og stilla lífsýki" eins og Eggert Ólafsson komst að orði. Einna merkilegasta má þó telja notkun grasaseyðis til lækn- inga á berklum. Notkun fjallagrasa til lækninga hefur minnkað á síð- ari árum með tilkonru nýrra og sterkari lyfja. Þó hefur tekizt að stað- festa betur og betur lækningamátt fjallagrasanna og annarra fléttna, eftir því sem rannsóknir á þeim hafa aukizt. Hefur með þessum rann- sóknum þegar náðzt slíkur árangur, að hugsanlegt er að vinnsla læknis- lyfja úr fléttum eigi eftir að vaxa í framtíðinni. Þannig er það nú sannað, að prótólichesterinsýra, sem er ein af fléttusýrum fjallagras- anna, hefur sterk bakteríueyðandi áhrif, meðal annars á berklabakterí- una. Einnig hefur sannazt á tilraunadýrum, að prótólichesterinsýran tefur fyrir berklamyndun í þeirn. Önnur fléttusýra, usninsýran, hefur enn stærri bakteríueyðandi áhrif og verkar hún á berklabakteríuna í allt að 500 þúsundfalt þynntri upplausn. Kemst hún nærri streptomy- TÍMARIT UM ÍSLENZKA GRASAFRÆÐI - FlÓia 21
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108

x

Flóra: tímarit um íslenzka grasafræði

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Flóra: tímarit um íslenzka grasafræði
https://timarit.is/publication/1052

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.